Numer MRN - co to jest i jak działa w transporcie rzeczy?

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Handel międzynarodowy jest mocno zinformatyzowany z dokumentacją cyfrową. Dlatego każda przesyłka przekraczająca granice Unii Europejskiej otrzymuje unikalny identyfikator, który towarzyszy jej przez całą podróż celną. Numer MRN (Movement Reference Number - Numer referencyjny ruchu) stanowi podstawę nowoczesnych procedur celnych, działając jako cyfrowy paszport dla towarów przemieszczanych w ramach UE. Ten 18-znakowy kod nie tylko upraszcza procesy administracyjne, ale również rewolucjonizuje sposób, w jaki organy celne monitorują i kontrolują przepływ towarów między państwami członkowskimi. Zrozumienie mechanizmów działania numeru MRN jest kluczowe dla wszystkich uczestników międzynarodowego obrotu towarowego, od eksporterów i importerów po przewoźników i agentów celnych.

Spis treści

1. Definicja i podstawy prawne numeru MRN
2. Struktura i budowa numeru MRN
3. Procedura nadawania i wykorzystania MRN
4. Zastosowanie w różnych procedurach celnych
5. Korzyści i monitoring przesyłek

Definicja i podstawy prawne numeru MRN

Czym jest numer MRN

MRN (Movement Reference Number) to unikalny numer identyfikacyjny przypisywany każdemu zgłoszeniu celnemu w systemach elektronicznych Unii Europejskiej. Numer ten jest generowany automatycznie przez system celny w momencie akceptacji zgłoszenia i służy do jednoznacznego identyfikowania oraz śledzenia przesyłek na wszystkich etapach procedur celnych. MRN pełni funkcję cyfrowego identyfikatora, który towarzyszy towarowi od momentu złożenia zgłoszenia celnego do zakończenia wszystkich formalności.

Podstawy prawne

System numeracji MRN został wprowadzony na podstawie przepisów Unijnego Kodeksu Celnego, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 roku. Szczegółowe zasady nadawania i wykorzystania numerów MRN reguluje rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 roku (art. 135-141) oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 (art. 113-115).

Zakres stosowania

Numer MRN stosowany jest we wszystkich systemach celnych Unii Europejskiej:

1. System AES/ECS2 PLUS - dla procedur eksportowych i kontroli wywozu.
2. System NCTS - dla procedur tranzytowych T1 i T2.
3. System ICS - dla kontroli importu i bezpieczeństwa.
4. System EMCS - dla przemieszczania wyrobów akcyzowych.
5. Krajowe systemy celne zintegrowane z platformami unijnymi.

Struktura i budowa numeru MRN

Budowa 18-znakowego kodu

Numer MRN składa się z dokładnie 18 znaków alfanumerycznych, ułożonych według ściśle określonej struktury:

1. Pozycje 1-2: Kod kraju wydania zgodny ze standardem ISO 3166 (np. "PL" dla Polski, "DE" dla Niemiec).
2. Pozycje 3-4: Rok wydania w formacie dwucyfrowym (np. "25" dla roku 2025).
3. Pozycje 5-8: Kod urzędu celnego (cztery znaki alfanumeryczne).
4. Pozycje 9-18: Unikalny numer seryjny (dziesięć znaków alfanumerycznych).

Przykłady struktury MRN

Praktyczne przykłady numerów MRN w różnych krajach UE:

1. PL25ABCD1234567890 - numer wydany przez polski urząd celny w 2025 roku.
2. DE24EFGH0987654321 - numer wydany przez niemiecki urząd celny w 2024 roku.
3. FR23IJKL5678901234 - numer wydany przez francuski urząd celny w 2023 roku.
4. NL25MNOP2468135790 - numer wydany przez holenderski urząd celny w 2025 roku.

Unikalność i weryfikacja

System zapewnia całkowitą unikalność każdego numeru MRN poprzez zastosowanie algorytmów generujących, które wykluczają możliwość duplikacji. Dodatkowo każdy numer MRN zawiera cyfrę kontrolną, która pozwala na weryfikację jego poprawności. Unikalność jest zachowana na poziomie całej Unii Europejskiej, co oznacza, że ten sam numer MRN nie może zostać wydany przez różne urzędy celne.

Procedura nadawania i wykorzystania MRN

Proces nadawania numeru MRN

Procedura uzyskania numeru MRN przebiega w kilku etapach:

1. Złożenie elektronicznego zgłoszenia celnego przez uprawniony podmiot.
2. Automatyczna walidacja zgłoszenia przez system celny pod kątem kompletności i poprawności danych.
3. Weryfikacja przez urząd celny zgodności ze wszystkimi wymaganiami prawnymi.
4. Automatyczne wygenerowanie unikalnego numeru MRN przez system po pozytywnej walidacji.
5. Przesłanie komunikatu potwierdzającego (np. IE528 w systemie AES) do zgłaszającego.
6. Możliwość wydruku dokumentów towarzyszących z kodem kreskowym MRN.

Komunikaty systemowe

System celny komunikuje się z użytkownikami poprzez standardowe komunikaty elektroniczne:

1. IE528 - komunikat nadania numeru MRN w systemie AES/ECS2 PLUS.
2. IE016 - pozytywne potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia tranzytowego z nadaniem MRN.
3. IE928 - ogólny komunikat potwierdzający przyjęcie zgłoszenia.
4. IE551/556/557 - komunikaty odrzucenia zgłoszenia z podaniem przyczyn.
5. CC599C - elektroniczne potwierdzenie wywozu dla celów VAT.

Dokumenty fizyczne z MRN

Numer MRN jest drukowany na dokumentach towarzyszących przesyłce:

1. Eksportowy Dokument Towarzyszący (EAD) - dla procedur wywozowych.
2. Tranzytowy Dokument Towarzyszący (TAD) - dla procedur tranzytowych.
3. Dokument TSAD - łączący funkcje tranzytowe i bezpieczeństwa.
4. Kopia kontrolna zgłoszenia celnego - pozostająca w urzędzie.

Zastosowanie w różnych procedurach celnych

MRN w procedurach eksportowych

W systemie AES/ECS2 PLUS numer MRN pełni kluczową rolę w procedurach wywozowych:

1. Identyfikacja zgłoszenia eksportowego (komunikat IE515).
2. Potwierdzenie przedstawienia towaru do wywozu (komunikat IE511).
3. Uzyskanie zgody na wywóz z nadaniem MRN (komunikat IE529).
4. Elektroniczne potwierdzenie wywozu dla celów stawki 0% VAT (komunikat CC599C).
5. Dokumentowanie całego procesu eksportowego w systemie celnym.

MRN w procedurach tranzytowych

System NCTS wykorzystuje MRN do obsługi tranzytu T1 i T2:

1. Rejestracja deklaracji tranzytowej (komunikat IE015) z nadaniem MRN.
2. Monitoring przemieszczenia towarów między urzędami celnymi.
3. Zawiadomienie o przybyciu do miejsca przeznaczenia (komunikat IE007).
4. Kontrola wykorzystania zabezpieczenia finansowego.
5. Automatyczne rozliczenie procedury tranzytowej po jej zakończeniu.

MRN w procedurach importowych

Chociaż MRN jest głównie wykorzystywany w eksporcie i tranzycie, w procedurach importowych również odgrywa ważną rolę:

1. Identyfikacja przywozowych deklaracji skróconych (ENS - Entry Summary Declaration).
2. Śledzenie towarów w ramach kontroli bezpieczeństwa (system ICS).
3. Koordynacja między różnymi systemami celnymi w ramach pojedynczej operacji.
4. Dokumentowanie procesów kontroli celnej i zwolnienia towarów.

Korzyści i monitoring przesyłek

Śledzenie przesyłek online

Komisja Europejska udostępnia bezpłatny system śledzenia MRN dla operacji tranzytowych:

1. Portal internetowy dostępny pod adresem ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/mrn/.
2. Możliwość sprawdzenia statusu operacji tranzytowej w czasie rzeczywistym.
3. Informacje o przejściu przez poszczególne urzędy celne.
4. Powiadomienia o zakończeniu procedury lub wystąpieniu problemów.
5. Historia operacji dostępna przez określony czas po zakończeniu tranzytu.

Korzyści dla przedsiębiorców

System MRN przynosi znaczące korzyści operacyjne:

1. Eliminacja dokumentów papierowych na rzecz komunikacji elektronicznej.
2. Przyspieszenie procesów celnych dzięki automatyzacji.
3. Możliwość wyprzedzającego planowania kontroli celnej.
4. Zmniejszenie ryzyka błędów i pomyłek w dokumentacji.
5. Szybsze rozliczanie procedur celnych i zwrot zabezpieczeń.
6. Lepszy monitoring łańcucha dostaw i kontrola nad przesyłkami.
7. Ułatwiona komunikacja z organami celnymi różnych krajów.

Kontrola celna i bezpieczeństwo

Numer MRN wspiera działania kontrolne organów celnych:

1. Automatyczna analiza ryzyka na podstawie danych zgłoszenia.
2. Selekcja przesyłek do kontroli fizycznej lub dokumentowej.
3. Śledzenie nietypowych schematów handlowych i podejrzanych operacji.
4. Koordynacja działań kontrolnych między różnymi urzędami celnymi.
5. Wymiana informacji z organami kontroli innych państw członkowskich.
6. Możliwość wstrzymania procedury w przypadku wykrycia nieprawidłowości.

Procedury awaryjne

W przypadku awarii systemów elektronicznych przewidziane są procedury zapasowe:

1. Możliwość nadania awaryjnego numeru MRN przez urząd celny.
2. Wykorzystanie formularzy papierowych z późniejszym wprowadzeniem do systemu.
3. Tymczasowe procedury manualne z zachowaniem ciągłości procesów.
4. Obowiązek uzupełnienia danych elektronicznych po przywróceniu systemu.

Podsumowanie

Numer MRN stanowi fundamentalny element nowoczesnych procedur celnych w Unii Europejskiej, zapewniając jednoznaczną identyfikację i śledzenie każdej przesyłki międzynarodowej. Dzięki standardowej 18-znakowej strukturze i automatycznemu generowaniu przez systemy celne, MRN eliminuje ryzyko pomyłek i znacząco przyspiesza procesy administracyjne.

Dla przedsiębiorców działających w międzynarodowym obrocie towarowym kluczowe jest zrozumienie mechanizmów działania systemu MRN oraz właściwe wykorzystanie jego możliwości. Regularne monitorowanie statusu przesyłek, prawidłowe przechowywanie dokumentacji z numerami MRN oraz znajomość procedur awaryjnych to podstawowe umiejętności wymagane w dzisiejszym zdigitalizowanym środowisku celnym. Inwestycja w odpowiednie systemy informatyczne obsługujące komunikację z platformami celnymi UE oraz szkolenia personelu w zakresie wykorzystania numeru MRN przekłada się bezpośrednio na efektywność operacji i zgodność z przepisami celnymi.

Spis źródeł

1. Discolm - MRN - co to jest?
2. Eurowag - Dokument celny SAD i MRN
3. Shadow Truck - Co to jest i jak wygląda numer MRN?
4. Glob Kurier - MRN dokument celny – czym jest i jak go śledzić?
5. KT Legal Trans - SAD i MRN – dokumenty w międzynarodowym obrocie towarów
6. PUESC - Instrukcja w zakresie obsługi w Systemie AES
7. Pure Progress Logistics - Co to jest MRN? Definicja i wyjaśnienie
8. Opolskie Urzędy Skarbowe - AIS/IMPORT
9. Fullbax Plus - MRN - co to jest i jak go śledzić?
10. Chiński Raport - Co to jest numer MRN i jak go śledzić przy eksporcie?
11. Spedytor.org - Numer EORI oraz MRN
12. TimoCom - MRN (Movement Reference Number)
13. Gerlach Customs - Numer referencyjny MRN
14. Data Europa - Tranzyt – numer referencyjny przemieszczenia
15. FlexiClosing - MRN jako potwierdzenie wywozu towarów dla celów VAT
16. PISIL - Unijny Kodeks Celny
17. Wrota Celne - System ECS – Eksport
18. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (Unijny Kodeks Celny)
19. PUESC - AES/ECS2 PLUS – FAQ Pytania i odpowiedzi
20. Ministerstwo Finansów - Unijny Kodeks Celny
21. Blue Soft - AES/ESC2 Plus
22. Agent Celny - Unijny Kodeks Celny
23. Crido - CC599C a nie IE599 – nowa przepustka do stawki 0% VAT w eksporcie
24. Komisja Europejska - Śledzenie MRN
25. Efret - Czym jest tranzytowy dokument towarzyszący?

Hashtagi

#MRN #ProceduryCelne #TransportMiędzynarodowy #AES #NCTS #EksportImport #SystemyCelne

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.

Wróc na bloga