Harmonogramy wymiany praw jazdy w Polsce w latach 2028-2033
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Największa od dziesięcioleci wymiana dokumentów tożsamości kierowców w Polsce już za rogiem. W latach 2028-2033 około 15 milionów posiadaczy bezterminowych praw jazdy będzie zobowiązanych do wymiany swoich dokumentów na nowe, zgodne z unijnymi standardami. To niespotykana dotąd skala operacji administracyjnej, która obejmie niemal połowę wszystkich polskich kierowców. Przedstawiamy szczegółowy harmonogram tej historycznej zmiany, praktyczne wskazówki oraz konsekwencje prawne, które czekają na każdego posiadacza bezterminowego prawa jazdy. Przygotuj się na rewolucję w dokumentach kierowcy – czas działa na niekorzyść nieprzygotowanych.
Obowiązek wymiany bezterminowych praw jazdy wynika z dostosowania polskich przepisów do wymogów unijnych, mających na celu ujednolicenie standardów dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami w całej Europie.
Dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy stanowi podstawę unijną dla wprowadzenia terminowych dokumentów.
Artykuł 124 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2023 r. poz. 622) precyzuje obowiązki polskich kierowców w zakresie wymiany dokumentów.
Rozporządzenia wykonawcze Ministra Infrastruktury będą określać szczegółowe terminy wymiany dla poszczególnych grup kierowców (planowane ogłoszenie w 2026 r.).
1.2. Zakres osobowy obowiązku
Wymiana dotyczy wyłącznie dokumentów wydanych przed wprowadzeniem nowych wzorów praw jazdy w Polsce.
Osoby posiadające prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. muszą dokonać obowiązkowej wymiany (art. 124 ust. 1 u.k.p.).
Szacowana liczba dokumentów podlegających wymianie wynosi około 15 milionów sztuk.
Kierowcy posiadający prawa jazdy wydane od 19 stycznia 2013 r. już mają dokumenty z określonym terminem ważności i nie podlegają tej procedurze.
2. Harmonogram wymiany 2028-2033
2.1. Ramy czasowe procesu
Ustawodawca określił precyzyjne daty graniczne dla przeprowadzenia całego procesu wymiany bezterminowych praw jazdy.
Proces wymiany rozpocznie się 19 stycznia 2028 r. i zakończy 18 stycznia 2033 r. (art. 124 ust. 4 u.k.p.).
Łączny okres wymiany wynosi 5 lat, co ma umożliwić sprawną obsługę wszystkich wnioskodawców bez nadmiernego obciążenia urzędów.
Kierowcy mogą wybrać dowolny moment w tym okresie na złożenie wniosku o wymianę, nie ma przypisania konkretnych dat do poszczególnych osób.
2.2. Szczegółowe terminy według planów ministerialnych
Ministerstwo Infrastruktury planuje wprowadzenie dodatkowego harmonogramu w celu równomiernego rozłożenia obciążenia administracyjnego.
Szczegółowy harmonogram wymiany zostanie określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw transportu, które ma zostać wydane około 2026 roku.
Przewiduje się podział kierowców na grupy według daty wydania bezterminowego prawa jazdy lub innych kryteriów administracyjnych.
Wcześniejsza wymiana będzie możliwa na wniosek posiadacza prawa jazdy w przypadkach szczególnych (utrata, zniszczenie, zmiana danych osobowych).
2.3. Charakterystyka nowych dokumentów
Nowo wydawane prawa jazdy będą zgodne z unijnymi standardami i posiadać określone terminy ważności.
Prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T będą wydawane na maksymalnie 15 lat.
Prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E będą wydawane na maksymalnie 5 lat.
Nowe dokumenty będą wyposażone w nowoczesne zabezpieczenia przeciwko fałszerstwom oraz będą kompatybilne z systemami elektronicznymi UE.
3. Procedura wymiany dokumentów
3.1. Miejsca składania wniosków
Wymianę prawa jazdy można przeprowadzić w kilku lokalizacjach, zarówno w trybie tradycyjnym, jak i elektronicznym.
Wydział komunikacji urzędu miasta lub gminy właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy.
Starostwo powiatowe w przypadku gmin niebędących miastami na prawach powiatu.
Platforma elektronicznej administracji publicznej ePUAP (wymaga Profilu Zaufanego lub e-dowodu).
Placówka konsularna Rzeczypospolitej Polskiej dla obywateli przebywających za granicą.
3.2. Wymagane dokumenty
Procedura wymiany bezterminowego prawa jazdy została uproszczona w porównaniu do standardowego procesu uzyskiwania uprawnień.
Wniosek o wydanie prawa jazdy (dostępny w urzędzie lub do pobrania ze strony gov.pl).
Aktualna fotografia biometryczna w kolorze o wymiarach 35×45 mm, wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku.
Dowód osobisty lub paszport do wglądu w celu potwierdzenia tożsamości.
Dotychczasowe bezterminowe prawo jazdy (oryginał do wglądu, może zostać zatrzymane).
Potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie nowego dokumentu.
3.2.1. Zwolnienia z dodatkowych wymagań
Wymiana bezterminowego prawa jazdy nie wymaga spełnienia dodatkowych warunków zdrowotnych ani kompetencyjnych.
Brak obowiązku przedstawienia orzeczenia lekarskiego dla kierowców kategorii A i B (wyjątek: kierowcy zawodowi C, D).
Brak konieczności ponownego zdawania egzaminu praktycznego lub teoretycznego.
Brak obowiązku uczestnictwa w dodatkowych szkoleniach czy kursach.
3.3. Czas realizacji wniosku
Standardowe terminy wydawania nowych dokumentów zostały określone w przepisach wykonawczych.
Wydanie nowego prawa jazdy następuje w terminie do 9 dni roboczych od złożenia kompletnego wniosku.
W szczególnych przypadkach termin może zostać wydłużony do maksymalnie 2 miesięcy (np. przy konieczności dodatkowej weryfikacji).
Status gotowości dokumentu można sprawdzić online na stronie info-car.pl lub kierowca.pwpw.pl.
4. Koszty i opłaty
4.1. Aktualna struktura opłat
Koszt wymiany bezterminowego prawa jazdy składa się z kilku elementów określonych w rozporządzeniach wykonawczych.
Opłata za wydanie nowego dokumentu prawa jazdy wynosi 100,00 zł.
Opłata ewidencyjna w wysokości 0,50 zł.
Łączny koszt standardowej wymiany wynosi obecnie 100,50 zł.
4.2. Planowane zmiany w opłatach
Ministerstwo Infrastruktury przygotowuje podwyżki opłat komunikacyjnych, które nie były waloryzowane przez ostatnie 20 lat.
Planowane zwiększenie opłat za wydanie prawa jazdy o 47-50%, co może oznaczać koszt około 150 zł.
Dodatkowa opłata za przesyłkę kurierską (opcjonalną) w wysokości około 15 zł.
Dokładne kwoty zostaną określone w nowych rozporządzeniach wykonawczych przed rozpoczęciem okresu wymiany.
4.3. Dodatkowe koszty w szczególnych przypadkach
W niektórych sytuacjach wymiana prawa jazdy może wiązać się z dodatkowymi wydatkami.
Kierowcy zawodowi kategorii C, D muszą przedstawić aktualne orzeczenia lekarskie i psychologiczne (koszt 200-300 zł).
Tłumaczenie przysięgłe zagranicznych dokumentów w przypadku konieczności weryfikacji uprawnień (40-60 zł za stronę).
Opłata za pełnomocnictwo, jeśli wniosek składa osoba trzecia w imieniu kierowcy.
5. Konsekwencje niewymienienia dokumentu
5.1. Skutki prawne po 18 stycznia 2033 r.
Niewymienienie bezterminowego prawa jazdy w określonym terminie niesie za sobą poważne konsekwencje prawne i praktyczne.
Bezterminowe prawa jazdy tracą ważność automatycznie 19 stycznia 2033 r. bez dodatkowego zawiadomienia.
Prowadzenie pojazdu z nieważnym prawem jazdy stanowi wykroczenie zagrożone mandatem do 1500 zł (art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń).
Możliwość skierowania sprawy do sądu, który może orzec grzywnę do 30 000 zł oraz zakaz prowadzenia pojazdów.
5.2. Konsekwencje ubezpieczeniowe
Brak ważnego prawa jazdy wpływa na skuteczność ochrony ubezpieczeniowej kierowcy.
Zakład ubezpieczeń może odmówić wypłaty odszkodowania z polisy OC sprawcy kolizji lub wypadku.
Możliwość dochodzenia roszczeń regresowych przez ubezpieczyciela od kierowcy prowadzącego pojazd bez ważnych uprawnień.
Problemy z uzyskaniem odszkodowania z własnej polisy AC lub innych dodatkowych ubezpieczeń pojazdu.
5.3. Procedura odzyskania uprawnień
Kierowcy, którzy nie wymienią prawa jazdy w terminie, będą musieli przejść bardziej skomplikowaną procedurę.
Konieczność złożenia wniosku o przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdami.
Obowiązek przedstawienia aktualnych orzeczeń lekarskich i psychologicznych niezależnie od kategorii prawa jazdy.
Możliwość wymogu ponownego zdawania egzaminów w przypadku długotrwałego braku ważnych uprawnień.
Podsumowanie
Harmonogram wymiany praw jazdy w Polsce w latach 2028-2033 stanowi największe przedsięwzięcie administracyjne w historii polskiej motoryzacji. Każdy z 15 milionów posiadaczy bezterminowego prawa jazdy powinien już teraz przygotować się na tę zmianę. Kluczowe działania to:
Sprawdź datę wydania swojego prawa jazdy – dotyczy to dokumentów wystawionych do 18 stycznia 2013 r.
Zapoznaj się z harmonogramem szczegółowym, który zostanie opublikowany przez Ministerstwo Infrastruktury w 2026 r.
Przygotuj niezbędne dokumenty: aktualną fotografię biometryczną, dowód osobisty i środki na pokrycie opłat.
Rozważ złożenie wniosku przez platformę ePUAP, aby uniknąć kolejek w urzędach.
Nie odkładaj wymiany na ostatni moment – przewidywane jest znaczne obciążenie urzędów pod koniec okresu.
Kierowcy zawodowi kategorii C i D powinni dodatkowo przygotować się na konieczność badań lekarskich.
Monitoruj zmiany w przepisach oraz wysokości opłat, które mogą ulec waloryzacji przed 2028 rokiem.
Spis źródeł
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2023 r. poz. 622), szczególnie art. 124.
Dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.
Komunikaty Ministerstwa Infrastruktury w sprawie harmonogramu wymiany praw jazdy 2025.
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2024 r. poz. 1043), art. 94.
Analiza Business Insider Polska - bezterminowe prawa jazdy do wymiany 2028-2033.
Raport Otomoto.pl - obowiązkowa wymiana bezterminowych praw jazdy.
