Telefon:     690 936 501 (dr inż. Bogusław Madej)
Email:         bmadej@atut-bm.pl ; biuro@atut-bm.pl

OPINIE KLIENTÓW O NASZYCH SZKOLENIACH

certyfikat_biznesu

prosta-spolka-akcyjna-czym-jest.jpg

Prosta spółka akcyjna - czym jest i gdzie ma zastosowanie?

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Prosta Spółka Akcyjna (PSA) to nowoczesna forma prawna spółki kapitałowej w polskim systemie prawnym, wprowadzona ustawą z 19 lipca 2019 roku, obowiązująca od 1 lipca 2021 roku. Jest trzecim typem spółki kapitałowej w Kodeksie spółek handlowych, łącząc cechy zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i tradycyjnej spółki akcyjnej.

PSA powstała z myślą o innowacyjnych przedsiębiorstwach i startupach, szczególnie działających w sektorach takich jak technologie informacyjne, biotechnologia czy nowoczesne usługi. Ustawodawca wprowadził tę formę prawną w odpowiedzi na postulaty środowisk startupowych, które wskazywały na zbyt duży formalizm istniejących form spółek kapitałowych i trudności w pozyskiwaniu kapitału.

Utworzono możliwość tworzenia spółki o maksymalnie uproszczonym procesie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz zmniejszenie barier wejścia na rynek dla młodych przedsiębiorców, którzy maja ciekawe pomysły na biznes, ale nie mają pieniędzy na start.

Spis treści

  1. Czym jest Prosta Spółka Akcyjna?
  2. Cel i Geneza Wprowadzenia PSA
  3. Kluczowe Charakterystyki i Cechy PSA
  4. Emisja Akcji w Prostej Spółce Akcyjnej
  5. Rodzaje Akcji i Uprzywilejowanie
  6. Zastosowanie PSA w Praktyce
  7. Zakładanie Prostej Spółki Akcyjnej – Procedura Krok po Kroku
  8. Porównanie z Innymi Formami Spółek
  9. Zalety i Wady Prostej Spółki Akcyjnej
  10. Wyzwania i Ograniczenia
  11. Kiedy Warto Wybrać PSA?
  12. Podsumowanie

Czym jest Prosta Spółka Akcyjna?

Prosta Spółka Akcyjna (PSA) to nowoczesna forma prawna spółki kapitałowej wprowadzona do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 19 lipca 2019 roku, która weszła w życie 1 lipca 2021 roku. Jest trzecim typem spółki kapitałowej w Kodeksie spółek handlowych, obok spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz tradycyjnej spółki akcyjnej.

PSA powstała jako odpowiedź na postulaty środowisk startupowych, które wskazywały na zbyt duży formalizm istniejących form spółek kapitałowych oraz trudności w pozyskiwaniu kapitału na wczesnym etapie działalności. Głównym założeniem było uproszczenie procesu zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz zmniejszenie barier wejścia na rynek dla młodych przedsiębiorców.

PSA łączy w sobie cechy zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i tradycyjnej spółki akcyjnej, oferując jednocześnie większą elastyczność i możliwości dostosowania do specyficznych potrzeb innowacyjnych przedsiębiorstw, szczególnie działających w sektorach takich jak:

  1. Technologie informacyjne i oprogramowanie.
  2. Biotechnologia i medtech.
  3. Fintech i innowacje finansowe.
  4. E-commerce i handel elektroniczny.
  5. Nowoczesne usługi i sharing economy (ekonomia współdzielenia zasobami lub usługami).

Cel i geneza wprowadzenia PSA

Wprowadzenie prostej spółki akcyjnej było rezultatem wieloletnich prac legislacyjnych mających na celu stworzenie formy prawnej dostosowanej do realiów gospodarki innowacyjnej XXI wieku.

Ustawodawca dostrzegł, że istniejące formy spółek kapitałowych nie spełniają w pełni oczekiwań przedsiębiorców działających w dynamicznie rozwijających się branżach. Tradycyjna spółka akcyjna wymagała wysokiego kapitału zakładowego (100 000 zł) i charakteryzowała się znacznym formalizmem, co czyniło ją nieatrakcyjną dla małych i średnich przedsiębiorstw. Z kolei spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, choć bardziej dostępna, nie oferowała wystarczającej elastyczności w zakresie struktury kapitałowej i zarządzania.

PSA miała wypełnić tę lukę, oferując:

  1. Minimalny próg wejścia kapitałowego (zaledwie 1 zł).
  2. Elastyczność w wnoszeniu wkładów, w tym pracy i usług.
  3. Uproszczone procedury zakładania i funkcjonowania.
  4. Nowoczesne rozwiązania w zakresie zarządzania (rada dyrektorów).
  5. Ułatwienia w pozyskiwaniu inwestorów poprzez emisję akcji.

Kluczowe charakterystyki i cechy PSA

Minimalny Kapitał Akcyjny

Jedną z najbardziej rewolucyjnych cech PSA jest wymagany kapitał akcyjny wynoszący zaledwie 1 złoty. To fundamentalna różnica w stosunku do innych spółek kapitałowych:

Forma prawna Minimalny kapitał Różnica względem PSA
Prosta Spółka Akcyjna 1 zł -
Spółka z o.o. 5 000 zł 5000x więcej
Spółka Akcyjna 100 000 zł 100 000x więcej

Elastyczność kapitału akcyjnego

Kapitał akcyjny w PSA ma charakter zmienny, co oznacza, że jego wysokość nie jest określana w umowie spółki. Zmiany wysokości kapitału nie wymagają zatem zmiany umowy spółki, co znacznie upraszcza procedury i obniża koszty związane z podwyższeniem lub obniżeniem kapitału.

Pokrycie kapitału akcyjnego w minimalnej wysokości 1 złotego pozwala już na wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Jeżeli umowa spółki przewiduje dalsze wpłaty, mogą one zostać wprowadzone w terminie do 3 lat od momentu zarejestrowania spółki.

Akcje beznominałowe i dematerializacja

W PSA obowiązuje nowatorskie podejście do struktury akcyjnej. Akcje nie posiadają wartości nominalnej i są całkowicie oderwane od kapitału akcyjnego spółki. W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań, gdzie akcje stanowią część kapitału zakładowego, w PSA akcje jedynie określają prawa poszczególnych akcjonariuszy w spółce.

Dodatkowo, wszystkie akcje w PSA są zdematerializowane – istnieją wyłącznie w formie cyfrowej, przechowywane w rejestrze akcjonariuszy prowadzonym przez uprawniony podmiot. Eliminuje to problemy związane z:

  1. dokumentami papierowymi i ich przechowywaniem,
  2. ryzykiem zgubienia lub zniszczenia dokumentów akcji,
  3. kosztami związanymi z drukowaniem i wydawaniem dokumentów,
  4. procedurami związanymi z obrotem akcjami w formie papierowej.

Spółka ma obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy z uprawnionym podmiotem, którym może być dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Elastyczne Wkłady – Praca i Usługi jako Wkład

PSA wprowadza przełomowe rozwiązanie w zakresie wkładów na pokrycie akcji. Oprócz tradycyjnych wkładów pieniężnych i rzeczowych, akcje mogą być obejmowane w zamian za:

  1. Świadczenie pracy – akcjonariusz zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz spółki przez określony czas.
  2. Świadczenie usług – akcjonariusz zobowiązuje się do świadczenia określonych usług na rzecz spółki.
  3. Prawa niezbywalne – np. licencje, know-how, autorskie prawa majątkowe.
  4. Rzeczy i prawa zbywalne – tradycyjne wkłady niepieniężne.

Uwaga: Wkłady w postaci praw niezbywalnych oraz świadczenia pracy lub usług nie są uwzględniane przy ustalaniu wysokości kapitału akcyjnego. Kapitał akcyjny tworzony jest wyłącznie z wkładów pieniężnych i wkładów niepieniężnych w postaci rzeczy i praw zbywalnych.

To rozwiązanie jest szczególnie istotne dla firm technologicznych i startupów, gdzie kluczowym zasobem jest wiedza, doświadczenie i zaangażowanie założycieli. Pozwala to na angażowanie specjalistów bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów wynagrodzeń na wczesnym etapie działalności spółki.

Struktura organów i zarządzanie

PSA oferuje elastyczny system organów, który można dostosować do specyfiki i potrzeb konkretnej spółki. Podstawowym i obligatoryjnym organem jest walne zgromadzenie akcjonariuszy, które podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania spółki.

Poza walnym zgromadzeniem, założyciele PSA mają do wyboru dwa alternatywne modele zarządzania:

Model Dualistyczny (Tradycyjny)

W tym modelu funkcjonują następujące organy:

  1. Zarząd – prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz.
  2. Rada nadzorcza (fakultatywnie) – sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki.

Powołanie rady nadzorczej jest obowiązkowe, gdy:

  1. Kapitał akcyjny przekracza 500 000 zł, lub
  2. Przewiduje to umowa spółki.

Model Monistyczny (Nowatorski)

Alternatywą dla tradycyjnego podziału na zarząd i radę nadzorczą jest powołanie rady dyrektorów – organu łączącego funkcje zarządcze i nadzorcze. Rada dyrektorów:

  1. Prowadzi sprawy spółki.
  2. Reprezentuje spółkę na zewnątrz.
  3. Sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki.

Kompozycja rady dyrektorów

Rada dyrektorów może składać się z:

  1. Dyrektorów wykonawczych – zajmujących się bieżącym zarządzaniem spółką.
  2. Dyrektorów niewykonawczych – pełniących funkcje nadzorcze i strategiczne.

Taki podział pozwala na elastyczne rozdzielenie kompetencji i odpowiedzialności, zachowując przy tym prostszą strukturę organizacyjną niż w modelu dualistycznym.

Istotne: Wybór jednego modelu wyklucza drugi – jeśli w PSA funkcjonuje rada dyrektorów, nie można powołać zarządu i rady nadzorczej, i odwrotnie.

Ograniczona Odpowiedzialność Akcjonariuszy

Podobnie jak w innych spółkach kapitałowych, akcjonariusze PSA nie odpowiadają swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Za zobowiązania spółki odpowiada wyłącznie sama spółka całym swoim majątkiem. Ryzyko akcjonariuszy ogranicza się do wartości wniesionych wkładów.

Wyjątkiem od tej zasady jest odpowiedzialność członków zarządu lub rady dyrektorów, którzy ponoszą solidarną odpowiedzialność subsydiarną za zobowiązania spółki, gdy egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna. Członkowie organów mogą się jednak uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykażą, że:

  1. We właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie restrukturyzacyjne, albo
  2. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego nastąpiło nie z ich winy, albo
  3. Pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego wierzyciel nie poniósł szkody.

Emisja akcji w Prostej Spółce Akcyjnej

Jedną z kluczowych zalet PSA jest uproszczona i elastyczna procedura emisji nowych akcji, co ułatwia pozyskiwanie kapitału na rozwój działalności.

Emisja akcji w PSA może przebiegać w trzech wariantach:

Wariant 1: Emisja poprzez zmianę umowy spółki

Jest to najbardziej sformalizowana procedura, która wymaga:

  1. Zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy.
  2. Wysłania zawiadomień o walnym zgromadzeniu co najmniej 2 tygodnie przed terminem.
  3. Podjęcia uchwały większością 3/4 głosów (chyba że umowa przewiduje surowsze wymagania).
  4. Sporządzenia protokołu przez notariusza.
  5. Zgłoszenia zmiany do Krajowego Rejestru Sądowego.

Wariant 2: Emisja bez zmiany umowy spółki

Mniej sformalizowana forma, która jest możliwa, gdy umowa spółki przewiduje maksymalną liczbę akcji i termin ich emisji. W takim przypadku:

  1. Nie jest wymagana zmiana umowy spółki.
  2. Uchwała może być podjęta poza walnym zgromadzeniem (na piśmie lub elektronicznie).
  3. Procedura jest szybsza i tańsza.

Wariant 3: Emisja przez zarząd

Najszybsza i najbardziej elastyczna forma, możliwa gdy umowa spółki zawiera upoważnienie dla zarządu do przeprowadzenia emisji akcji. Zarząd może samodzielnie:

  1. Określić warunki emisji.
  2. Ustalić cenę emisyjną.
  3. Przeprowadzić cały proces bez konieczności zwoływania walnego zgromadzenia.

Uchwała o emisji akcji powinna określać:

  1. Liczbę, serie i numery akcji.
  2. Uprzywilejowanie związane z akcjami (jeśli dotyczy).
  3. Cenę emisyjną lub upoważnienie do jej ustalenia.
  4. Datę, od której akcje uczestniczą w dywidendzie.
  5. Terminy i sposób wnoszenia wkładów.
  6. Przedmiot wkładów niepieniężnych i osoby obejmujące akcje za te wkłady.

Warunkowa Emisja Akcji

PSA przewiduje również możliwość przeprowadzenia warunkowej emisji akcji, która przypomina warunkowe podwyższenie kapitału w tradycyjnej spółce akcyjnej. Warunkowa emisja może być przeznaczona na:

  1. Realizację praw z obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa.
  2. Przyznanie akcjonariuszom prawa do objęcia nowych akcji (prawo poboru).
  3. Programy motywacyjne dla kadry menedżerskiej.

Rodzaje akcji i uprzywilejowanie

PSA oferuje szerokie możliwości kształtowania struktury akcyjnej, co pozwala na precyzyjne dostosowanie praw i obowiązków akcjonariuszy do potrzeb spółki.

Akcje Zwykłe

Podstawowy rodzaj akcji, zgodnie z zasadą "one share – one vote" (jedna akcja = jeden głos). Akcje zwykłe dają akcjonariuszowi standardowe uprawnienia:

  1. Prawo głosu na walnym zgromadzeniu.
  2. Prawo do dywidendy.
  3. Prawo do uczestnictwa w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki.
  4. Prawo do informacji o sprawach spółki.

Akcje Uprzywilejowane

Spółka może emitować akcje z różnymi formami uprzywilejowania. Kodeks spółek handlowych nie zawiera zamkniętego katalogu możliwych form uprzywilejowania, co daje dużą swobodę w kształtowaniu praw akcjonariuszy. Najczęstsze formy uprzywilejowania to:

Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu

  1. Możliwość przyznania więcej niż jednego głosu na akcję (np. jedna akcja = pięć głosów).
  2. Pozwala założycielom zachować kontrolę nad spółką przy mniejszościowym udziale kapitałowym.

Uprzywilejowanie w zakresie dywidendy

  1. Prawo do wyższej dywidendy niż akcje zwykłe.
  2. Pierwszeństwo w wypłacie dywidendy.
  3. Dywidenda minimalna lub gwarantowana.

Uprzywilejowanie w zakresie podziału majątku

  1. Pierwszeństwo w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki.
  2. Wyższy udział w podziale majątku.

Akcje założycielskie

Szczególny rodzaj akcji przewidziany specjalnie dla PSA. Akcje założycielskie mogą być emitowane wyłącznie na rzecz założycieli spółki i są związane z uprzywilejowaniem w zakresie prawa głosu. Charakteryzują się:

  1. Ograniczoną zbywalnością – mogą być zbywane tylko za zgodą spółki.
  2. Możliwością zamiany na akcje zwykłe po spełnieniu określonych warunków.
  3. Szczególnymi prawami kontrolnymi nad spółką.

Uprawnienia Indywidualne

Obok uprzywilejowania akcji, umowa spółki może przyznawać akcjonariuszom uprawnienia indywidualne, które są bezpośrednio związane z osobą akcjonariusza (a nie z akcjami). Uprawnienia te wygasają najpóźniej z dniem, w którym osoba przestaje być akcjonariuszem. Przykłady:

  1. Prawo do powołania lub odwołania członka zarządu lub rady nadzorczej.
  2. Prawo veta w określonych sprawach.
  3. Prawo do otrzymywania szczególnych informacji.
  4. Prawo do reprezentowania spółki łącznie z członkiem zarządu.

Zastosowanie PSA w Praktyce

Od momentu wprowadzenia PSA do polskiego systemu prawnego w 2021 roku, ta forma prawna stopniowo zyskuje na popularności, szczególnie wśród innowacyjnych przedsiębiorstw.

Statystyki i branże

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na dzień 30 czerwca 2024 roku w Polsce zarejestrowanych było 2 534 prostych spółek akcyjnych. PSA znajduje największe zastosowanie w następujących branżach:

Branża PKD Charakterystyka
Oprogramowanie i usługi IT 62.01.Z Najpopularniejszy sektor wśród PSA, obejmujący tworzenie oprogramowania, aplikacji mobilnych, SaaS
Projekty budowlane 41.10.Z Deweloperzy, firmy projektowe, generalny wykonawcy
E-commerce 47.91.Z Sklepy internetowe, platformy marketplace, dropshipping
Biotechnologia 72.11.Z Badania naukowe, innowacje medyczne, biotech
Fintech 66.19.Z Innowacje finansowe, płatności elektroniczne, blockchain

Dla kogo przeznaczona jest PSA?

Prosta spółka akcyjna jest szczególnie rekomendowana dla:

Startupów technologicznych

PSA idealnie odpowiada potrzebom startupów, które:

  1. Potrzebują szybko pozyskać kapitał od inwestorów.
  2. Chcą angażować specjalistów oferując im udziały zamiast wysokich wynagrodzeń.
  3. Planują wieloetapowe rundy finansowania (seed, Series A, B, C...).
  4. Działają w branżach opartych na wiedzy i innowacjach.

Firm technologicznych w fazie wzrostu

Przedsiębiorstwa, które:

  1. Chcą elastycznie zarządzać strukturą kapitałową.
  2. Potrzebują szybko reagować na zmiany rynkowe.
  3. Planują wdrożyć programy motywacyjne dla pracowników (opcje na akcje).
  4. Współpracują z inwestorami venture capital.

Przedsiębiorców z ograniczonym kapitałem początkowym

Osoby, które:

  1. Mają innowacyjny pomysł, ale ograniczone środki finansowe.
  2. Chcą ograniczyć ryzyko osobiste.
  3. Planują dynamiczny rozwój firmy.
  4. Potrzebują profesjonalnej formy prawnej bez wysokiego progu wejścia.

Przykłady Zastosowań

Startup IT – troje założycieli tworzy aplikację mobilną. Jeden wnosi kapitał pieniężny (10 000 zł), drugi kod aplikacji jako wkład niepieniężny, trzeci zobowiązuje się do dwuletniego świadczenia usług marketingowych. Wszyscy otrzymują akcje odpowiadające wartości ich wkładu.

Firma biotechnologiczna – naukowcy zakładają spółkę w celu komercjalizacji wynalazku. Wnoszą kapitał minimalny (1 zł), a następnie przeprowadzają emisję akcji dla inwestora venture capital, który wnosi 500 000 zł. Dzięki elastycznej strukturze akcyjnej założyciele zachowują kontrolę nad spółką dzięki akcjom uprzywilejowanym.

Platforma e-commerce – młody przedsiębiorca zakłada PSA z minimalnym kapitałem, angażując programistów i specjalistów od marketingu oferując im akcje zamiast wysokich wynagrodzeń. W miarę rozwoju przeprowadza kolejne emisje akcji dla aniołów biznesu.

Zakładanie Prostej Spółki Akcyjnej – procedura krok po kroku

Proces założenia PSA jest stosunkowo prosty i może przebiegać w dwóch wariantach: tradycyjnym (u notariusza) lub elektronicznym (przez system S-24).

Etap 1: Przygotowanie i zawarcie umowy spółki

Umowa PSA może być zawarta na dwa sposoby:

Wariant A: Umowa przed notariuszem (akt notarialny)

Zalety:

  1. Pełna swoboda w kształtowaniu postanowień umownych.
  2. Możliwość wprowadzenia niestandardowych zapisów.
  3. Elastyczność w określaniu zasad funkcjonowania spółki.
  4. Profesjonalne doradztwo notarialne.

Wady:

  1. Wyższe koszty (taksa notarialna + wyższa opłata za wpis do KRS).
  2. Dłuższy czas rozpoznania wniosku (około 1 miesiąca).

Wariant B: Umowa przez system S-24

Zalety:

  1. Brak kosztów notarialnych.
  2. Niższa opłata za wpis do KRS.
  3. Bardzo szybka rejestracja (do 24 godzin).
  4. Wygoda – można założyć spółkę online.

Wady:

  1. Ograniczenia wynikające ze wzorca umowy.
  2. Mniejsza elastyczność w kształtowaniu zapisów.
  3. Brak profesjonalnego doradztwa prawnego.

Elementy obligatoryjne umowy PSA

  1. Firma i siedziba spółki.
  2. Przedmiot działalności spółki.
  3. Liczba, serie i numery akcji oraz uprzywilejowanie.
  4. Akcjonariusze obejmujący poszczególne akcje oraz cena emisyjna.
  5. Przedmiot wkładów niepieniężnych (jeśli dotyczy).
  6. Rodzaj i czas świadczenia pracy/usług (jeśli dotyczy).
  7. Organy spółki.
  8. Liczba członków organów (lub przedział min-max).
  9. Czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony).

Etap 2: Ustanowienie organów Spółki

Powołanie członków zarządu (lub rady dyrektorów) oraz ewentualnie rady nadzorczej. Powołanie może nastąpić:

  1. W samej umowie spółki (w akcie notarialnym).
  2. W odrębnej uchwale akcjonariuszy.

Etap 3: Wniesienie wkładów na kapitał akcyjny

Akcjonariusze muszą wnieść wkłady na pokrycie kapitału akcyjnego w minimalnej wysokości określonej w umowie (co najmniej 1 zł). Wkłady mogą być wnoszone w formie:

  1. Pieniężnej – wpłata na rachunek bankowy spółki.
  2. Niepieniężnej – przeniesienie praw lub rzeczy na spółkę.

Etap 4: Zgłoszenie do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS)

Do wniosku o rejestrację należy załączyć:

  1. Umowę spółki
  2. Oświadczenie wszystkich członków zarządu o wysokości kapitału akcyjnego
  3. Oświadczenie każdego członka zarządu o wniesieniu wkładów w części określonej w umowie
  4. Dowód ustanowienia organów (jeśli powołanie nie nastąpiło w akcie notarialnym)
  5. Adresy do doręczeń członków zarządu
  6. Listę akcjonariuszy z danymi i liczbą akcji

Terminy i opłaty:

  1. Termin złożenia wniosku: 6 miesięcy od daty zawarcia umowy.
  2. Czas rozpoznania wniosku: 7 dni (standardowo) lub 24 godziny (system S-24).
  3. Opłata sądowa: 250 zł (akt notarialny) lub 150 zł (system S-24).
  4. Opłata za ogłoszenie w MSiG: 100 zł.

Etap 5: Zawarcie umowy o prowadzenie Rejestru Akcjonariuszy

Po zarejestrowaniu spółki konieczne jest zawarcie umowy z uprawnionym podmiotem (dom maklerski, bank, KDPW) o prowadzenie rejestru akcjonariuszy. Rejestr jest obowiązkowy i zawiera:

  1. Dane identyfikacyjne akcjonariuszy.
  2. Liczbę i serie posiadanych akcji.
  3. Wszelkie zmiany w strukturze akcjonariatu.
  4. Obciążenia akcji (zastawy, przelewy).

Porównanie z innymi formami Spółek

Aby w pełni zrozumieć specyfikę PSA, warto porównać ją z innymi popularnymi formami spółek kapitałowych dostępnymi w polskim systemie prawnym.

Kryterium PSA Sp. z o.o. Spółka Akcyjna
Kapitał zakładowy/akcyjny 1 zł (minimalnie) 5 000 zł 100 000 zł
Rodzaj kapitału Kapitał akcyjny (zmienny, nie wskazany w umowie) Kapitał zakładowy (stały) Kapitał zakładowy (stały)
Akcje/udziały Akcje beznominałowe, zdematerializowane Udziały z wartością nominalną Akcje z wartością nominalną
Wkłady niepieniężne Tak (w tym praca i usługi) Ograniczone (bez pracy/usług) Tak (bez pracy/usług)
Modele zarządzania Zarząd lub rada dyrektorów Zarząd Zarząd + rada nadzorcza (obligatoryjnie)
Walne zgromadzenie Elastyczne formy zwołania i obradowania Zgromadzenie wspólników Formalizowane procedury
Emisja akcji/podwyższenie kapitału Uproszczona, elastyczna Wymaga zmiany umowy Sformalizowana procedura
Odpowiedzialność wspólników Ograniczona Ograniczona Ograniczona
Księgowość Pełna księgowość Pełna księgowość Pełna księgowość
Obrót akcjami/udziałami Łatwy (rejestr elektroniczny) Możliwe ograniczenia w umowie Swobodny (możliwy obrót giełdowy)
Koszt założenia Niski (150-250 zł + ewentualnie notariusz) Średni (500-600 zł + ewentualnie notariusz) Wysoki (1000+ zł + koszty notarialne)
Czas rejestracji 24h-30 dni (w zależności od formy) 24h-30 dni 30-60 dni

Zalety i wady Prostej Spółki Akcyjnej

Zalety PSA

  1. Minimalny kapitał wejściowy – wystarczy 1 zł do założenia spółki.
  2. Elastyczne wkłady – możliwość wnoszenia pracy i usług jako wkładów na akcje.
  3. Uproszczona emisja akcji – łatwe pozyskiwanie kapitału od inwestorów.
  4. Elastyczne zarządzanie – wybór między modelem dualistycznym a monistycznym.
  5. Akcje beznominałowe – większa elastyczność w strukturze kapitałowej.
  6. Dematerializacja akcji – łatwy obrót akcjami bez dokumentów papierowych.
  7. Szybka rejestracja – możliwość założenia spółki w 24 godziny przez system S-24.
  8. Ograniczona odpowiedzialność – ochrona majątku osobistego akcjonariuszy.
  9. Elastyczna struktura akcyjna – możliwość tworzenia akcji uprzywilejowanych i założycielskich.
  10. Programy motywacyjne – łatwe wdrażanie opcji na akcje dla pracowników.

Wady PSA

  1. Krótka historia funkcjonowania – brak rozwiniętego orzecznictwa sądowego.
  2. Mała rozpoznawalność – forma prawna nieznana wielu partnerom biznesowym.
  3. Obowiązek pełnej księgowości – wyższe koszty prowadzenia rachunkowości
  4. Podwójne opodatkowanie – CIT na poziomie spółki i PIT od dywidend.
  5. Obowiązek rejestru akcjonariuszy – konieczność współpracy z zewnętrznym podmiotem i dodatkowe koszty.
  6. Odpowiedzialność subsydiarna zarządu – członkowie organów mogą odpowiadać za zobowiązania spółki.
  7. Brak możliwości wejścia na giełdę – akcje PSA nie mogą być przedmiotem obrotu zorganizowanego.
  8. Ograniczona wiarygodność – niski kapitał może budzić wątpliwości inwestorów.
  9. Konieczność przekształcenia – w razie planów wejścia na giełdę konieczna transformacja w tradycyjną SA.

Wyzwania i ograniczenia

Bezpieczeństwo wierzycieli

Minimalny kapitał akcyjny (1 zł) może budzić uzasadnione obawy wierzycieli co do wypłacalności spółki. W praktyce może to prowadzić do:

  1. Trudności w uzyskaniu kredytów bankowych.
  2. Wymogu składania dodatkowych zabezpieczeń przez kontrahentów.
  3. Konieczności udzielania osobistych poręczeń przez akcjonariuszy.
  4. Wyższych kosztów ubezpieczeń.

Percepcja rynkowa

Jako relatywnie nowa forma prawna, PSA może napotykać na:

  1. Nieufność tradycyjnych inwestorów i banków.
  2. Problemy w relacjach z zagranicznymi kontrahentami nieznającymi tej formy.
  3. Trudności w budowaniu wiarygodności rynkowej.

Ograniczenia w rozwoju

Brak możliwości wprowadzenia akcji do obrotu giełdowego oznacza, że PSA może nie być odpowiednią formą dla firm planujących:

  1. IPO (Initial Public Offering).
  2. Notowanie na NewConnect lub innych rynkach regulowanych.
  3. Pozyskanie kapitału od szerokiego grona inwestorów publicznych.

W takich przypadkach konieczne będzie przekształcenie PSA w tradycyjną spółkę akcyjną, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i procedurami formalnymi.

Kiedy warto wybrać PSA?

Decyzja o wyborze formy prawnej działalności powinna być poprzedzona dokładną analizą potrzeb i planów rozwojowych przedsiębiorstwa.

PSA jest dobrym wyborem, gdy:

  1. Zakładasz startup technologiczny lub innowacyjne przedsiębiorstwo.
  2. Planujesz wieloetapowe pozyskiwanie kapitału od inwestorów.
  3. Chcesz angażować specjalistów oferując im udziały kapitałowe.
  4. Potrzebujesz elastycznej struktury kapitałowej i organizacyjnej.
  5. Działasz w branży opartej na wiedzy i innowacjach.
  6. Planujesz dynamiczny rozwój i skalowanie biznesu.
  7. Chcesz zachować kontrolę nad spółką przy pozyskiwaniu kapitału.
  8. Potrzebujesz szybko założyć spółkę z minimalnym kapitałem.

PSA może nie być najlepszym wyborem, gdy:

  1. Planujesz w najbliższym czasie wejście na giełdę.
  2. Prowadzisz tradycyjny biznes wymagający wysokiej wiarygodności kapitałowej.
  3. Współpracujesz głównie z konserwatywnymi instytucjami finansowymi.
  4. Nie potrzebujesz elastyczności w strukturze kapitałowej.
  5. Chcesz uniknąć obowiązku pełnej księgowości (możliwe w małych sp. z o.o.).
  6. Nie planujesz emisji akcji ani programów motywacyjnych.

Podsumowanie

Prosta Spółka Akcyjna to nowoczesne, elastyczne i dostępne rozwiązanie dla przedsiębiorców, szczególnie rekomendowane dla startupów oraz małych i średnich przedsiębiorstw działających w innowacyjnych branżach. Jej główne zalety – minimalny kapitał zakładowy, elastyczność zarządzania, możliwość wnoszenia wkładów niepieniężnych (w tym pracy i usług) oraz prosty tryb emisji akcji – czynią ją atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych form spółek kapitałowych.

PSA odpowiada na rzeczywiste potrzeby gospodarki innowacyjnej, oferując narzędzia umożliwiające szybkie pozyskiwanie kapitału, angażowanie specjalistów poprzez programy motywacyjne oraz elastyczne zarządzanie strukturą własnościową. Dzięki możliwości wyboru między modelem dualistycznym a monistycznym (rada dyrektorów), spółka może dostosować swoją strukturę organizacyjną do specyfiki prowadzonej działalności.

Warto jednak pamiętać, że PSA, mimo licznych zalet, nie jest uniwersalnym rozwiązaniem dla każdego przedsiębiorcy. Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, konieczność utrzymywania rejestru akcjonariuszy, ograniczenia w dostępie do rynku kapitałowego oraz relatywnie krótka historia funkcjonowania mogą stanowić bariery dla niektórych przedsiębiorstw.

Przed podjęciem decyzji o założeniu PSA warto skonsultować się z doradcą prawnym lub podatkowym, który pomoże ocenić, czy ta forma prawna jest optymalna dla planowanego modelu biznesowego i strategii rozwoju przedsiębiorstwa.

Kluczowe wnioski:

  1. PSA to idealne rozwiązanie dla startupów i firm innowacyjnych.
  2. Minimalny kapitał (1 zł) znacząco obniża próg wejścia.
  3. Możliwość wnoszenia pracy i usług jako wkładów to przełomowe rozwiązanie.
  4. Elastyczna struktura akcyjna umożliwia skuteczne zarządzanie własnością.
  5. Uproszczona emisja akcji ułatwia pozyskiwanie kapitału.
  6. Forma wymaga dokładnej analizy przed wyborem.
#ProstaSpółkaAkcyjna#PSA#StartUp#Biznes#KapitałAkcyjny#ZałożenieSpółki#Innowacje#PrawoHandlowe#EmisjaAkcji#WkładyNiepieniężne

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.