Opracował: dr inż. Bogusław Madej
W obliczu rosnących wymagań dotyczących efektywności logistycznej i ochrony środowiska, transport kolejowo-drogowy stał się najbardziej dynamicznie rozwijającym się segmentem przewozów towarowych w Polsce i całej Europie. Ten model multimodalny łącza najlepsze cechy dwóch gałęzi transportu: elastyczność i dostępność transportu drogowego z ekonomiczną wydajnością i ekologicznością kolei. W pierwszym półroczu 2025 roku udział przewozów intermodalnych w ogólnych przewozach towarowych koleją w Polsce osiągnął 16,6%, co stanowi wzrost o 1,8% w porównaniu z analogicznym okresem 2024. Otóż, rozwój ten odzwierciedla rosnącą potrzebę bardziej zrównoważonych, efektywnych i ekonomicznych rozwiązań logistycznych.
Transport kolejowo-drogowy stanowi kluczową formę przewozów multimodalnych, w której ładunek przemieszczany jest z wykorzystaniem kolei oraz pojazdów samochodowych, co pozwala na optymalizację kosztów i czasu dostaw. Centralnym elementem tego systemu są standardowe jednostki ładunkowe, takie jak kontenery, naczepy i nadwozia wymienne, które mogą być przenoszone bez konieczności rozformowania.
W transporcie kontenerowym najważniejsze są jednostki TEU (Twenty-foot Equivalent Unit), które odpowiadają standardowemu kontenerowi 20-stopowemu. Na przykład kontener 40-stopowy (FEU) to ekwiwalent 2 TEU, co umożliwia elastyczne planowanie i optymalizację przestrzeni przewozowej.
Transport kombinowany to przewóz realizowany głównie koleją, morską lub żeglugą śródlądową, z odcinkami drogowymi dojazdu i odwozu. Natomiast transport intermodalny obejmuje przewóz z zastosowaniem więcej niż jednej gałęzi, przy zachowaniu jednostki ładunkowej przez cały czas przewozu, bez konieczności jej rozbicia.
Model kolejowo-drogowy łączy przewidywalność i wysoką regularność kolei z elastycznością transportu drogowego, umożliwiając dotarcie do każdego miejsca i optymalne planowanie logistyki.
W Polsce w pierwszej połowie 2025 roku przewieziono aż 863,7 tys. jednostek intermodalnych, co świadczy o ciągłym rozwoju i rosnącym zainteresowaniu tym modelem.
Port Gdańsk, Gdynia i Świnoujście to główne porty obsługujące kontenery. Port w Gdańsku posiada zdolność przeładunkową przekraczającą 3,2 mln TEU rocznie, będąc jednym z kluczowych w regionie.
Operatorzy oferują regularne połączenia kolejowe między głównymi portami w Polsce i Europie, zapewniając szybką i sprawną wymianę towarów.
Kolej emituje nawet 40% mniej CO₂ w porównaniu z transportem drogowym i korzysta z energii z odnawialnych źródeł. To rozwiązanie wpisuje się w wytyczne Europejskiego Zielonego Ładu (Dyrektywa 2014/94/UE).
Transport kolejowy zmniejsza ryzyko uszkodzeń towarów i wypadków, a zintegrowany nadzór zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa przesyłek.
Podstawowy dokument przy przewozie międzynarodowym drogą, określający odpowiedzialność przewoźnika. Zgodnie z art. 17 konwencji CMR, przewoźnik odpowiada za zaginięcie lub opóźnienie towaru.
Podstawy prawne opierają się na Ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz konwencji COTIF i CIM dotyczącymi przewozów szynowych.
Dyrektywa 92/106/UE i rozporządzenia UE stanowią ramy dla przewozów intermodalnych, ułatwiając swobodny przepływ i standaryzację operacji w Europie.
Planowane są znaczące zwiększenia mocy terminali, m.in. w Małaszewiczach, oraz rozwijanie portów i korytarzy transeuropejskich (np. Tunel bałtycki).
Wdrażanie systemów śledzenia w czasie rzeczywistym, automatycznych systemów przeładunkowych oraz AI zwiększą efektywność.
Transport kolejowy zyskuje na znaczeniu w strategii klimatycznej UE, sprzyjając redukcji emisji i promując energię odnawialną.
Rozbudowa korytarzy intermodalnych, np. Nowy Jedwabny Szlak, zwiększą przepływ towarów między Chinami a Europą, otwierając nowe możliwości rozwoju tego modelu.
Transport kolejowo-drogowy stanowi fundament zrównoważonej logistyki na świecie, łącząc efektywność, ekologię i elastyczność. Inwestycje w infrastrukturę, innowacje technologiczne i harmonizacja regulacji będą głównymi kierunkami rozwoju w najbliższych latach. Dla przedsiębiorców oznacza to możliwość obniżenia kosztów, poprawy bezpieczeństwa i zwiększenia konkurencyjności na rynku międzynarodowym. Dlatego warto już dziś sięgnąć po rozwiązania multimodalne, by być gotowym na przyszłe wyzwania rynku logistycznego.
#TransportKolejowoDrogowy #PrzewozyMultimodalne #TransportIntermodalny #ZrównoważonaLogistyka #TransportKolejowy #EkologiaTSL #TerminalePrzeładunkowe
 |
 |
 |
