ADR Klasa 2 (Gazy) - jak przygotować przewóz ładunku?

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Gazy to jedna z najbardziej wszechstronnych, ale jednocześnie najbardziej zdradliwych kategorii towarów niebezpiecznych. Niewidoczne, bezwonne lub o specyficznym zapachu – mogą w ułamku sekundy zamienić się w śmiercionośne zagrożenie. Historia transportu zna tragiczne wypadki z udziałem gazów: w 1978 roku eksplozja cysterny z 23 tonami propylenu na kempingu Los Alfaques w Hiszpanii pochłonęła 217 ofiar śmiertelnych i raniła 200 osób. Właśnie dlatego przewóz gazów klasy 2 ADR podlega szczegółowym regulacjom, których przestrzeganie może uratować życie. Gazy są wszędzie wokół nas – od propan-butanu zasilającego nasze kuchenki i grille, przez acetylen używany w spawalnictwie, azot w branży spożywczej, po chlor stosowany w uzdatnianiu wody. Każdego dnia tysiące pojazdów przewozi butle, zbiorniki i cysterny z gazami po polskich i europejskich drogach. Niniejszy artykuł wyjaśnia, jak zgodnie z przepisami przygotować przewóz ładunku klasy 2 ADR – od klasyfikacji gazu, przez wymagania wobec pojazdu i kierowcy, po dokumentację, oznakowanie i procedury bezpieczeństwa.

Spis treści

1. Podstawy prawne przewozu gazów
2. Klasyfikacja gazów – podklasy i grupy
3. Sposoby przewozu gazów
4. Wymagania wobec pojazdów – typ FL i AT
5. Wymagania wobec kierowcy
6. Dokumentacja przewozowa
7. Oznakowanie pojazdu i ładunku
8. Wyłączenia spod przepisów ADR
9. Procedury bezpieczeństwa
10. Podsumowanie

Podstawy prawne przewozu gazów

Przewóz gazów jako towarów niebezpiecznych regulowany jest przez szereg aktów prawnych na poziomie międzynarodowym i krajowym.

Umowa ADR

Podstawowym aktem prawnym regulującym międzynarodowy przewóz drogowy towarów niebezpiecznych jest Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 roku. Umowa ADR obowiązuje w 54 państwach i jest aktualizowana co dwa lata – obecnie obowiązuje wersja ADR 2025.

Umowa ADR składa się z dwóch załączników:

1. Załącznik A – przepisy ogólne i przepisy dotyczące materiałów i przedmiotów niebezpiecznych (klasyfikacja, pakowanie, oznakowanie, dokumentacja).
2. Załącznik B – przepisy dotyczące środków transportu i przewozu (wymagania wobec pojazdów, załogi, wyposażenia).

Prawo krajowe

W Polsce przewóz towarów niebezpiecznych reguluje ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. 2022 poz. 2147 z późn. zm.). Ustawa implementuje przepisy ADR do polskiego porządku prawnego i określa m.in. obowiązki uczestników przewozu, zasady szkolenia i egzaminowania kierowców, kary za naruszenia oraz kompetencje organów kontrolnych (Inspekcja Transportu Drogowego, Policja).

Dozór techniczny

Naczynia ciśnieniowe do przewozu gazów (butle, zbiorniki, cysterny) podlegają dozorowi technicznemu zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. 2023 poz. 1622 z późn. zm.). Urządzenia te muszą posiadać aktualne badania i świadectwa wydane przez Transportowy Dozór Techniczny (TDT).

Klasyfikacja gazów – podklasy i grupy

Do klasy 2 ADR zalicza się materiały, które w temperaturze 50°C mają prężność par większą niż 300 kPa (3 bary) lub są całkowicie w stanie gazowym w temperaturze 20°C przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym (101,3 kPa).

Trzy podklasy gazów

Gazy dzieli się na trzy podklasy według dominującego zagrożenia:

Podklasa 2.1 – Gazy palne

Gazy, które w temperaturze 20°C i przy ciśnieniu normalnym 101,3 kPa są zapalne w mieszaninie z powietrzem zawierającym co najwyżej 13% objętości gazu, lub mają zakres palności z powietrzem co najmniej 12 punktów procentowych, niezależnie od dolnej granicy palności.

1. Propan (UN 1978).
2. Butan (UN 1011).
3. Acetylen (UN 1001).
4. Wodór (UN 1049).
5. Metan (UN 1971).
6. Gaz ziemny sprężony (UN 1971).
7. LPG – gaz płynny (UN 1075).

Podklasa 2.2 – Gazy niepalne i nietrujące

Gazy duszące – rozcieńczające lub zastępujące tlen w powietrzu, oraz gazy utleniające – mogące w większym stopniu niż powietrze powodować lub wspomagać spalanie innych materiałów.

1. Azot (UN 1066).
2. Dwutlenek węgla (UN 1013).
3. Hel (UN 1046).
4. Argon (UN 1006).
5. Tlen (UN 1072).
6. Sprężone powietrze (UN 1002).

Podklasa 2.3 – Gazy trujące

Gazy, które są znane jako trujące lub żrące dla ludzi, lub których wartość LC₅₀ (stężenie śmiertelne dla 50% populacji testowej) jest mniejsza lub równa 5000 ml/m³ (ppm).

1. Chlor (UN 1017).
2. Amoniak bezwodny (UN 1005).
3. Tlenek węgla (UN 1016).
4. Siarkowodór (UN 1053).
5. Cyjanowodór (UN 1051).

Grupy gazów według właściwości

Z wyjątkiem aerozoli i chemikaliów pod ciśnieniem, gazy klasy 2 dzieli się na grupy według ich właściwości niebezpiecznych, oznaczone literami:

1. A – duszące (asphyxiant).
2. O – utleniające (oxidizing).
3. F – palne (flammable).
4. T – trujące (toxic).
5. TF – trujące, palne.
6. TC – trujące, żrące.
7. TO – trujące, utleniające.
8. TFC – trujące, palne, żrące.
9. TOC – trujące, utleniające, żrące.

Podział według stanu fizycznego

Gazy dzieli się również według stanu fizycznego i sposobu przechowywania:

1. Gaz sprężony – zapakowany pod ciśnieniem, pozostaje w stanie gazowym do temperatury -50°C (np. hel, azot).
2. Gaz skroplony – częściowo ciekły pod ciśnieniem w temperaturze powyżej -50°C (np. propan, butan).
3. Gaz skroplony schłodzony – utrzymywany w stanie ciekłym dzięki niskiej temperaturze (np. ciekły azot, LNG).
4. Gaz rozpuszczony – rozpuszczony pod ciśnieniem w rozpuszczalniku (np. acetylen w acetonie).
5. Gaz zaadsorbowany – zaadsorbowany na porowatym materiale stałym.
6. Aerozole – pojemniki z gazem nośnym i substancją czynną.
7. Chemikalia pod ciśnieniem – substancje ciekłe lub stałe rozpylane za pomocą gazu.

Kod klasyfikacyjny

Kod klasyfikacyjny dla gazów w ADR składa się z cyfry określającej stan fizyczny i litery (lub liter) określającej właściwości niebezpieczne, np.:

1. 1F – gaz sprężony, palny.
2. 2A – gaz skroplony, duszący.
3. 2TF – gaz skroplony, trujący i palny.
4. 3A – gaz schłodzony, duszący.
5. 3O – gaz schłodzony, utleniający.

Sposoby przewozu gazów

Gazy klasy 2 można przewozić na dwa podstawowe sposoby: w sztukach przesyłek (butle, naczynia ciśnieniowe) oraz w cysternach.

Przewóz w sztukach przesyłek

Sztuki przesyłki to opakowania zawierające gaz, takie jak:

1. Butle – naczynia ciśnieniowe przenośne o pojemności wodnej do 150 litrów.
2. Tuby (zbiorniki rurowe) – bezszwowe naczynia ciśnieniowe o pojemności wodnej ponad 150 litrów, ale nie więcej niż 3000 litrów.
3. Bębny ciśnieniowe – spawane naczynia ciśnieniowe o pojemności wodnej ponad 150 litrów, ale nie więcej niż 1000 litrów.
4. Wiązki butli – zespół butli połączonych kolektorem i transportowanych jako jednostka.
5. Naczynia kriogeniczne – naczynia izolowane termicznie do gazów skroplonych schłodzonych.

Przewóz w cysternach

Cysterny do przewozu gazów to:

1. Cysterny stałe – zbiorniki zamontowane na stałe na pojeździe.
2. Cysterny odejmowalne – zbiorniki, które można odłączyć od pojazdu.
3. Kontenery-cysterny – zbiorniki o pojemności większej niż 450 dm³ zamontowane w ramie.
4. Cysterny przenośne – zbiorniki wielomodalne do różnych środków transportu.
5. MEGC (Multiple Element Gas Container) – jednostka transportowa składająca się z elementów połączonych kolektorem.
6. Pojazdy-baterie – zespół butli lub zbiorników połączonych kolektorem, zamontowanych na pojeździe.

Wymagania wobec pojazdów – typ FL i AT

Pojazdy przeznaczone do przewozu gazów w cysternach muszą spełniać szczególne wymagania konstrukcyjne i być dopuszczone jako pojazdy typu FL lub AT.

Pojazd FL – przewóz gazów palnych

Pojazd FL to pojazd przeznaczony do przewozu gazów palnych w cysternach stałych lub odejmowalnych o pojemności większej niż 1 m³, lub w kontenerach-cysternach, cysternach przenośnych lub MEGC o pojemności jednostkowej większej niż 3 m³. Wymagania dla pojazdów FL obejmują:

1. Uziemienie – metalowe lub kompozytowe zbiorniki muszą być połączone z ramą dobrym połączeniem elektrycznym (ochrona przed elektrycznością statyczną).
2. Stabilność – szerokość „śladu" na ziemi musi wynosić co najmniej 90% wysokości środka ciężkości.
3. Ochrona tylna – zderzak pod zbiornikiem na całej szerokości, minimum 100 mm luzu między tyłem zbiornika a zderzakiem.
4. Silnik i układ wydechowy – usytuowane i osłonięte tak, aby nie ogrzewać ładunku.
5. Hamulec zwalniający (retarder) – ekran cieplny między układem a zbiornikiem.
6. Instalacja elektryczna w strefach zagrożonych wybuchem – urządzenia spełniające wymagania dla Strefy 0, 1 lub 2.
7. Wyłącznik główny prądu – umożliwiający odłączenie obwodów elektrycznych.

Pojazd AT – przewóz innych gazów

Pojazd AT to pojazd inny niż FL, przeznaczony do przewozu towarów niebezpiecznych w cysternach. Wymagania są mniej rygorystyczne niż dla pojazdów FL, ale nadal obejmują odpowiednią konstrukcję, instalację elektryczną i wyposażenie bezpieczeństwa.

Świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR

Każdy pojazd-cysterna musi posiadać świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR z odpowiednim wpisem (FL, AT). Pojazd podlega corocznym badaniom technicznym w zakresie ADR, przeprowadzanym przez stacje kontroli pojazdów upoważnione do badań pojazdów do przewozu towarów niebezpiecznych.

Wyposażenie pojazdu

Pojazd przewożący gazy musi być wyposażony w:

1. Gaśnice – łączna pojemność co najmniej 12 kg proszku dla pojazdów o DMC powyżej 7,5 tony.
2. Klin pod koła – co najmniej jeden, odpowiedni do masy pojazdu.
3. Dwa stojące znaki ostrzegawcze (trójkąty, pachołki lub lampy).
4. Kamizelka odblaskowa dla każdego członka załogi.
5. Latarka przenośna (bez metalowych powierzchni przy gazach palnych).
6. Para rękawic ochronnych.
7. Ochrona oczu (okulary ochronne).
8. Dla gazów trujących (podklasa 2.3) – ucieczkowa maska ochronna dla każdego członka załogi.

Wymagania wobec kierowcy

Kierowca przewożący gazy klasy 2 w ilościach wymagających pełnego stosowania przepisów ADR musi posiadać odpowiednie uprawnienia.

Zaświadczenie ADR – kurs podstawowy

Zaświadczenie ADR z ukończonym kursem podstawowym uprawnia do przewozu gazów w sztukach przesyłek (butle, wiązki butli). Kurs podstawowy obejmuje co najmniej 24 godziny zajęć i kończy się egzaminem.

Kurs specjalistyczny – cysterny

Do przewozu gazów w cysternach wymagany jest dodatkowo kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach. Kurs obejmuje co najmniej 16 godzin zajęć i kończy się odrębnym egzaminem.

Wymagania formalne

1. Ukończone 21 lat.
2. Prawo jazdy kategorii C lub C+E.
3. Wpis „kod 95" – kwalifikacje zawodowe kierowcy.
4. Ukończony i zdany kurs ADR podstawowy.
5. Dla cystern – ukończony i zdany kurs specjalistyczny cysterny.

Obowiązki kierowcy

1. Posiadanie przy sobie zaświadczenia ADR podczas przewozu.
2. Znajomość instrukcji pisemnych i umiejętność ich stosowania.
3. Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu przed wyruszeniem w trasę.
4. Kontrola prawidłowości załadunku i mocowania ładunku (butle w pozycji pionowej, zabezpieczone przed przewróceniem).
5. Przestrzeganie przepisów dotyczących postoju i nadzoru nad pojazdem.
6. Natychmiastowe powiadomienie służb ratowniczych w przypadku wypadku lub awarii.

Dokumentacja przewozowa

Przewóz gazów wymaga kompletnej dokumentacji, która musi znajdować się w pojeździe przez cały czas trwania przewozu.

Dokument przewozowy ADR (list przewozowy CMR)

Dokument przewozowy musi zawierać następujące informacje dla każdego przewożonego gazu:

1. Numer UN poprzedzony literami „UN" (np. UN 1978).
2. Prawidłową nazwę przewozową (np. „WĘGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O.").
3. Numer wzoru nalepki ostrzegawczej (np. „2.1").
4. Kod ograniczeń tunelowych (np. „(B/D)").
5. Liczbę i rodzaj opakowań (np. „20 butli").
6. Całkowitą ilość każdego gazu (masa netto lub brutto, pojemność).
7. Nazwę i adres nadawcy i odbiorcy.

Instrukcje pisemne ADR

Instrukcje pisemne (karty wypadkowe) to obowiązkowy dokument, który przewoźnik musi dostarczyć załodze pojazdu przed rozpoczęciem przewozu. Instrukcje muszą być:

1. Sporządzone w języku zrozumiałym dla kierowcy.
2. Wydrukowane w kolorze (nie czarno-białe).
3. Zgodne z czterostronicowym wzorem określonym w ADR.
4. Przechowywane w kabinie kierowcy w łatwo dostępnym miejscu.

Świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR

Dla pojazdów-cystern – kopia świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR z wpisem FL lub AT.

Zaświadczenie ADR kierowcy

Oryginał zaświadczenia ADR z odpowiednimi wpisami (podstawowy, cysterny).

Oznakowanie pojazdu i ładunku

Prawidłowe oznakowanie pojazdu i ładunku informuje innych uczestników ruchu drogowego i służby ratownicze o charakterze przewożonego towaru.

Tablice barwy pomarańczowej

Pojazd przewożący gazy w ilościach wymagających pełnego stosowania ADR musi być oznakowany dwiema tablicami barwy pomarańczowej:

1. Jedna tablica z przodu pojazdu.
2. Jedna tablica z tyłu pojazdu (lub z tyłu przyczepy/naczepy).

Tablice powinny mieć wymiary 40 cm szerokości i 30 cm wysokości, być odblaskowe i otoczone czarnym obrzeżem o szerokości 15 mm.

Tablice z numerami

Dla cystern i przewozów luzem stosuje się tablice z numerami:

1. Górna liczba – numer rozpoznawczy zagrożenia (numer Kemler/HIN).
2. Dolna liczba – numer UN substancji.

Przykłady numerów rozpoznawczych zagrożenia dla gazów:

1. 20 – gaz duszący lub gaz niestwarzający zagrożenia dodatkowego.
2. 22 – gaz schłodzony skroplony, duszący.
3. 223 – gaz schłodzony skroplony, palny.
4. 23 – gaz palny.
5. 263 – gaz trujący, palny.
6. 268 – gaz trujący, żrący.

Nalepki ostrzegawcze

Nalepki ostrzegawcze mają kształt rombu (kwadrat obrócony o 45°) i wymiary minimum 25 cm × 25 cm na pojazdach oraz 10 cm × 10 cm na opakowaniach. Dla klasy 2:

1. Nalepka 2.1 (gazy palne) – czerwona z białym płomieniem.
2. Nalepka 2.2 (gazy niepalne) – zielona z butlą gazową.
3. Nalepka 2.3 (gazy trujące) – biała z czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.

Nalepki umieszcza się na obu bokach i z tyłu cysterny (na wysokości każdej komory dla cystern wielokomorowych).

Oznakowanie opakowań

Każda butla lub naczynie ciśnieniowe musi być oznakowane:

1. Numerem UN poprzedzonym literami „UN".
2. Prawidłową nazwą przewozową.
3. Nalepką ostrzegawczą odpowiednią dla podklasy.
4. Oznakowaniem certyfikacyjnym naczynia ciśnieniowego.

Wyłączenia spod przepisów ADR

Nie każdy przewóz gazów wymaga pełnego stosowania przepisów ADR. Istnieją wyłączenia, które znacząco upraszczają przewóz mniejszych ilości.

Wyłączenie 1.1.3.6 – ilości ograniczone na jednostkę transportową

Przewóz gazów w ilościach nieprzekraczających określonych limitów można realizować bez pełnego stosowania ADR. Dla gazów palnych (podklasa 2.1) limit wynosi 333 kg masy netto na pojazd (kategoria transportowa 2). Przy tym wyłączeniu:

1. Pojazd nie wymaga oznakowania tablicami pomarańczowymi.
2. Kierowca nie musi posiadać zaświadczenia ADR.
3. Nie jest wymagane świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR.
4. Wymagany jest dokument przewozowy z informacją o ilości i charakterze towaru.
5. Butle muszą być prawidłowo oznakowane i zabezpieczone.

Wyłączenie dla przewozu na potrzeby własne

Zgodnie z przepisem 1.1.3.1 c) ADR, przepisy nie mają zastosowania do przewozu materiałów stosowanych we własnej pracy przedsiębiorstwa (np. serwis klimatyzacji, spawalnictwo), pod warunkiem że:

1. Przewóz służy wykonaniu pracy, a nie dystrybucji.
2. Podejmowane są środki zapobiegające wyciekom w normalnych warunkach przewozu.
3. Opakowania są odpowiednio zabezpieczone.

Wyłączenie dla osób prywatnych

Przewóz gazów przez osoby prywatne, jeżeli towary są przeznaczone do użytku osobistego, domowego lub do celów rekreacyjnych lub sportowych, jest wyłączony spod ADR pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia przed wyciekiem.

Procedury bezpieczeństwa

Przewóz gazów wymaga przestrzegania szczególnych procedur bezpieczeństwa na każdym etapie – od załadunku, przez transport, po rozładunek.

Zasady załadunku i rozładunku

1. Silnik pojazdu powinien być wyłączony (z wyjątkiem gdy jest niezbędny do obsługi urządzeń).
2. Zakaz palenia tytoniu i używania otwartego ognia w pobliżu pojazdu.
3. Butle należy transportować w pozycji pionowej, zabezpieczone przed przewróceniem.
4. Butli nie należy przetaczać, przewracać ani rzucać.
5. Należy przestrzegać zakazów ładowania razem różnych gazów i innych towarów niebezpiecznych.

Nadzór nad pojazdem

Pojazd przewożący gazy palne (podklasa 2.1) lub trujące (podklasa 2.3) w cysternach wymaga stałego nadzoru. Pojazd może być parkowany tylko w wyznaczonych, strzeżonych miejscach lub w miejscach zapewniających odpowiedni poziom bezpieczeństwa.

Postępowanie w przypadku wypadku lub awarii

W razie wypadku lub wycieku gazu kierowca powinien:

1. Zatrzymać pojazd w bezpiecznym miejscu, z dala od zabudowań.
2. Wyłączyć silnik.
3. Nie używać otwartego ognia ani nie palić tytoniu.
4. Ustawić znaki ostrzegawcze w odpowiedniej odległości.
5. Powiadomić służby ratownicze (112), podając informacje o przewożonych gazach.
6. Jeśli to bezpieczne – opuścić strefę zagrożenia i ewakuować osoby postronne.
7. Dla gazów cięższych od powietrza (propan, butan) – unikać zagłębień terenu, piwnic, kanałów.
8. Dla gazów trujących – założyć ucieczkową maskę ochronną przed ewakuacją.
9. Postępować zgodnie z instrukcjami pisemnymi ADR.

Pożar

W przypadku pożaru z udziałem butli gazowych:

1. Jeśli pożar jest niewielki i nie objął butli – podjąć próbę gaszenia gaśnicami.
2. Jeśli pożar objął butle – natychmiast ewakuować się na bezpieczną odległość (minimum 100 metrów).
3. Butle w ogniu mogą eksplodować – nie zbliżać się.
4. Powiadomić służby ratownicze i ostrzec osoby w otoczeniu.
5. Chłodzenie butli wodą z bezpiecznej odległości może zapobiec eksplozji (tylko dla przeszkolonych służb).

Podsumowanie

Przewóz gazów klasy 2 ADR wymaga starannego przygotowania i przestrzegania szczegółowych przepisów. Gazy, choć niewidoczne, mogą stanowić poważne zagrożenie – od uduszenia, przez pożar i wybuch, po zatrucie. Właściwa klasyfikacja gazu, odpowiedni pojazd i wyposażenie, wykwalifikowany kierowca, kompletna dokumentacja oraz ścisłe przestrzeganie procedur bezpieczeństwa to klucz do bezpiecznego przewozu. Warto pamiętać o wyłączeniach spod ADR, które pozwalają na uproszczony przewóz mniejszych ilości gazów – ale nawet wtedy należy zachować podstawowe środki ostrożności.

Kluczowe wnioski

1. Klasa 2 ADR obejmuje gazy – sprężone, skroplone, schłodzone, rozpuszczone, zaadsorbowane i aerozole.
2. Gazy dzieli się na trzy podklasy: 2.1 (palne), 2.2 (niepalne, nietrujące), 2.3 (trujące).
3. Gazy można przewozić w butlach (sztuki przesyłki) lub w cysternach.
4. Pojazdy-cysterny do gazów palnych muszą spełniać wymagania typu FL.
5. Kierowca musi posiadać zaświadczenie ADR – podstawowe dla butli, z kursem cysterny dla cystern.
6. Dokumentacja obejmuje dokument przewozowy, instrukcje pisemne, świadectwo pojazdu i zaświadczenie kierowcy.
7. Oznakowanie pojazdu wymaga tablic pomarańczowych (gładkich lub z numerami) i nalepek ostrzegawczych.
8. Wyłączenie 1.1.3.6 pozwala na uproszczony przewóz do 333 kg netto gazów palnych na pojazd.
9. Butle należy transportować w pozycji pionowej, zabezpieczone przed przewróceniem.
10. W przypadku wycieku lub pożaru – natychmiast ewakuować się i powiadomić służby ratownicze.

Praktyczne działania przy przygotowaniu przewozu klasy 2

1. Zidentyfikuj gaz – numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa, podklasa, grupa.
2. Sprawdź ilość – czy mieści się w limitach wyłączeń, czy wymaga pełnego ADR.
3. Dla cystern – upewnij się, że pojazd ma świadectwo dopuszczenia ADR typu FL lub AT.
4. Sprawdź ważność zaświadczenia ADR kierowcy (z kursem cysterny dla cystern).
5. Przygotuj dokumentację: dokument przewozowy, instrukcje pisemne, świadectwa.
6. Skontroluj wyposażenie pojazdu: gaśnice, kliny, znaki, kamizelki, latarki, maski (dla gazów trujących).
7. Sprawdź oznakowanie pojazdu i butli/cysterny.
8. Przeprowadź załadunek zgodnie z zasadami – butle pionowo, zabezpieczone.
9. Poinformuj kierowcę o charakterze ładunku i upewnij się, że rozumie instrukcje pisemne.
10. W razie wątpliwości – skonsultuj się z doradcą ADR (DGSA).

Transport gazów to odpowiedzialne zadanie wymagające wiedzy, doświadczenia i dyscypliny. Przestrzeganie przepisów ADR to nie biurokracja – to ochrona życia i zdrowia kierowcy, innych uczestników ruchu drogowego oraz mieszkańców terenów, przez które przebiega trasa przewozu.

Spis źródeł

1. Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. – wersja ADR 2025.
2. Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych – Dz.U. 2022 poz. 2147 z późn. zm.
3. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym – Dz.U. 2023 poz. 1622 z późn. zm.
4. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 lutego 2012 r. w sprawie świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR – Dz.U. 2019 poz. 510.
5. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych – Dz.U. 2019 poz. 482.
6. Piętkowski Consulting – „Gazy – Klasa 2 towarów niebezpiecznych" (2025).
7. Safety Lady – „Przewóz gazów – klasa 2 ADR" (2023).
8. Giełda Odpadów – „ADR Klasa 2 – Gazy" (2025).
9. Giełda Odpadów – „Wymagania ADR dla pojazdów FL — przewóz cieczy i gazów łatwopalnych" (2025).
10. DSV – „Klasa 2 – gazy. Transport towarów niebezpiecznych" (2023).
11. Piotr Doradca ADR – „Klasa 2 ADR – gazy w transporcie drogowym i rola DGSA" (2025).
12. ADR Partner – „Przewóz gazu w butlach na przykładzie propan-butan" (2024).
13. ADR Partner – „Oznakowanie pojazdów ADR" (2025).
14. Znakowo.pl – „Oznakowanie ADR" (2021).
15. Mexem – „Jak poprawnie czytać tablice ADR?" (2025).
16. Kamino – „Jak przewozić butle gazowe?" (2021).
17. Timocom – „Zasady przewozu towarów niebezpiecznych (transport ADR)" (2025).
18. Transportowy Dozór Techniczny – „Cysterny do przewozu towarów niebezpiecznych" (2025).
19. Danwoj – „Materiały niebezpieczne – klasa 2 gazy" (2020).
20. ABC Szkolenia – „Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych – klasy ADR" (2024).

Hashtagi

#ADRKlasa2 #TransportGazów #PrzeijzADR #BezpieczeństwoTransportu #ButleGazowe #TowaryNiebezpieczne #KierowcaADR

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.

Wróc na bloga