Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Część 8 Umowy ADR stanowi kluczowy komponent systemu kontroli i bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, regulując kompleksowo wymagania dotyczące załogi pojazdu, wyposażenia, postępowania oraz dokumentacji niezbędnej do bezpiecznej realizacji operacji przewozowych. W przeciwieństwie do pozostałych części umowy, które koncentrują się na aspektach klasyfikacyjnych i technicznych, część 8 określa praktyczne standardy przygotowania zawodowego kierowców, procedury kontroli oraz systemy nadzoru administracyjnego, tworząc fundament operacyjny dla zapewnienia zgodności z międzynarodowymi przepisami bezpieczeństwa. Znajomość przepisów części 8 jest niezbędna dla kierowców wykonujących przewozy specjalistyczne, przedsiębiorców odpowiedzialnych za szkolenia oraz organów kontrolnych weryfikujących zgodność operacji transportowych z wymaganiami umowy. Niniejszy artykuł prezentuje systematyczne omówienie najważniejszych elementów części 8 umowy ADR w oparciu o aktualne przepisy prawne, koncentrując się na praktycznych aspektach implementacji wymagań kontrolnych w codziennej działalności przewozowej oraz proceduralnych standardach zapewniających najwyższy poziom bezpieczeństwa w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych.
Zgodnie z przepisem 1.1.1 umowy ADR, załączniki A i B składają się z dziewięciu części, przy czym załącznik B zawiera części 8 i 9. Część 8 zatytułowana "Wymagania dotyczące załogi pojazdu, wyposażenia, postępowania i dokumentacji" stanowi operacyjne uzupełnienie wymagań technicznych określonych w załączniku A, koncentrując się na aspektach kontrolnych i proceduralnych.
Część 8 umowy ADR składa się z sześciu głównych działów regulujących systematycznie wszystkie aspekty kontrolne i operacyjne:
W kolumnie (19) tabeli A w dziale 3.2 wskazano przepisy szczególne części 8 mające zastosowanie do konkretnych towarów niebezpiecznych. Ten system odsyłaczy zapewnia precyzyjną identyfikację wymagań operacyjnych i kontrolnych dla każdego towaru niebezpiecznego.
Zgodnie z przepisem 8.1.1, jednostka transportowa załadowana towarami niebezpiecznymi w żadnym przypadku nie może zawierać więcej niż jedną przyczepę (lub naczepę). To fundamentalne ograniczenie wynika z konieczności zapewnienia odpowiedniej manewrowości i kontroli nad pojazdem przewożącym materiały niebezpieczne.
Zgodnie z przepisem 8.1.2.1, poza dokumentami wymaganymi na podstawie innych przepisów, w jednostce transportowej powinny być przewożone następujące dokumenty:
Zgodnie z przepisem 8.1.2.2, w przypadkach gdy przepisy ADR wymagają sporządzenia następujących dokumentów, powinny być one również przewożone w jednostce transportowej:
Zgodnie z przepisem 8.1.2.3, instrukcje pisemne określone w 5.4.3 powinny być przechowywane w taki sposób, aby były łatwo dostępne. Wymóg ten zapewnia szybki dostęp do procedur awaryjnych w sytuacjach kryzysowych.
Zgodnie z przepisem 8.1.3, jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne powinny być oznakowane i zaopatrzone w nalepki ostrzegawcze zgodnie z wymaganiami podanymi w dziale 5.3.
Zgodnie z przepisem 8.1.4.1, następująca tabela określa minimalne wymagania dotyczące gaśnic przenośnych dla grup pożarów A, B i C:
Zgodnie z przepisem 8.1.5.2, w jednostce transportowej powinno być przewożone następujące wyposażenie:
Zgodnie z przepisem 8.2.1.1, kierowcy pojazdów przewożących towary niebezpieczne powinni posiadać zaświadczenie wydane przez właściwą władzę, stwierdzające, że przeszli oni kurs i zdali egzamin w zakresie wymagań, które powinny być spełnione podczas przewozu towarów niebezpiecznych.
Zgodnie z przepisem 8.2.2.3.2, kurs podstawowy powinien obejmować co najmniej następujące tematy:
Zgodnie z przepisem 8.2.2.4.1, minimalny czas trwania zajęć teoretycznych składających się na każdy kurs początkowy wynosi:
Zgodnie z przepisem 8.2.2.7.1.6, egzamin powinien mieć formę pisemną lub stanowić połączenie egzaminu pisemnego i ustnego. W przypadku kursu podstawowego każdy egzaminowany powinien otrzymać nie mniej niż 25 pytań na piśmie. Jeżeli egzamin następuje po kursie doskonalącym, to każdy egzaminowany powinien otrzymać nie mniej niż 15 pytań na piśmie.
Zgodnie z przepisem 8.2.2.8.2, zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy powinno być ważne przez okres 5 lat od dnia, w którym kierowca złożył z wynikiem pozytywnym egzamin z zakresu ukończonego kursu początkowego podstawowego lub zintegrowanego.
Zgodnie z przepisami działu 8.3, załoga pojazdu podlega następującym ograniczeniom:
Zgodnie z przepisem 8.3.1, w jednostkach transportowych przewożących towary niebezpieczne, poza członkami załogi pojazdu, nie powinni być przewożeni żadni pasażerowie.
Zgodnie z przepisem 8.3.3, zabrania się kierowcy i jego pomocnikowi otwierania sztuk przesyłek zawierających towary niebezpieczne.
Zgodnie z przepisem 8.3.5, w czasie manipulowania ładunkiem zabronione jest palenie zarówno w pobliżu, jak też wewnątrz pojazdów. Niniejszy zakaz palenia ma również zastosowanie do używania elektronicznych papierosów i podobnych urządzeń.
Zgodnie z przepisem 8.4.1, pojazdy przewożące towary niebezpieczne w ilościach podanych w przepisach specjalnych S1(6) i S14 do S24 w dziale 8.5 powinny być nadzorowane lub mogą być zaparkowane bez nadzoru na parkingach strzeżonych lub na strzeżonych miejscach na terenie przedsiębiorstwa.
W razie braku warunków strzeżonych, po odpowiednim zabezpieczeniu pojazdu, może on być zaparkowany w wydzielonym miejscu, odpowiadającym warunkom określonym poniżej:
Zgodnie z przepisem S1 działu 8.5, dla materiałów wybuchowych i przedmiotów z materiałami wybuchowymi klasy 1 obowiązują następujące wymagania dodatkowe:
Zabrania się palenia, używania ognia lub nieosłoniętego płomienia w pojazdach przewożących materiały lub przedmioty klasy 1, w ich pobliżu, a także podczas załadunku i rozładunku tych materiałów lub przedmiotów. Niniejszy zakaz palenia ma również zastosowanie do używania papierosów elektronicznych i podobnych urządzeń.
Wymagania działu 8.4 mają zastosowanie tylko w przypadku gdy całkowita masa netto materiałów wybuchowych zawartych w materiałach i przedmiotach klasy 1 przewożonych w pojeździe przekracza limity podane dla poszczególnych podklas:
Zgodnie z przepisem S2 działu 8.5, dla materiałów zapalnych ciekłych lub gazów palnych obowiązują następujące wymagania dodatkowe:
Zabrania się wchodzenia do przedziału ładunkowego pojazdów zamkniętych przewożących materiały ciekłe o temperaturze zapłonu nie wyższej niż 60°C z przenośnymi urządzeniami oświetleniowymi innymi niż zaprojektowane i wykonane w sposób uniemożliwiający zapalenie się palnych par i gazów.
W przypadku pojazdów FL, przed rozpoczęciem napełniania lub opróżniania cysterny należy zapewnić dobre połączenie elektryczne między podwoziem pojazdu a ziemią. Dodatkowo należy ograniczyć prędkość napełniania.
Zgodnie z międzynarodowymi standardami, tunele drogowe klasyfikuje się w pięciu kategoriach A, B, C, D i E w zależności od poziomu ograniczeń dla przewozu towarów niebezpiecznych:
Nie ma ograniczeń dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych.
Ograniczenie dotyczy przewozu towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem o bardzo dużym zasięgu.
Ograniczenie dotyczy przewozu towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem o bardzo dużym zasięgu, wybuchem o dużym zasięgu lub działaniem trującym o dużym zasięgu.
Ograniczenie dotyczy przewozu towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem o bardzo dużym zasięgu, wybuchem o dużym zasięgu, działaniem trującym o dużym zasięgu lub dużym pożarem.
Ograniczenie dotyczy wszystkich towarów niebezpiecznych innych niż te, w przypadku których w kolumnie (15) tabeli A w dziale 3.2 widnieje znak "(-)" oraz w przypadku wszystkich towarów niebezpiecznych zgodnie z postanowieniami działu 3.4, jeżeli przewożona ilość przekracza 8 ton łącznej masy brutto na jednostkę transportową.
Ograniczenie dotyczy wszystkich towarów niebezpiecznych innych niż te, w przypadku których w kolumnie (15) tabeli A w dziale 3.2 widnieje znak "(-)" oraz w przypadku wszystkich towarów niebezpiecznych zgodnie z postanowieniami działu 3.4, jeżeli przewożona ilość przekracza 8 ton łącznej masy brutto na jednostkę transportową
Większość towarów niebezpiecznych posiada przypisany kod ograniczeń od B do E. Niektóre towary niebezpieczne mają określone dwa kody ograniczeń w zależności od sposobu przewozu - jeden odnosi się do przewozu w cysternach, a drugi przewozu w sztukach przesyłek/luzem.
Zapis towaru w dokumentach przewozowych: UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I, (C/D)
Jeżeli w nawiasie są 2 litery (C/D) to pierwsza litera (C) dotyczy przewozu towaru niebezpiecznego w cysternie, a druga (D) przewozu w sztukach przesyłki.
Powyższy zapis oznacza:
Zapis towaru w dokumentach przewozowych: UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I, (C/D)
Jeżeli w nawiasie są 2 litery (C/D) to pierwsza litera (C) dotyczy przewozu towaru niebezpiecznego w cysternie, a druga (D) przewozu w sztukach przesyłki.
Powyższy zapis oznacza:
Część 8 umowy ADR stanowi kompleksowy system kontroli i certyfikacji w transporcie towarów niebezpiecznych, ustanawiając precyzyjne standardy przygotowania zawodowego kierowców oraz procedury nadzoru administracyjnego niezbędne do zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa operacyjnego. Przedsiębiorcy działający w branży transportowej powinni w pierwszej kolejności opanować wymagania dotyczące dokumentacji przewozowej określone w dziale 8.1, szczególnie właściwą organizację instrukcji pisemnych oraz certyfikatów szkoleniowych, które stanowią podstawę kontroli administracyjnej.
Kluczowe znaczenie ma przestrzeganie standardów szkoleniowych określonych w dziale 8.2, które wymagają systematycznego podejścia do certyfikacji kierowców poprzez kursy podstawowe i specjalistyczne dostosowane do specyfiki przewożonych klas towarów niebezpiecznych. Praktyczne zastosowanie przepisów części 8 wymaga zrozumienia hierarchii wymagań operacyjnych - rozpoczynając od właściwego wyposażenia jednostek transportowych w gaśnice i sprzęt ochronny, poprzez przestrzeganie procedur nadzorowania pojazdów zgodnie z działem 8.4, aż po implementację ograniczeń przejazdu przez tunele określonych w dziale 8.6. Szczególną uwagę należy zwrócić na przepisy szczególne działu 8.5 dotyczące specyficznych klas towarów, które mogą wymagać dodatkowych procedur szkoleniowych lub ograniczeń operacyjnych, szczególnie dla materiałów wybuchowych klasy 1 i materiałów promieniotwórczych klasy 7.
Regularne aktualizowanie certyfikatów szkoleniowych kierowców oraz właściwa interpretacja wymagań kontrolnych stanowi niezbędny element profesjonalnego zarządzania operacjami przewozu towarów niebezpiecznych, zapewniając jednocześnie zgodność z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa oraz skuteczną komunikację z organami nadzoru.
#CzęśćÓsma #WymaganiaKontrolne #SzkolenieKierowców #DokumentacjaPrzewozowa #NadzorowaniePojazd #OgraniczeniaTunele #CertyfikacjaADR
 |
 |
 |
