Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Dla każdego przewoźnika i kierowcy zawodowego kontrola Inspekcji Transportu Drogowego to moment szczególnej mobilizacji – od jej przebiegu może zależeć nie tylko wysokość potencjalnego mandatu, ale w skrajnych przypadkach również prawo do wykonywania zawodu czy prowadzenia działalności transportowej. W 2025 roku inspektorzy ITD przeprowadzili już ponad 180 000 kontroli drogowych i firmowych, wykrywając naruszenia u około 42% sprawdzanych przewoźników i kierowców. Statystyki są bezlitosne – najczęstsze wykroczenia dotyczą właśnie czasu pracy kierowców, przekroczeń czasu jazdy bez przerwy oraz nieprawidłowości w obsłudze tachografów. Kary finansowe za te naruszenia mogą sięgać od 50 zł za niewielkie przekroczenia do nawet 12 000 zł za użycie urządzeń służących do manipulacji danymi tachografu. Od 1 stycznia 2025 roku obowiązuje istotna zmiana – inspektorzy mogą kontrolować dane z tachografu nie za ostatnie 28 dni, jak dotychczas, ale za pełne 56 dni wstecz, co praktycznie podwaja zakres weryfikacji i zwiększa ryzyko wykrycia nawet dawnych zaniedbań. Dodatkowo, tachografy inteligentne drugiej generacji (G2) wyposażone w moduł DSRC umożliwiają inspektorom zdalny odczyt kluczowych informacji jeszcze przed zatrzymaniem pojazdu – funkcjonariusze widzą już z odległości, czy kierowca jedzie bez karty, przekracza czas jazdy czy ma problemy z kalibracją tachografu. Niniejszy artykuł szczegółowo przedstawia, na co zwracają uwagę inspektorzy ITD podczas kontroli czasu pracy kierowców oraz jak skutecznie przygotować się do weryfikacji, aby uniknąć kosztownych sankcji.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Kontrola podatkowa w firmie transportowej to wydarzenie, które może wzbudzić niepokój nawet u najbardziej zorganizowanych przedsiębiorców. Według danych Krajowej Administracji Skarbowej, w 2024 roku przeprowadzono ponad 8 000 kontroli celno-skarbowych w branży TSL, z czego aż 67% zakończyło się stwierdzeniem nieprawidłowości w rozliczeniach VAT, najczęściej dotyczących transportu międzynarodowego i odliczania podatku od paliwa. Dla firm transportowych kontrola przez fiskusa to szczególnie złożone wyzwanie – wymaga nie tylko uporządkowania dokumentacji księgowej i podatkowej, ale także przygotowania specyficznych dokumentów branżowych, takich jak listy przewozowe CMR, wypisy z licencji transportowych, ewidencje czasu pracy kierowców oraz zapisy z tachografów. Kontrola może być prowadzona zarówno przez urząd skarbowy w trybie kontroli podatkowej (art. 281-292 Ordynacji podatkowej), jak i przez urząd celno-skarbowy w trybie tzw. twardej kontroli, która nie wymaga wcześniejszego zawiadomienia i ma szersze uprawnienia. Kluczem do pomyślnego przejścia kontroli jest systematyczne przygotowanie – od uporządkowania dokumentacji za ostatnie 5 lat, przez wdrożenie procedur wewnętrznych, aż po reprezentację przez profesjonalnego pełnomocnika, który może skutecznie chronić interesy przedsiębiorcy i kwestionować działania organów przekraczające ich kompetencje. Niniejszy artykuł stanowi kompleksowy przewodnik przygotowania firmy transportowej do kontroli – od rozpoznania sygnałów ostrzegawczych, przez szczegółowy zakres kontroli, aż po praktyczne działania i strategie obronne.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Straż Miejska i Gminna to formacja, której uprawnienia kontrolne w transporcie drogowym są często bagatelizowane lub niezrozumiane przez kierowców zawodowych. Wielu przewoźników błędnie zakłada, że strażnicy miejscy mają kompetencje ograniczone wyłącznie do kontroli parkowania i porządku publicznego w centrach miast. Rzeczywistość jest jednak znacznie bardziej złożona – od marca 2021 roku Straż Miejska otrzymała uprawnienia do kontroli i ważenia ciężarówek, co stawia ją w rzędzie organów skutecznie egzekwujących przepisy drogowe wobec pojazdów ciężarowych. Choć zakres uprawnień strażników miejskich jest węższy niż Policji czy Inspekcji Transportu Drogowego, to w określonych sytuacjach mogą oni zatrzymywać pojazdy, nakładać mandaty sięgające nawet 20 000 złotych oraz inicjować postępowania administracyjne wobec przewoźników naruszających przepisy o dopuszczalnych naciskach osi. Dla kierowców pojazdów ciężarowych i busów dostawczych znajomość uprawnień Straży Miejskiej jest kluczowa, szczególnie w kontekście coraz częstszych kontroli prowadzonych na drogach gminnych i miejskich.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
W powszechnej świadomości Służba Celna kojarzy się przede wszystkim z przejściami granicznymi i odprawami celnymi towarów importowanych spoza Unii Europejskiej. To stereotypowe postrzeganie nie oddaje jednak pełnego spektrum uprawnień, jakimi dysponuje obecnie Krajowa Administracja Skarbowa i jej terenowe organy – urzędy celno-skarbowe. Od reform z 2017 roku, kiedy to połączono dawne służby celne i kontrolę skarbową w jedną instytucję, funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej otrzymali znacznie rozszerzone kompetencje obejmujące nie tylko kontrolę graniczną, ale także szeroko pojętą kontrolę transportu drogowego na terenie całego kraju. Dziś celnicy mogą zatrzymywać pojazdy, przeprowadzać rewizje ładunków, kontrolować dokumenty przewozowe, weryfikować stan techniczny pojazdów oraz wykrywać przemyt, oszustwa podatkowe i naruszenia przepisów celnych w dowolnym miejscu na terytorium Polski. Dla przewoźników drogowych, spedytorów i kierowców zawodowych znajomość uprawnień kontrolnych KAS to nie tylko formalne wymaganie prawne, ale przede wszystkim praktyczna umiejętność uniknięcia wysokich kar, zatrzymania towaru czy nawet konfiskaty pojazdu.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Wielu kierowców i przewoźników błędnie zakłada, że Straż Graniczna może zatrzymywać i kontrolować pojazdy wyłącznie w pasie przygranicznym lub na przejściach granicznych. To powszechne przekonanie jest nie tylko mylne, ale może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Funkcjonariusze Straży Granicznej mają bowiem uprawnienia do przeprowadzania kontroli drogowych na terenie całego kraju, dysponując praktycznie takim samym zakresem kompetencji jak Policja, z dodatkowymi uprawnieniami specyficznymi dla ochrony granic państwowych. Od weryfikacji dokumentów przewozowych i kontroli stanu technicznego pojazdu, przez sprawdzanie zapisów tachografu i legalności pobytu cudzoziemców, po wykrywanie przemytu i nielegalnego transportu migrantów – kompetencje Straży Granicznej w obszarze transportu drogowego są szerokie i stale rozszerzane. W obliczu przywrócenia tymczasowych kontroli granicznych z Niemcami i Litwą oraz rosnącej presji migracyjnej, znajomość uprawnień kontrolnych Straży Granicznej stała się kluczowa dla każdego uczestnika międzynarodowego transportu drogowego.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Państwowa Inspekcja Pracy stanowi jeden z najważniejszych organów nadzoru w polskim systemie prawnym, którego zadaniem jest ochrona praw pracowniczych oraz zapewnienie bezpiecznych warunków pracy. Każdego roku inspektorzy PIP przeprowadzają dziesiątki tysięcy kontroli, wykrywając liczne nieprawidłowości i wymuszając na pracodawcach przestrzeganie przepisów prawa pracy. Znajomość uprawnień kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy jest kluczowa zarówno dla pracodawców, którzy muszą być przygotowani na ewentualną wizytę inspektora, jak i dla pracowników, którzy mogą skorzystać z pomocy tej instytucji w przypadku naruszenia ich praw. W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowy przegląd kompetencji kontrolnych PIP, omawiając zarówno podstawy prawne działania inspektorów, jak i praktyczne aspekty przeprowadzania kontroli oraz środki oddziaływania na podmioty kontrolowane.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Policja Drogowa to jeden z najważniejszych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo na polskich drogach, wyposażonych w szerokie uprawnienia kontrolne. Zrozumienie tych uprawnień jest niezbędne dla każdego kierowcy, aby wiedzieć, jakie prawa ma zarówno funkcjonariusz, jak i on sam. Artykuł ten wyjaśnia dokładnie, jakie uprawnienia ma Policja Drogowa, na jakiej podstawie prawnej działają i w jakich sytuacjach mogą podejmować określone czynności. Wiedza ta pozwoli Ci spokojnie przejść przez kontrolę drogową i wiedzieć, czy policjant działa w ramach swoich uprawnień.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Inspekcja Transportu Drogowego to instytucja, która budzi respekt w branży przewozowej. Jej działania ściśle regulują polskie i unijne akty prawne, a uprawnienia inspektorów należą do najszerszych wśród służb kontrolnych w Polsce. W artykule wyjaśniamy, jakie narzędzia posiada ITD w codziennej praktyce, jak wygląda przebieg kontroli oraz jak przygotować się do spotkania z inspektorem. Ta wiedza pozwoli ograniczyć stres i ryzyko kosztownych konsekwencji podczas kontroli.
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Kontrola przeprowadzona przez Inspekcję Transportu Drogowego na drodze może zakończyć się nałożeniem kary finansowej, która często sięga kilku, a nawet kilkunastu tysięcy złotych. Dla wielu przedsiębiorców transportowych taka decyzja stanowi poważne obciążenie finansowe i operacyjne. Warto jednak wiedzieć, że każda decyzja administracyjna wydana przez ITD podlega zaskarżeniu, a procedura odwoławcza daje realne szanse na uchylenie lub zmianę niekorzystnego rozstrzygnięcia. Kluczem do sukcesu jest znajomość swoich praw, przestrzeganie terminów procesowych oraz merytoryczne uzasadnienie zarzutów. W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowy przewodnik po postępowaniu odwoławczym, który pomoże skutecznie bronić Państwa interesów przed organami administracji transportowej.
