Prawo przewozowe - przewozy osób (streszczenie)

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Jakie są najważniejsze wymagania dotyczące przewozów osób? Co mówią przepisy dla przewoźników realizujących transport krajowy i międzynarodowy? Skorzystaj z poniższego przewodnika – zgodnego z aktualnym stanem prawnym – i poznaj kluczowe obowiązki, prawa pasażerów oraz zasady obsługi podróżnych. Zapraszam do lektury, by Twoje przewozy osób były zgodne z regulacjami, a firma transportowa działała bez ryzyka!

 

Spis treści

1. Wprowadzenie do przepisów o przewozach osób
2. Obowiązki przewoźnika wobec podróżnych
3. Prawa i obowiązki podróżnych
4. Umowa przewozu i bilety w przewozach osób
5. Kontrola biletów oraz uprawnienia kontrolerów
6. Przewóz przesyłek bagażowych
7. Przewóz grupowy osób
8. Podsumowanie i najważniejsze korzyści

Wprowadzenie do przepisów o przewozach osób

Ustawa Prawo przewozowe (art. 1, 14) reguluje zarówno przewóz osób, jak i przesyłek bagażowych, wskazując na szczegółowe obowiązki i ochronę praw pasażerów oraz zasady odpowiedzialności przewoźnika.

Obowiązki przewoźnika wobec podróżnych

Każdy przewoźnik wykonujący przewozy osób musi zapewnić podróżnym (art. 14):

1. Odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny.
2. Wygodę i należytą obsługę.
3. Ułatwienia dla osób niepełnosprawnych lub ograniczonych ruchowo.

Prawa i obowiązki podróżnych

Pasażer korzystający z przewozów osób jest zobowiązany (art. 15):

1. Przestrzegać przepisów porządkowych oraz zaleceń obsługi.
2. Opuszczać pojazd na żądanie osoby upoważnionej, w szczególności w razie braku biletu, odmowy płatności lub zagrażania porządkowi/publicznemu bezpieczeństwu.
3. Nieutrudniania przejazdu innym podróżnym.
4. Osoby zagrażające bezpieczeństwu lub odmawiające zapłaty mogą być usunięte ze środka transportu (art. 15 ust. 2 i 3). Przewoźnik ma prawo wezwać Policję do interwencji wobec osób niepodporządkowujących się poleceniom (art. 15 ust. 2a).

Umowa przewozu i bilety w przewozach osób

Umowa przewozu zawierana jest przez nabycie biletu (papierowego/elektronicznego), spełnienie innych określonych warunków przewidzianych przez przewoźnika lub samo zajęcie miejsca w pojeździe (art. 16 ust. 1). Bilet musi zawierać:

1. Nazwę przewoźnika/organizatora transportu zbiorowego (art. 16 ust. 2 pkt 1).
2. Relację lub strefę przejazdu.
3. Wysokość należności za przejazd i zakres uprawnień (np. do ulgowego przejazdu).

Zmiana umowy (np. terminu, relacji przejazdu) jest możliwa i wymaga potwierdzenia przewoźnika (art. 17). Podróżny może odstąpić od umowy przed podróżą lub w trakcie jej realizacji, uzyskując zwrot za niewykorzystaną część świadczenia, z potrąceniem odstępnego, chyba że powodem jest wina przewoźnika (art. 17 ust. 4).

Kontrola biletów oraz uprawnienia kontrolerów

Przewoźnik lub upoważniony kontroler, legitymując się identyfikatorem, może kontrolować bilety i dokumenty ulgowe (art. 33a):

1. Pobieranie należności i opłaty dodatkowej za brak ważnego biletu, wystawianie wezwania do zapłaty (art. 33a ust. 3).
2. Obniżenie opłat dodatkowych w przypadku natychmiastowego uregulowania należności – według regulaminu przewoźnika.

Prawo żądania okazania dokumentu tożsamości, a w razie odmowy – zatrzymania podróżnego do czasu przyjazdu Policji (art. 33a ust. 7).

Możliwość zatrzymania/dokonania kontroli także przy wątpliwościach odnośnie dokumentów uprawniających do ulg/biletów imiennych.

Przewóz przesyłek bagażowych

Podróżny może zabrać rzeczy do środka transportu lub oddać je do przewozu jako przesyłkę bagażową (art. 23). Z przewozu bagażu wyłączone są (art. 23 ust. 2):

1. Rzeczy zabronione – według odrębnych przepisów.
2. Rzeczy niebezpieczne lub mogące wyrządzić szkodę osobom/mieniu.
3. Zwłoki i szczątki ludzkie.

Przewoźnik przyjmuje przesyłki bagażowe w punktach odprawy lub w pojeździe i wydaje kwit bagażowy po sprawdzeniu masy/liczby sztuk (art. 24). Przy wydaniu bagażu nie sprawdza uprawnień odbiorcy okazującego kwit (art. 30). Za utratę/kradzież lub uszkodzenie bagażu przewoźnik odpowiada do wysokości zwykłej wartości rzeczy (art. 63 ust. 4).

Reklamacje i opóźnienia

W przypadku opóźnienia lub zagubienia przesyłki bagażowej, podróżny może żądać odpowiedniego zwrotu opłat i odszkodowania (art. 29, 31, 33).

Przewóz grupowy osób

Umowę na przewóz grupowy zawiera organizator przewozu, który odpowiada za przestrzeganie przepisów przez wszystkich uczestników (art. 19, 21). Odpowiedzialność za szkody solidarnie ponosi zarówno organizator, jak i podróżni. W przewozach grupowych stosuje się przepisy dotyczące indywidualnych umów (art. 22).

Podsumowanie i najważniejsze korzyści

Podstawowe obowiązki i prawa przewoźnika oraz pasażerów w zakresie przewozów osób (art. 14–34a) stanowią prawną gwarancję bezpieczeństwa, transparentności i jakości usług transportowych. Znajomość i stosowanie przepisów ułatwia prowadzenie firmy transportowej zgodnie z prawem i minimalizuje ryzyko finansowe oraz wizerunkowe. Odpowiednie regulaminy i wzory dokumentacji oraz właściwa obsługa klienta budują przewagę na konkurencyjnym rynku usług przemieszczeń osób.

1. Ograniczenie ryzyka kar i sporów prawnych.
2. Budowanie zaufania klientów poprzez transparentność i dbałość o komfort.
3. Wyższy standard obsługi – realna przewaga konkurencyjna.
4. Skuteczne dochodzenie roszczeń i egzekwowanie należności.
5. Efektywność organizacyjna i lepsze zarządzanie procesami przewozowymi.

Źródła

1. Ustawa Prawo przewozowe z dnia 15 listopada 1984 r. (Dz.U. 2024 poz. 1262) [art. 1-34a][1]
2. Materiały informacyjne Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego
3. Komentarze praktyczne do Prawa przewozowego
4. Orzecznictwo Sądu Najwyższego z zakresu prawa przewozowego

#przewozyosob #prawo #transportdrogowy #przewoznik #bezpieczenstwo

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.

 

Nie zastanawiaj się - KUP TERAZ

Wróc na bloga