Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Część 7 Umowy ADR stanowi operacyjne zwieńczenie całego systemu regulacji przewozu towarów niebezpiecznych, przekształcając teoretyczne klasyfikacje i wymagania techniczne w konkretne procedury eksploatacyjne dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem. W przeciwieństwie do pozostałych części umowy, które koncentrują się na aspektach klasyfikacyjnych, konstrukcyjnych i proceduralnych, część 7 określa praktyczne warunki realizacji operacji transportowych w rzeczywistych warunkach drogowych, uwzględniając różnorodność sposobów przewozu oraz specyfikę poszczególnych klas towarów niebezpiecznych. Znajomość przepisów części 7 jest niezbędna dla kierowców wykonujących przewozy, operatorów logistycznych planujących załadunek oraz organów kontrolnych weryfikujących zgodność operacji transportowych z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa. Niniejszy artykuł prezentuje systematyczne omówienie najważniejszych elementów części 7 umowy ADR w oparciu o aktualne przepisy prawne, koncentrując się na praktycznych aspektach implementacji wymagań eksploatacyjnych w codziennej działalności przewozowej oraz zasadach bezpiecznego manipulowania ładunkiem podczas całego cyklu transportowego.
Zgodnie z przepisem 7.1.1 umowy ADR, przewóz towarów niebezpiecznych podlega obowiązkowemu użyciu określonego typu wyposażenia transportowego: w przypadku przewozu w sztukach przesyłek - zgodnie z przepisami działu 7.1 i działu 7.2, w przypadku przewozu luzem - zgodnie z przepisami działu 7.3, a w przypadku przewozu w cysternach - zgodnie z przepisami działu 7.4. Ponadto powinny być przestrzegane przepisy działu 7.5 dotyczące załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem.
Część 7 umowy ADR składa się z pięciu głównych działów regulujących systematycznie wszystkie aspekty eksploatacyjne:
W kolumnach (16), (17) i (18) tabeli A w dziale 3.2 wskazano przepisy szczególne części 7 mające zastosowanie do konkretnych towarów niebezpiecznych (7.1.1). Ten system odsyłaczy zapewnia precyzyjną identyfikację wymagań operacyjnych dla każdego towaru niebezpiecznego.
Zgodnie z przepisem 7.1.2, dodatkowo, poza przepisami części 7, pojazdy użyte do przewozu towarów niebezpiecznych powinny spełniać odpowiednie wymagania części 9 w zakresie ich projektowania, konstrukcji oraz - jeżeli jest to wymagane - w zakresie ich zatwierdzenia.
Zgodnie z przepisem 7.1.3, kontenery wielkie, cysterny przenośne, MEGC i kontenery-cysterny, odpowiadające definicji "kontenera" podanej w CSC (1972), nie mogą być użyte do przewozu towarów niebezpiecznych, jeżeli nie spełniają wymagań zawartych w przepisach CSC lub w odpowiednich Kartach UIC.
Zgodnie z przepisem 7.1.4, kontener wielki może być użyty do przewozu tylko wtedy, gdy jest zdatny do użytku. Pojęciem "konstrukcyjnie zdatny do użytku" określa się kontener, który nie ma poważnych defektów takich elementów konstrukcyjnych, jak:
Za "poważne defekty" uważa się (7.1.4):
Zgodnie z przepisem 7.1.5, kontenery wielkie powinny spełniać wymagania przewidziane dla nadwozi pojazdów podane w części 7 oraz odpowiednio w części 9, stosownie do przewożonego ładunku. W takim przypadku nadwozie pojazdu może nie spełniać tych wymagań.
Zgodnie z przepisem 7.2.1, jeżeli nie postanowiono inaczej w 7.2.2 do 7.2.4, to sztuki przesyłek mogą być załadowane do:
Zgodnie z przepisem 7.2.2, sztuki przesyłek zawierające opakowania wykonane z materiałów wrażliwych na wilgoć, powinny być załadowane do pojazdów zamkniętych, pojazdów przykrytych opończą, kontenerów zamkniętych lub kontenerów przykrytych opończą.
Zgodnie z przepisem V1 działu 7.2.4, sztuki przesyłek powinny być załadowane do pojazdów zamkniętych, pojazdów przykrytych opończą, kontenerów zamkniętych lub kontenerów przykrytych opończą.
Zgodnie z przepisem V2 działu 7.2.4, sztuki przesyłek mogą być załadowane jedynie do pojazdów EX/II lub EX/III, które spełniają odpowiedne wymagania części 9. Wybór pojazdu zależy od ilości towarów przeznaczonych do przewozu. Przyczepy, z wyjątkiem naczep, spełniające wymagania dla pojazdów EX/II lub EX/III, mogą być ciągnięte przez pojazdy samochodowe niespełniające tych wymagań.
Zgodnie z przepisem V8 działu 7.2.4, materiały stabilizowane poprzez kontrolowanie temperatury powinny być nadawane w taki sposób, aby nie zostały przekroczone temperatury kontrolowane. Dobór środków użytych do kontroli temperatury podczas przewozu zależy od wielu czynników:
Odpowiednimi metodami przeciwdziałania przekroczeniu temperatury kontrolowanej są metody podane w kolejności od najmniej do najbardziej skutecznej (7.2.4 V8):
Zgodnie z przepisami V10-V14 działu 7.2.4:
Zgodnie z przepisem 7.3.1.1, towary niebezpieczne mogą być przewożone luzem w kontenerach do przewozu luzem, w kontenerach lub w pojazdach jedynie w następujących przypadkach:
Zgodnie z przepisem 7.3.1.2, zabrania się przewozu luzem materiałów, które w temperaturach występujących podczas przewozu mogą przejść w stan ciekły.
Zgodnie z przepisem 7.3.1.3, kontenery do przewozu luzem, kontenery i nadwozia pojazdów powinny być pyłoszczelne oraz zamknięte w taki sposób, aby w normalnych warunkach przewozu obejmujących oddziaływania wibracji, zmiany temperatury, wilgotności lub ciśnienia, ich zawartość nie wydostała się na zewnątrz.
Zgodnie z przepisem 7.3.2.1, kody BK1, BK2 i BK3 wskazane w kolumnie (10) tabeli A w dziale 3.2 mają następujące znaczenie:
Zgodnie z przepisem 7.3.3.1, kody VC1, VC2 i VC3 wskazane w kolumnie (17) tabeli A w dziale 3.2 mają następujące znaczenie:
Zgodnie z przepisem 7.4.1, towary niebezpieczne mogą być przewożone w cysternach tylko wtedy, gdy w kolumnach (10) lub (12) tabeli A w dziale 3.2 występuje kod cysterny lub, gdy właściwa władza zezwoliła na taki przewóz. Przewóz powinien odbywać się zgodnie z przepisami działów 4.2, 4.3, 4.4 lub 4.5.
Zgodnie z przepisem 7.4.2, pojazdy określone kodami EX/III, FL lub AT powinny być użyte zgodnie z następującymi zasadami:
Zgodnie z przepisem 7.5.1.1, pojazd i jego kierowca, a także, jeżeli występują, kontener, kontener do przewozu luzem, MEGC, kontener-cysterna i cysterna przenośna, po przyjeździe do miejsc załadunku lub rozładunku, powinny spełniać wymagania obowiązujących przepisów.
Zgodnie z przepisem 7.5.1.2, załadunek nie powinien się odbyć, jeżeli:
Przed załadunkiem, powierzchnia wewnętrzna i zewnętrzna pojazdu i kontenera powinny zostać sprawdzone w celu upewnienia się, że nie mają one uszkodzeń mogących naruszyć integralność pojazdu lub kontenera.
Zgodnie z przepisem 7.5.2.1, sztuki przesyłek zaopatrzone w różne nalepki ostrzegawcze mogą zostać załadowane do tego samego pojazdu lub kontenera, tylko wtedy, gdy jest to dozwolone na podstawie tabeli utworzonej w oparciu o zastosowane nalepki ostrzegawcze.
Zgodnie z przepisem 7.5.2.2, sztuki przesyłek zawierające materiały lub przedmioty klasy 1, zaopatrzone w nalepkę ostrzegawczą zgodną ze wzorem nr 1, 1.4, 1.5 lub 1.6, które zaliczone są do różnych grup zgodności, mogą być ładowane razem do tego samego pojazdu lub kontenera tylko wtedy, gdy jest to dozwolone dla odpowiednich grup zgodności.
Zgodnie z przepisem 7.5.2.3, w zakresie stosowania zakazów ładowania razem do jednego pojazdu nie bierze się pod uwagę materiałów znajdujących się w kontenerach zamkniętych, o pełnych ścianach. Jednakże zakazy ładowania razem dotyczące materiałów wybuchowych mają również zastosowanie do towarów niebezpiecznych znajdujących się w kontenerze i innych towarów niebezpiecznych załadowanych do tego samego pojazdu.
Zgodnie z przepisem 7.5.4, jeżeli w kolumnie (18) tabeli A w dziale 3.2 wskazany jest dla danego materiału przepis szczególny CV28, to należy przedsięwziąć określone środki ostrożności wobec żywności, artykułów spożywczych i karmy dla zwierząt.
Zgodnie z przepisem 7.5.5.2.1, całkowita masa netto materiału wybuchowego, która może być przewożona w jednej jednostce transportowej, powinna być ograniczona zgodnie z odpowiednią tabelą. Ograniczenia są różne dla pojazdów EX/II i EX/III.
Zgodnie z przepisem 7.5.5.3, maksymalna ilość nadtlenków organicznych klasy 5.2 i materiałów samoreaktywnych klasy 4.1 typów B, C, D, E lub F oraz materiałów polimeryzujących klasy 4.1 jest ograniczona do 20000 kg na jednostkę transportową.
Zgodnie z przepisem 7.5.7.1, pojazd i kontener powinny być wyposażone w elementy ułatwiające mocowanie towarów niebezpiecznych i manipulowanie nimi. Sztuki przesyłek zawierające materiały niebezpieczne powinny być umocowane przy użyciu odpowiednich urządzeń umożliwiających ich unieruchomienie w sposób zapobiegający przemieszczaniu podczas przewozu.
Zgodnie z przepisem 7.5.9, podczas czynności ładunkowych zabronione jest palenie w pobliżu pojazdów i kontenerów a także w ich wnętrzu. Niniejszy zakaz palenia ma również zastosowanie do używania papierosów elektronicznych i podobnych urządzeń.
Zgodnie z przepisem 7.5.10, w przypadku gazów palnych, materiałów ciekłych o temperaturze zapłonu 60 °C lub niższej oraz UN 1361 węgla, II grupy pakowania, przed rozpoczęciem napełniania lub opróżniania cysterny należy zapewnić dobre połączenie elektryczne pomiędzy podwoziem pojazdu a ziemią.
Zgodnie z przepisem 7.5.11, dodatkowo mają zastosowanie następujące przepisy w przypadku, gdy są one wskazane dla danej pozycji w kolumnie (18) tabeli A w dziale 3.2:
Szczególne wymagania dotyczące segregacji sztuk przesyłek, opakowań zbiorczych, kontenerów i cystern zawierających materiały promieniotwórcze, obejmujące odległości minimalne od miejsc pracy, osób postronnych, niewywołanych błon fotograficznych i worków pocztowych.
Część 7 umowy ADR stanowi praktyczny przewodnik realizacji operacji transportowych towarów niebezpiecznych, przekładając wymagania techniczne i klasyfikacyjne na konkretne procedury eksploatacyjne dostosowane do różnych sposobów przewozu i specyfiki poszczególnych klas materiałów. Przedsiębiorcy działający w branży transportowej powinni w pierwszej kolejności opanować system kodów V, BK i VC określający wymagania dla różnych typów środków transportu, szczególnie właściwy dobór pojazdów zamkniętych, przykrytych opończą lub odkrytych w zależności od charakterystyki przewożonych towarów. Kluczowe znaczenie ma przestrzeganie zakazów ładowania razem określonych w działach 7.5.2, które stanowią podstawowy element zapobiegania niebezpiecznym reakcjom między różnymi klasami materiałów podczas przewozu. Praktyczne zastosowanie przepisów części 7 wymaga systematycznego podejścia - rozpoczynając od właściwego planowania tras i doboru środków transportu, poprzez przestrzeganie procedur załadunku i mocowania ładunku, aż po zapewnienie odpowiednich warunków kontrolowania temperatury dla materiałów wymagających stabilizacji termicznej. Szczególną uwagę należy zwrócić na przepisy CV dotyczące specyficznych wymagań dla poszczególnych klas towarów, które mogą wymagać dodatkowych procedur bezpieczeństwa lub ograniczeń operacyjnych. Regularne szkolenie załóg w zakresie procedur manipulowania ładunkiem oraz właściwa interpretacja wymagań eksploatacyjnych stanowi niezbędny element profesjonalnego zarządzania operacjami przewozu towarów niebezpiecznych, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i ochronę środowiska naturalnego.
#CzęśćSiódma #PrzepisyEksploatacyjne #WarunkiPrzewozu #ZaładunekRozładunek #ZakazyŁadowaniaRazem #ManipulowanieŁadunkiem #KontrolowanieTemperatury
 |
 |
 |
