Zaświadczenie na wykonywane publicznego transportu zbiorowego - jak przygotować wniosek bez błędów?

Spis treści

Definicja i cel

Zaświadczenie potwierdza uprawnienie operatora do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na wskazanej linii, liniach lub sieci i wydawane jest po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (art. 28 ust. 1 i ust. 2). Informuje m.in. o zakresie przewozów, umowie, przebiegu linii lub sieci oraz okresie ważności dokumentu (art. 28 ust. 2).

Zakres stosowania

Zaświadczenie jest wymagane w transporcie drogowym w regularnych przewozach osób realizowanych jako publiczny transport zbiorowy w rozumieniu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (art. 1 ust. 1–2; art. 4 ust. 1 pkt 12). W komunikacji miejskiej dopuszcza się wskazanie sieci zamiast każdej linii (art. 28 ust. 2 pkt 6 po zmianie).

Podstawa: Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym (art. 1, art. 4, art. 28).

Akty prawne i interpretacje

Podstawę materialnoprawną i proceduralną stanowią: ustawa o publicznym transporcie zbiorowym (m.in. art. 28, art. 28a), ustawa o transporcie drogowym w zakresie dokumentów wymaganych w trakcie kontroli, Kodeks postępowania administracyjnego co do trybów i terminów oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 marca 2024 r. określające opłaty i wzór zaświadczenia.

Obowiązujące opłaty

Opłaty nalicza się za każdy dokument przypisany do środka transportu; stawki zależą od rodzaju przewozów i okresu ważności. Za zmianę zaświadczenia pobiera się 50% opłaty jak za wydanie.

1. 1. Komunikacja miejska/gminne/metropolitalne: do 5 lat — 60 zł; powyżej 5 lat — 110 zł.
   2. Powiatowe przewozy pasażerskie: do 5 lat — 70 zł; powyżej 5 lat — 120 zł.
   3. Powiatowo-gminne przewozy pasażerskie: do 5 lat — 80 zł; powyżej 5 lat — 130 zł.
   4. Wojewódzkie przewozy pasażerskie: do 5 lat — 90 zł; powyżej 5 lat — 140 zł.

Właściwość organizatora

Zaświadczenie wydaje organizator publicznego transportu zbiorowego właściwy ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, z uwzględnieniem ewentualnych porozumień i związków JST (art. 7 ust. 1–2). W praktyce może to być gmina, związek międzygminny, powiat lub województwo, zależnie od przebiegu linii i przyjętych form współpracy.

Okres ważności

Zaświadczenie jest wydawane na okres nie dłuższy niż okres obowiązywania umowy o świadczenie usług; w przypadku samorządowego zakładu budżetowego może być bezterminowe, jeśli nie określono okresu wykonywania przewozu (art. 28 ust. 2, objaśnienia do wzoru).

Kompletacja dokumentów

Wniosek powinien być spójny z umową i planowanymi parametrami przewozów. Wymagane załączniki różnią się lokalnie w detalach, lecz rdzeń pozostaje identyczny:

1. 1. Wniosek o wydanie/zmianę/wtórnik zaświadczenia (zgodny z właściwym formularzem organizatora).
   2. Rozkład jazdy spełniający wymagania ustawowe i rozporządzeniowe.
   3. Dowód uiszczenia opłaty zgodnej z Dz.U. 2024 poz. 468, adekwatnej do rodzaju przewozów i okresu.
   4. Kopia odpisu z KRS/CEIDG lub inne wskazane dokumenty rejestrowe w przypadku zmiany danych identyfikacyjnych.

Wypełnienie kluczowych pól wniosku

Należy konsekwentnie zachować zgodność oznaczeń i danych z umową i rejestrem przedsiębiorców.

1. 1. Dane przedsiębiorcy: pełna nazwa/firma, adres, NIP, KRS/CEIDG.
   2. Podstawa wykonywania przewozu: numer i data umowy z organizatorem.
   3. Zakres przewozów: właściwy poziom (gmina/powiat/powiatowo‑gminny/województwo/komunikacja miejska).
   4. Linia/linie lub sieć komunikacyjna: zgodnie z trybem właściwym dla komunikacji miejskiej lub pozostałych przewozów.
   5. Rodzaj i liczba środków transportu: autobusy/trolejbusy, liczba pojazdów niezbędna do realizacji rozkładu.
   6. Okres ważności: nie dłuższy niż okres umowy (wyjątki — samorządowy zakład budżetowy).

Zakres danych w rozkładzie

Rozkład stanowi załącznik do zaświadczenia i powinien umożliwiać weryfikację organizacji kursów i zapotrzebowania taborowego. W komunikacji miejskiej może być dołączony elektronicznie, jeśli pojazdy umożliwiają jego odczyt.

1. 1. Lista przystanków z kolejnością przejazdu.
   2. Godziny odjazdów (i/lub przyjazdów) dla kursów.
   3. Długość linii w kilometrach oraz odległości między przystankami.
   4. Wykaz kursów i częstotliwość.
   5. Liczba pojazdów niezbędnych do realizacji rozkładu.
   6. Daty obowiązywania rozkładu i oznaczenia wyjątków (np. dni robocze, weekendy, święta).
   7. Informacje o prędkości technicznej i czasie przejazdu międzyprzystankowego, jeżeli stosowane.

Spójność rozkładu z taborem i personelem

Rozkład musi być wykonalny przy zadeklarowanej liczbie pojazdów, z uwzględnieniem rezerw i wymiany brygad. Wskazane jest przeprowadzenie kalkulacji tworzenia brygad i czasów przejazdu na podstawie realnych warunków ruchu.

1. 1. Wyliczenie minimalnej liczby brygad dla szczytu przewozowego.
   2. Weryfikacja buforów na punktualność i obiegi.
   3. Uzgodnienie postojów technicznych i przerw zgodnie z czasem pracy kierowców.

Błędy formalne

Najczęściej problemem jest brak zgodności danych, niekompletne załączniki albo opłata w niewłaściwej wysokości.

1. 1. Niezgodne dane firmy (nazwa, adres, NIP, KRS/CEIDG) względem rejestru.
   2. Brak numeru i daty umowy lub wskazanie niewłaściwego organizatora.
   3. Niepełny rozkład: brak odległości, brak dat obowiązywania, niedoszacowana liczba pojazdów.
   4. Niezałączona opłata albo opłata według nieaktualnych stawek.
   5. Rozbieżności między zakresem przewozów a wnioskowanym typem (gmina/powiat/województwo).

Jak zabezpieczyć poprawność?

Przed złożeniem wniosku warto zastosować dedykowaną listę kontrolną (checklistę).

1. 1. Zweryfikować kompletność formularza i podpisów.
   2. Porównać dane rejestrowe z KRS/CEIDG i umową.
   3. Sprawdzić rozkład pod kątem wszystkich pól wymaganych przez organizatora.
   4. Obliczyć i wnieść opłatę według Dz.U. 2024 poz. 468, właściwą dla rodzaju i okresu.
   5. Upewnić się, że liczba pojazdów i brygad pozwala wykonać rozkład.

Terminy załatwienia

W praktyce samorządowej przy kompletnych wnioskach przyjęto krótkie terminy organizacyjne na wydanie zaświadczenia (często do 7 dni). W sprawach wymagających wyjaśnień stosuje się reżimy KPA.

1. 1. Standardowy termin organizacyjny: do 7 dni od złożenia kompletnego wniosku.
   2. Gdy konieczne postępowanie wyjaśniające: terminy zgodnie z KPA (co do zasady do 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych do 60 dni).
   3. Odbiór zazwyczaj w komórce organizatora właściwej do spraw transportu (miejsce wskazane w karcie usługi).

Dowód uiszczenia opłaty

Opłatę należy wnieść przed złożeniem dokumentów; wysokość opłaty wyliczyć zgodnie z Dz.U. 2024 poz. 468 i zakresem przewozów.

1. 1. Wniesienie opłaty na rachunek organizatora lub w kasie zgodnie z kartą usługi.
   2. Załączenie potwierdzenia do wniosku (przelew/kasa).
   3. Uwaga: za zmianę zaświadczenia — 50% opłaty jak za wydanie.

Dokumenty w pojeździe

Zaświadczenie wraz z obowiązującym rozkładem jazdy powinny znajdować się w pojeździe i być okazywane na żądanie uprawnionych organów kontroli. Kierowca ma dodatkowe obowiązki dokumentacyjne wynikające z ustawy o transporcie drogowym.

1. 1. Zaświadczenie na każdy środek transportu obsługujący daną linię oraz aktualny rozkład w pojeździe.
   2. Karta kierowcy/wykresówki/wydruki z tachografu oraz inne dokumenty wymagane UTD (w zależności od rodzaju przewozu).
   3. Okazywanie dokumentów podczas kontroli na żądanie organu.

Zmiana zaświadczenia/załącznika

Zmiana danych operatora lub rozkładu jazdy wymaga odpowiednio wniosku o zmianę zaświadczenia lub załącznika do zaświadczenia, wraz z właściwą opłatą (50% stawki za wydanie). Wskazane jest dołączenie potwierdzeń zmian rejestrowych.

1. 1. Zmiana danych identyfikacyjnych: wniosek o zmianę zaświadczenia z kopiami dokumentów rejestrowych.
   2. Zmiana rozkładu: wniosek o zmianę załącznika z kompletnym nowym rozkładem jazdy.
   3. Dowód uiszczenia opłaty za zmianę zgodnie z Dz.U. 2024 poz. 468.

Wtórnik zaświadczenia

W przypadku utraty lub zniszczenia należy złożyć wniosek o wydanie wtórnika wraz z potwierdzeniem opłaty zgodnej z rodzajem przewozów i okresem. Organ wyda dokument w terminie organizacyjnym karty usługi.

1. 1. Wniosek o wtórnik ze wskazaniem dokumentu pierwotnego.
   2. Opłata zgodna z Dz.U. 2024 poz. 468 (stawka jak za wydanie).
   3. Odbiór w miejscu wskazanym przez organizatora.

Kluczowe wnioski

Poprawny wniosek to zgodność danych z umową i rejestrem, kompletny rozkład jazdy oraz właściwa opłata według Dz.U. 2024 poz. 468. Dokumenty muszą być dostępne w pojeździe podczas kontroli, a każda zmiana rozkładu lub danych wymaga aktualizacji zaświadczenia lub jego załącznika.

Lista kontrolna (Checklista) do natychmiastowego użycia

1. Zweryfikuj dane firmy i umowy, w tym okres obowiązywania i zakres przewozów.
2. Uzupełnij kompletny rozkład: przystanki, godziny, odległości, długość linii, kursy, liczba pojazdów, daty obowiązywania.
3. Oblicz opłatę według rodzaju przewozu i okresu (Dz.U. 2024 poz. 468), dołącz dowód wpłaty.
4. Wniosek podpisz i złóż u właściwego organizatora; monitoruj termin odbioru (z reguły do 7 dni).
5. Umieść zaświadczenia i rozkłady w pojazdach; przygotuj procedurę zmian i wtórników.

1. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j., z późn. zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 marca 2024 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego oraz wzoru tego dokumentu (Dz.U. 2024 poz. 468).
3. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j., z późn. zm.).
4. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (t.j., z późn. zm.).
5. Wzór zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego (opis i objaśnienia do wzoru).
6. Karty usług i procedury JST dotyczące wydawania/zmiany/wtórnika zaświadczeń oraz wymogów rozkładu jazdy.