Telefon:     690 936 501 (dr inż. Bogusław Madej)
Email:         bmadej@atut-bm.pl ; biuro@atut-bm.pl

OPINIE KLIENTÓW O NASZYCH SZKOLENIACH

certyfikat_biznesu

kontenery-transportowe.jpg

Najważniejsze informacje o kontenerach transportowych – kompletny przewodnik

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Kontenery transportowe tworzą podstawę współczesnego handlu międzynarodowego, odpowiadając za przewóz ponad 90% światowych towarów. Te metalowe konstrukcje, które zrewolucjonizowały logistykę globalną w połowie XX wieku, dziś umożliwiają sprawną wymianę dóbr między kontynentami, minimalizując koszty i przyspieszając procesy transportowe. Zrozumienie ich specyfikacji, rodzajów i zastosowań jest kluczowe dla każdego profesjonalisty zajmującego się logistyką, spedycją czy transportem międzynarodowym.

Spis treści

  1. Historia i ewolucja konteneryzacji
  2. Standardy ISO i normy międzynarodowe
  3. Wymiary i parametry techniczne kontenerów
  4. Rodzaje kontenerów transportowych
  5. System identyfikacji i oznakowania kontenerów
  6. Jednostki pojemności TEU i FEU
  7. Bezpieczeństwo i zabezpieczenia kontenerów
  8. Nowoczesne technologie w transporcie kontenerowym
  9. Transport intermodalny i multimodalny
  10. Zastosowania i wykorzystanie kontenerów
  11. Konserwacja i utrzymanie kontenerów
  12. Przepisy prawne i wymogi formalne
  13. Przyszłość konteneryzacji

Historia i ewolucja konteneryzacji

Korzenie konteneryzacji sięgają początku XX wieku, kiedy pierwsze próby standaryzacji jednostek ładunkowych podjęły koleje amerykańskie oraz brytyjskie. Pierwsze eksperymenty z konteneryzacją miały miejsce już w 1906 roku, gdy firma Pennsylvania Railroad wprowadziła stalowe skrzynie o wymiarach podobnych do dzisiejszych kontenerów.

Prawdziwa rewolucja kontenerowa rozpoczęła się jednak dopiero w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku dzięki wizji Malcolm McLean, uznawanego za ojca nowoczesnej konteneryzacji. Ten przedsiębiorca z Karoliny Północnej zauważył ogromne nieefektywności w ówczesnych metodach przeładunku towarów w portach. W 1937 roku obserwował załadunek swojej ciężarówki na statek i zastanawiał się, dlaczego nie można po prostu załadować całej przyczepy zamiast przepakowywać każdy element ładunku osobno.

Dziewiczy rejs pierwszego kontenerowca rozpoczął się 26 kwietnia 1956 roku, gdy statek Ideal X wypłynął z portu Newark w stanie New Jersey do Houston w Teksas. Na statek załadowano wówczas 58 sztuk 35-stopowych kontenerów. Rejs zakończył się sukcesem, co zmotywowało McLean'a do dalszych prac nad rozwojem transportu towarów w kontenerach. Pierwsza podróż kontenerowca SS Ideal-X w 1956 roku zapoczątkowała nową erę w transportowej logistyce.

Malcolm McLean'owi przypisuje się wynalezienie standardowego kontenera o długości 20 stóp, który używany jest do dzisiaj, stanowiąc podstawę globalnej wymiany handlowej. Wprowadzenie standardowych wymiarów kontenerów było kluczowym elementem sukcesu konteneryzacji. Standardowy kontener dwudziestostopowy ma wymiary 6,1 metra długości, 2,4 metra szerokości i 2,6 metra wysokości.

Lata 1970-1980 przyniosły pierwsze eksperymenty z konteneryzacją w polskich portach, głównie w Gdyni oraz Gdańsku. Dziś ponad 90% światowego handlu odbywa się przy użyciu kontenerów, a ich wpływ na gospodarkę światową szacuje się na tryliony dolarów rocznie.

Standardy ISO i normy międzynarodowe

Wymiary kontenerów morskich są standaryzowane zgodnie z międzynarodowymi normami ISO, co umożliwia bezpieczny i skuteczny przewóz ładunków na całym świecie. Normy te są kluczowe dla globalnej logistyki i handlu, zapewniając jednolitość i spójność w międzynarodowym transporcie kontenerowym.

Norma ISO 6346

ISO 6346 to międzynarodowa norma stworzona przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO), która reguluje kodowanie, identyfikację i oznakowanie kontenerów transportowych używanych w transportach intermodalnych. Norma ta zapewnia uniwersalny system identyfikacji kontenerów, aby mogły być łatwo rozpoznawane, śledzone i kontrolowane w różnych rodzajach transportu oraz w różnych regionach świata. Najnowsza wersja tej normy to ISO 6346:2022, która zastąpiła starsze wydania.

Kluczowe normy ISO dla kontenerów

  1. ISO 668 – określa wymiary zewnętrzne i wewnętrzne kontenerów oraz ich konstrukcję.
  2. ISO 1161 – dotyczy narożników kontenerów, które muszą być zgodne z określonymi wymaganiami, aby umożliwić bezpieczne podnoszenie i transport.
  3. ISO 1496-1 – określa wymagania dotyczące testów wytrzymałościowych i odporności kontenerów na różne warunki eksploatacyjne.
  4. ISO 6346 – dotyczy kodów identyfikacyjnych kontenerów, umożliwiając ich śledzenie i identyfikację na całym świecie.

Wymagania konstrukcyjne

Kontenery ISO są zazwyczaj wykonane ze stali i montowane w następujący sposób:

  1. Rama podstawy jest spawana ze szczególnie wytrzymałych elementów stalowych.
  2. Podpory są wciągane w podłogę w kierunku wzdłużnym.
  3. Podłoga kontenera montowana jest na rozpórkach i składa się z kilku warstw drewna zabezpieczonych środkami ochronnymi.
  4. Ściany wykonane są z blachy trapezowej.
  5. Na koniec montowany jest dach i drzwi kontenera.
  6. Kontener jest pomalowany i oznakowany indywidualnym numerem kontenera.

Kontenery ISO, zbudowane z wytrzymałych materiałów takich jak stal lub aluminium, są zaprojektowane tak, aby wytrzymać trudne warunki środowiskowe, zapewniając że mogą wytrzymać transport na duże odległości i niekorzystne warunki pogodowe.

Międzynarodowa Konwencja Bezpieczeństwa Życia na Morzu (SOLAS)

Konstrukcje przeznaczone do przenoszenia ładunków na statkach kontenerowych muszą mieć solidną i odporną na uszkodzenia budowę, dlatego podlegają rygorystycznym normom jakościowym i technicznym. Jednym z najważniejszych standardów, którym muszą odpowiadać, jest Międzynarodowa Konwencja Bezpieczeństwa Życia na Morzu (SOLAS).

Kontenery muszą być w stanie wytrzymać duże obciążenia zarówno podczas transportu, jak i składowania. Są one poddawane testom wytrzymałości, takim jak próby obciążenia statycznego, dynamicznego oraz próby uderzenia. Kontenery muszą również być szczelne, aby chronić ładunek przed działaniem wody morskiej oraz wilgoci.

Wymiary i parametry techniczne kontenerów

Standardowe rozmiary kontenerów morskich obejmują kontener 20 stóp (około 6 metrów) i kontener 40 stóp (około 12 metrów) długości, przy szerokości i wysokości zgodnej z normami ISO.

Kontenery 20-stopowe (20ft DV/GP)

Kontener dwudziestostopowy, którego długość wynosi 590 cm, szerokość 235 cm, a wysokość 239,5 cm. Pojemność takiego kontenera zamyka się w 33,2 m³. Maksymalna masa brutto ładunku suchego wynosi 28,31 ton, a maksymalna masa całkowita to 30,48 ton. W razie transportu lądowego w dalszych etapach przewozu istnieją ograniczenia co do maksymalnej wagi kontenera po załadunku.

Kontenery 40-stopowe (40ft DV/GP)

Kontener czterdziestostopowy różni się od kontenera 20ft DV wymiarami. Długość równa się 1203 cm, a szerokość i wysokość pozostają takie same: 235,2 i 239,5 cm. Pojemność kontenera 40 ft DV to 67,7 m³.

Kontenery High Cube (HC)

Kontener czterdziestostopowy występuje również w specjalnej wersji high cube, w której jest wyższy od standardowego czterdziestostopowego – wysokość równa się 270 cm. Większa jest też pojemność takiego kontenera, wynosząca 76,6 m³. Kontenery wysokie (high-cube container) to kontenery o wysokości 9'6" (około 2,9 metra).

Tabela wymiarów standardowych

Wymiary kontenerów są standardowe i występują głównie w trzech standardach:

  1. ISO 10' – wymiary kontenerów morskich 3m.
  2. ISO 20' – wymiary kontenerów 6m.
  3. ISO 40' – wymiary kontenerów 12m.

Wszystkie dostępne kontenery występują w wersji kontener podwyższony HC o wysokości 2,9m.

Rodzaje kontenerów transportowych

Kontenery morskie można podzielić ze względu na ich przeznaczenie oraz budowę. Norma ISO określa podstawowe typy kontenerów, które znajdują zastosowanie w różnych gałęziach transportu.

Kontenery uniwersalne (General Purpose)

Kontenery uniwersalne, inaczej general purpose, to najpowszechniejszy gatunek, którym można przewieźć różne rodzaje towarów. To najpopularniejszym rodzajem kontenerów są metalowe prostopadłościany, których jedną krótszą ścianę stanowią dwuskrzydłowe drzwi. Kontenery te służą do bezpiecznego transportu i przechowywania różnych rodzajów towarów.

Kontenery chłodnicze (Reefer)

Kontenery chłodnicze działają jak mobilne chłodnie, pozwalają kontrolować panującą wewnątrz temperaturę. Przydatne są zwłaszcza przy szybko psujących się produktach. Wszystkie standardowe kontenery chłodnicze są przystosowane do utrzymywania temperatury w zakresie od +25°C do -25°C dla ładunków schłodzonych. Zapewniają one wewnątrz kontenera zakres temperatur od +30°C do -30°C.

Kontener chłodniczy 20' ma wymiary 6,1 m x 2,4 m x 2,6 m i średnią kubaturę 27,7m³. Pojemnik 40' natomiast ma wymiary 12,2 m x 2,4 m x 2,6 m. Wnętrze kontenera mroźniczego 40'HC wyposażone jest w agregat chłodniczy ThermoKing MAGNUM PLUS z kontrolą osuszania kontenerów chłodniczych. Kontener chłodniczy 40'HCRF mieści w swoim wnętrzu aż 23 europalety.

Kontenery Open Top

Kontenery Open Top są przeznaczone do przewozu towarów większych niż wysokość standardowego kontenera. Proces załadunku odbywa się najczęściej przy pomocy dźwigu. W kontenerach tego typu ładowanie możliwe jest zarówno przez dach, jak i drzwi na bocznej ścianie. Dach stanowi najczęściej wodoszczelna plandeka, którą można zdjąć w razie potrzeby.

Kontener 20 ft Open Top charakteryzuje się następującymi wymiarami: 519,9 cm długości, 234 cm szerokości i 228,6 cm wysokości. Wysokość kontenera bywa wyższa, co związane jest z faktem, że jego ściana dachowa nie jest elementem ściśle przytwierdzonym.

Kontenery Flat Rack

Kontenery Flat Rack mają takie same wymiary jak kontenery standardowe, ale jako kontenery specjalistyczne umożliwiają transport towarów o niestandardowych wymiarach, takich jak ciężkie części do maszyn. Standardowe kontenery Flat Rack posiadają ściany z przodu i z tyłu, ale nie mają ścian bocznych ani dachu.

Kontenery Flat Rack wykorzystywane są w dwóch wariantach:

  1. Modele 20', które mają wymiary 6,1 m x 2,4 m x 2,6 m oraz kubaturę 31,9 m³.
  2. Flat rack 40' o wymiarach 12,2 m x 2,4 m x 2,6 m i pojemności 58,6 m³.

Najważniejszą zaletą tego typu kontenerów jest to, że można na nich przewozić ładunki, które z różnych powodów nie zmieszczą się w modelach uniwersalnych lub open topach. Flat rack zbudowane są z grubej i wytrzymałej podłogi oraz ze ścianek czołowych z licznymi uchwytami, które umożliwiają mocowanie i zabezpieczenie ładunków.

Kontenery zbiornikowe (Tank Containers)

Kontener zbiornikowy (tank container) jest to kontener, który świetnie sprawdza się do przewożenia ładunków płynnych. Najczęściej jest to zbiornik 20-stopowy, czyli uniwersalny. Kontener przystosowany jest do przewożenia do 20 tysięcy litrów płynów.

ISO tank to specjalna stalowa cysterna umieszczona w ramie standardowego kontenera 20'DV przeznaczona do transportowania produktów płynnych. Kontenery tego typu mieszczą 6600 gal lub 25 000 litrów cieczy luzem, a ich wymiary wynoszą tyle samo, co standardowego kontenera.

W kontenerach zbiornikowych można przewozić:

  1. Produkty przemysłowe – ropa, produkty naftowe, oleje, gazy płynne, substancje chemiczne, farby, roztwory solne, kwasy tłuszczowe, substancje granulowane i sypkie.
  2. Artykuły spożywcze – piwo, wino, koniak, wódkę, oleje spożywcze, koncentraty soków owocowych, wody mineralne, mleko (do transportu artykułów spożywczych używa się specjalnych kontenerów oznakowanych etykietą „Portable Liquids only").

Kontenery platformowe

Kontener platforma jest dobrym wyborem do przewozu czegoś naprawdę ciężkiego i dużego, bo jego ładowność to nawet 40 ton i łatwo go połączyć z innymi kontenerami typu platforma. Kontener platforma to po prostu mocno wytrzymały kontener pozbawiony sufitu i ścian bocznych. Używa się ich do transportu ciężkich i nietypowych ładunków, takich jak elementy samolotów.

System identyfikacji i oznakowania kontenerów

System identyfikacji kontenerów został opisany w normie PN-EN ISO 6346:1995. Na wszystkich kontenerach morskich obowiązują oznaczenia zapewniające ich jednoznaczną identyfikację w globalnym łańcuchu logistycznym.

Numer identyfikacyjny kontenera

Numer identyfikacyjny kontenera składa się zawsze z 4 liter prefiksu, 6 cyfrowego numeru seryjnego oraz liczby kontrolnej.

Kod właściciela

Pierwsze 3 litery prefiksu to tzw. kod właściciela, który musi być unikalny dla danego podmiotu. Rejestruje się go w Międzynarodowym Biurze Kontenerowym (Bureau International des Containers – BIC). Każdy kod właściciela jest zatwierdzony w międzynarodowej organizacji BIC.

Kod kategorii wyposażenia

Czwarta litera prefiksu przyjmuje następujące wartości:

  1. U – dla kontenerów.
  2. J – dla dodatkowego wyposażenia kontenerów.
  3. Z – dla naczep i innych konstrukcji podporowych kontenera.

Numer seryjny

Numer seryjny składa się z sześciu cyfr rzymskich, które oznaczają numer kontenera w odniesieniu do rejestracji kontenerów. Jeśli właściciel nie osiągnie wszystkich cyfr, wszystkie pozostałe miejsca muszą być wypełnione 0 (zerem). Numer seryjny identyfikuje kontener wśród jednostek danego właściciela.

Cyfra kontrolna

Cyfra kontrolna jest wyliczana na podstawie prefiksu i numeru seryjnego według specjalnej procedury. Sposób jej wyznaczenia jest zależny od poprzednich grup identyfikacyjnych. Cyfra kontrolna pomaga uniknąć błędu podczas wprowadzania numeru kontenera do systemów informatycznych w portach czy terminalach przeładunkowych.

Kod wielkości i typu kontenera

Poniżej numeru identyfikacyjnego znajdują się kolejne 4 znaki, które mogą być tylko cyframi lub znakami alfanumerycznymi identyfikującymi konkretne wymiary i typ kontenera.

Pierwsza cyfra oznacza długość:

  1. 2 – do 20' stóp kontenera.
  2. 4 – do 40' stóp kontenera.

Druga cyfra oznacza wysokość kontenera:

  1. 0 – do 8' stóp.
  2. 1 – do 4' stóp.
  3. 2 – do 8' 6" stóp.
  4. 5 – do 9' 6" stóp.
  5. 9 – do 1' 1⁄4" lub 2' stóp.

Oznaczenie kraju, w którym kontener jest zarejestrowany, np. PL – Polska, GB – Wielka Brytania, US – Stany Zjednoczone.

Jednostki pojemności TEU i FEU

Jednostki TEU i FEU stanowią podstawowe pojęcia w transporcie kontenerowym, umożliwiające precyzyjne planowanie przestrzeni ładunkowej, obliczanie kosztów transportu oraz ocenę efektywności operacyjnej.

Jednostka TEU (Twenty-foot Equivalent Unit)

TEU to standardowa jednostka miary stosowana w transporcie kontenerowym, która jest równoważna objętości kontenera o długości 20 stóp. Wymiary standardowego kontenera wynoszą około 6,1 metra długości, 2,44 metra szerokości oraz 2,59 metra wysokości.

TEU jest jednostką wykorzystywaną do mierzenia pojemności statków kontenerowych oraz terminali portowych, a także do szacowania wielkości przesyłek. Warto zaznaczyć, że TEU jest jednostką miary pojemności, a nie konkretnego kontenera. Oznacza to, że statek o pojemności 10 000 TEU może teoretycznie przewozić 10 000 kontenerów 20-stopowych, ale w rzeczywistości często przewozi kombinację kontenerów 20- i 40-stopowych.

Kontener 20-stopowy, czyli TEU, ma maksymalną pojemność 28-29 CBM. Kontener TEU może pomieścić 9-11 palet.

Jednostka FEU (Forty-foot Equivalent Unit)

FEU to jednostka odpowiadająca kontenerowi o długości 40 stóp, co stanowi równowartość dwóch jednostek TEU. FEU kontener ma wymiary zewnętrzne wynoszące około 12,2 metra długości, 2,44 metra szerokości. Kontener 40-stopowy ma maksymalną pojemność 58-59 CBM. Czterdziestostopowy kontener może pomieścić 20-24 palety.

Różnice między TEU a FEU

Podstawową różnicą między TEU a FEU jest długość i pojemność kontenera – FEU ma dwa razy większą pojemność niż TEU. W praktyce jednak wybór między kontenerem 20' a 40' zależy od kilku kluczowych czynników:

  1. Ilość i objętość przewożonego towaru – większe i lekkie ładunki korzystniej jest załadować do FEU.
  2. Dopuszczalna waga – do kontenera 20' można załadować towar o większej wadze niż do kontenera 40'.
  3. Koszty transportu – często przewóz jednego kontenera FEU jest tańszy niż dwóch TEU.
  4. Dostępność kontenerów – w niektórych portach łatwiej znaleźć kontenery 20', ponieważ są powszechniej używane.

W ostatnich latach pojawiły się największe kontenerowce przekraczające pojemność 23 000 TEU w 2020 roku i 24 000 TEU w 2022 roku, takie jak MSC Irina (24 346 TEU), OOCL Spain (24 188 TEU) oraz MSC Tessa (24 116 TEU).

Bezpieczeństwo i zabezpieczenia kontenerów

Plomby kontenerowe

Plomba kontenerowa to mechanizm służący do zabezpieczenia kontenera podczas transportu. Ma ona za zadanie chronić przewożony towar przed uszkodzeniem, kradzieżą czy podmienieniem. Każda plomba posiada swój indywidualny numer, który umieszcza się w dokumentach przewozowych, co daje możliwość weryfikacji, czy nie doszło do próby jej podmienienia.

Nienaruszona plomba jest gwarancją tego, że towar znajdujący się w kontenerze jest bezpieczny, a jego stan fizyczny oraz ilościowy nie uległ zmianie. Uszkodzona plomba świadczyć może o tym, że ktoś otwierał kontener i może się okazać, że stan towaru nie jest taki, jak pierwotnie. Sama obecność plomby ma też funkcję prewencyjną – minimalizuje ryzyko włamania do kontenera oraz kradzieży towaru.

Mechanizm plomby sprawia, że może ona zostać wykorzystana wyłącznie raz, ponieważ jej zdjęcie wymaga zniszczenia zacisku. Usunięcie plomby nie jest możliwe za pomocą czystej siły fizycznej. Plomba daje klientowi gwarancje, że towar nie został otwierany od czasu załadunku.

Procedury używania plomb

Podczas załadunku należy postępować według schematu:

  1. Załadowanie towaru.
  2. Zabezpieczenie towaru.
  3. Założenie plomby.
  4. Spisanie numeru plomby na CMR lub inny dokument.
  5. Zachowanie dokumentów przy sobie.

Podczas rozładunku towaru schemat wygląda następująco:

  1. Przyjazd do klienta.
  2. Sprawdzenie plomby i dokumentów.
  3. Pozwolenie klientowi na sprawdzenie plomby oraz dokumentów.
  4. Złamanie plomby.
  5. Rozładowanie towaru.

W momencie jeśli plomba różni się od tej przedstawionej na papierach, należy skontaktować się z klientem, sprawdzić ubytki i wszelkie uszkodzenia w towarze, jaki jest stan naczepy i postępować zgodnie z instrukcjami zarządzającego transportem.

Nowoczesne technologie w transporcie kontenerowym

Technologia GPS

Technologia GPS (Global Positioning System) stała się nieodłącznym elementem śledzenia i monitorowania kontenerów w czasie rzeczywistym. Dzięki wbudowanym modułom GPS można dokładnie określić lokalizację kontenera w dowolnym miejscu na ziemi. To oznacza, że zarówno przewoźnicy, jak i klienci, mogą śledzić swoje ładunki i kontrolować ich położenie w czasie rzeczywistym. To z kolei przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa towarów oraz optymalizacji trasy transportu.

Inteligentne kontenery

Inteligentne kontenery to nowoczesne jednostki wyposażone w zaawansowane technologie i sensory. Mogą monitorować różne parametry, takie jak temperatura, wilgotność, ciśnienie, czy nawet obecność wstrząsów i uszkodzeń mechanicznych. Te dane są gromadzone i przekazywane w czasie rzeczywistym do operatorów logistycznych, co pozwala na szybką reakcję w przypadku awarii lub uszkodzeń towarów, takich jak produkty spożywcze lub leki, które wymagają utrzymania określonych warunków.

Sercem transformacyjnej siły IoT w śledzeniu kontenerów jest koncepcja inteligentnych kontenerów. Te zaawansowane jednostki transportowe są wyposażone w zintegrowaną sieć różnorodnych czujników elektronicznych, zaawansowane moduły komunikacji bezprzewodowej oraz precyzyjne systemy lokalizacji. Dzięki tej infrastrukturze, inteligentne kontenery generują bogaty i ciągły strumień danych w czasie rzeczywistym, obejmujący nie tylko ich położenie geograficzne, ale także szereg innych krytycznych parametrów.

Internet rzeczy (IoT)

Kontenery stają się coraz bardziej zintegrowane z Internetem rzeczy. Dzięki różnym czujnikom i urządzeniom IoT można monitorować i kontrolować wiele aspektów transportu. Na przykład, czujniki mogą informować o stanie towarów (poziomie wilgotności lub temperatury) oraz otrzymywać powiadomienia o uszkodzeniach lub próbach nieautoryzowanego dostępu do kontenera.

Wszechstronna gama czujników IoT, strategicznie rozmieszczonych wewnątrz i na zewnątrz kontenerów, umożliwia wielowymiarowe śledzenie kontenerów i szczegółowe monitorowanie warunków przewozu. Technologie śledzenia kontenerów odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu widoczności, bezpieczeństwa i efektywności przepływu towarów.

Automatyzacja i zarządzanie flotą

Nowoczesne technologie pozwalają na automatyzację procesów związanych z zarządzaniem flotą kontenerów. Oprogramowanie do monitorowania i zarządzania umożliwia optymalizację logistyki oraz szybsze reagowanie na zakłócenia. Wartość rynku inteligentnych kontenerów w wymiarze globalnym osiągnie 8,6 mld USD do 2027 roku.

Transport intermodalny i multimodalny

Transport intermodalny

Transport intermodalny to transport realizowany przez dwa lub więcej środki transportu, ale z wykorzystaniem jednej, tej samej jednostki ładunkowej (np. kontener, wymienne nadwozie, naczepa). Dotyczy to całej trasy, którą pokonuje towar – od nadawcy do odbiorcy.

Kluczową cechą transportu intermodalnego jest wykorzystanie jednostek ładunkowych, takich jak kontenery czy naczepy, które można łatwo przenosić pomiędzy różnymi środkami transportu, bez potrzeby rozładowywania towaru. Przykładem tego może być transport kontenerów morskich, które następnie mogą być przewożone wagonami kolejowymi i ciężarówkami.

W systemie intermodalnym wykorzystuje się tę samą jednostkę ładunkową przez cały czas trwania transportu, taką jak kontener lub naczepę intermodalną. Ich konstrukcja umożliwia łatwe przenoszenie ładunku pomiędzy pojazdem kolejowym lub drogowym i to bez konieczności jego przeładunku.

Zalety transportu intermodalnego:

  1. Ekologia.
  2. Transport kombinowany jest mniej wrażliwy na warunki pogodowe i zakłócenia.
  3. Możliwy transport „door-to-door".
  4. Zmniejszenie ruchu ciężkich pojazdów na drogach.
  5. Ograniczenie ryzyka wystąpienia zniszczeń w trakcie przeładunku.

Transport multimodalny

Transport multimodalny to przewóz, podczas którego wykorzystywane są różne gałęzie transportu. Mogą to być transport drogowy, transport lotniczy, transport samochodowy, kolejowy lub morski. Przy transporcie multimodalnym możliwe jest przeładowanie towaru do innej jednostki transportowej.

W przeciwieństwie do transportu intermodalnego, w transporcie multimodalnym towar może zmieniać jednostki ładunkowe – może być przeładowany do innej jednostki przy zmianie środka transportu. Transport multimodalny wykorzystywany jest w przypadku przewozu towarów na bardzo duże odległości. Klient podpisuje tylko jedną umowę transportową.

Transport kombinowany

Transport kombinowany to system, w którym łączy się różne środki transportu oraz różne terminale. W tym przypadku większość przewozu odbywa się drogą morską, drogą rzeczną lub koleją, co oznacza, że długość odcinków drogowych jest ograniczona do minimum.

Zastosowania i wykorzystanie kontenerów

Magazynowanie i przechowywanie

Kontenery magazynowe to mobilna i łatwa do przeniesienia przestrzeń magazynowa, którą można umieścić prawie wszędzie. Te kontenery są zazwyczaj wykonane z wytrzymałych materiałów, takich jak stal, co zapewnia ich odporność na czynniki zewnętrzne. Kontenery magazynowe odgrywają ważną rolę w branży eventowej, gdzie wykorzystywane są do przechowywania sprzętu scenicznego.

Branże wykorzystujące kontenery magazynowe:

  1. Budownictwo – kontenery na placach budowy to praktycznie nieodłączny ich element.
  2. Logistyka – kontenery magazynowe w zapleczu portowym czy przeładunkowym.
  3. Rolnictwo – sektor rolniczy używa kontenerów do przechowywania narzędzi rolniczych, zbiorów czy środków ochrony roślin.
  4. Przemysł i produkcja – kontenery wykorzystywane do przechowywania surowców, różnych komponentów bądź gotowych produktów.
  5. Handel i usługi – magazynowanie zapasów i nadwyżek towarów.
  6. Eventy – kontenery są doskonałym zapleczem magazynowym na wszelkie sprzęty nagłośnieniowe czy konstrukcje scen.
  7. Sektory publiczne – szkoły, służby czy szpitale również często potrzebują małych magazynów na sprzęt czy dokumentację.

Transport międzynarodowy

Transport kontenerowy międzynarodowy odgrywa kluczową rolę w handlu światowym, odpowiadając za przewóz ponad 90% towarów handlowych. Bez niego wymiana dóbr między kontynentami byłaby znacznie droższa, wolniejsza i bardziej skomplikowana.

Zalety transportu kontenerowego międzynarodowego:

  1. Efektywność kosztowa – standardowe wymiary kontenerów pozwalają na maksymalne wykorzystanie przestrzeni na statkach.
  2. Bezpieczeństwo – kontenery chronią towary przed uszkodzeniami mechanicznymi, wpływem warunków atmosferycznych czy kradzieżą.
  3. Wszechstronność – kontenery mogą przewozić niemal każdy rodzaj towaru.
  4. Elastyczność – transport kontenerowy może być łatwo integrowany z innymi środkami transportu w ramach transportu multimodalnego.

Dzięki kontenerom firmy mogą produkować towary w jednej części świata, a następnie sprzedawać je w innej, minimalizując koszty logistyczne. Na przykład wiele produktów elektronicznych jest produkowanych w Azji, ale ich odbiorcami są konsumenci w Europie i Ameryce Północnej.

Konserwacja i utrzymanie kontenerów

Kontenery transportowe zbudowane są z wytrzymałej stali i pokryte profesjonalną farbą antykorozyjną, a co za tym idzie nie wymagają wielu konserwacji. Jednak długotrwałe narażenie na warunki atmosferyczne i codzienne użytkowanie może ostatecznie wpłynąć na stan kontenera.

Kontrola stanu kontenera

Najlepszym sposobem na zapobieganie niespodziewanym usterkom jest dokładna analiza stanu kontenera raz na kilka miesięcy. Większość problemów rozwija się stopniowo, np. jak małe ogniska korozji, dlatego lepiej jest działać zapobiegawczo. Szczególną uwagę powinno się zwracać przede wszystkim na podłogę, ściany, dach oraz drzwi – pod kątem wybrzuszeń, wgnieceń, odprysków farby lub korozji.

Dach kontenera

Jedną z największych bolączek kontenerów morskich są wgniecenia na dachu. Podczas piętrzenia bądź nadmiernego obciążania dachu kontenera może dojść do sytuacji, gdzie powstanie takie wgniecenie, w którym później może się zbierać woda deszczowa i powodować korozję. Dlatego właśnie dach kontenera powinien być miejscem, na które będziemy zwracać szczególną uwagę.

Drzwi kontenera

Najbardziej narażone na usterki są ruchome części oraz mechanizmy we wrotach kontenera. Najczęściej są to brud oraz rdza. Podczas kontroli powinno się dokładnie usunąć brud, piasek oraz ewentualną rdzę z zawiasów drzwi oraz prętów blokujących za pomocą specjalnych preparatów, a następnie nasmarować sprayem smarującym takim jak WD-40.

Regularne serwisowanie

Regularne serwisowanie floty kontenerowej pozwala utrzymać ją w dobrem stanie i zapobiega szybkiemu złomowaniu drogiego sprzętu. Coroczne wizyty w specjalistycznym zakładzie serwisowym pozwalają przedłużyć żywotność platform nawet o kilkanaście lat. Kontenery mimo tego, że są jednymi z najtrwalszych urządzeń transportowych, codziennie narażane są na wiele uszkodzeń mechanicznych oraz elektrochemicznych.

Kontenery spędzają ponad 80% czasu transportu na nieprzyjaznych dla stali wodach mórz i oceanów. Słona woda, duże przeciążenia i uszkodzenia mechaniczne powstałe podczas załadunku i rozładunku są najczęstszymi przyczynami usterek tych platform. Wielokrotnie otoczenie, zwłaszcza czynniki atmosferyczne, nie są przyjazne dla utrzymania kontenerów w dobrej kondycji.

Przepisy prawne i wymogi formalne

Przepisy dotyczące stawiania kontenerów w Polsce

W kontekście polskiego prawa, kontenery o powierzchni użytkowej do 35 m², które nie wymagają zgłoszenia, mogą być wykorzystywane do różnorodnych celów. Prawo budowlane w Polsce określa różne przypadki, w których postawienie kontenera nie wymaga pozwolenia na budowę ani nawet zgłoszenia.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 7 prawa budowlanego, nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę budowa tymczasowych obiektów budowlanych niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce – w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu.

Jasno wynika z tego, że kontenery wykorzystywane podczas inwestycji drogowych czy mieszkaniowych mogą być stawiane bez pozwolenia na budowę, a jedynie poprzez zgłoszenie, wyłącznie jeżeli zostaną przeniesione w inne miejsce przed upływem 6 miesięcy. Co ważne, może to być miejsce w obrębie tej samej działki.

Jeśli kontener ma być używany jako budynek mieszkalny dłużej niż 180 dni, nie jest on uznawany za obiekt tymczasowy i zazwyczaj wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. W Polsce kontenery mieszkalne są traktowane jako obiekty budowlane, co oznacza, że ich użytkowanie wymaga uzyskania odpowiednich pozwoleń oraz spełnienia określonych norm.

Międzynarodowe regulacje transportowe

System identyfikacji kontenerów został opisany w normie PN-EN ISO 6346:1995. Wszystkie kody i oznaczenia kontenerów muszą być zgodne z międzynarodowymi standardami ISO, co umożliwia ich bezproblemowe wykorzystanie w transporcie międzynarodowym. Kontenery morskie muszą spełniać określone normy międzynarodowe, aby zapewnić ich bezpieczne i efektywne użytkowanie.

Międzynarodowa Konwencja Bezpieczeństwa Życia na Morzu (SOLAS) określa minimalne wymagania dotyczące konstrukcji, wyposażenia oraz eksploatacji statków i ich ładunków. W przypadku dostępnych w sprzedaży kontenerów morskich szczególną uwagę zwraca się na ich wytrzymałość oraz szczelność.

Przyszłość konteneryzacji

Zrównoważony rozwój i ekologia

Kontenery, jako materiał recyklingowy, wpisują się w ideę zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie kontenerów w budownictwie miejskim przyczynia się do redukcji odpadów budowlanych oraz zmniejszenia zużycia surowców naturalnych. Ponadto, nowoczesne technologie pozwalają na wyposażenie kontenerów w systemy energooszczędne, takie jak panele słoneczne czy systemy odzysku wody deszczowej, co czyni je bardziej ekologicznymi i przyjaznymi dla środowiska.

Wykorzystanie kontenerów pochodzących z recyklingu ogranicza produkcję nowych materiałów budowlanych, co zmniejsza zużycie surowców naturalnych. Dodatkowo zastosowanie energii odnawialnej, systemów oszczędzania wody i inteligentnych systemów zarządzania energią minimalizuje negatywny wpływ na środowisko.

Cyfryzacja i ekologiczne korytarze

Nowy trend w transporcie morskim to cyfryzacja i ekologiczne korytarze. Ekologiczne korytarze zmieniają zasady gry – nowy zielony korytarz na Morzu Bałtyckim pozwala na transport z redukcją emisji CO2 o 90% dzięki zastosowaniu innowacyjnych technologii. Rosnące wykorzystanie bardziej ekologicznych paliw i technologii, takich jak dwupaliwowy metanol, staje się kluczowym czynnikiem w wysiłkach na rzecz ograniczenia emisji i poprawy zrównoważonego rozwoju.

Innowacje technologiczne

Kontenery mieszkalne nie są już tylko tymczasowymi, surowymi konstrukcjami. Dzięki postępowi technologicznemu stają się inteligentymi rozwiązaniami mieszkalnymi wyposażonymi w nowoczesne systemy zarządzania energią, automatykę oraz integrację z Internetem rzeczy. Autonomiczne statki, sterowane zdalnie lub wspomagane zaawansowanymi systemami nawigacyjnymi, stopniowo stają się rzeczywistością.

Przykładem jest projekt statku autonomicznego „Yara Birkeland" z Norwegii – pierwszej na świecie w pełni elektrycznej jednostki bezzałogowej, mającej na celu redukcję emisji spalin. Nowoczesne statki kontenerowe korzystają z zaawansowanych systemów monitoringu IoT (Internet of Things), które umożliwiają zbieranie i analizowanie danych w czasie rzeczywistym.

Perspektywy rozwoju

Transport intermodalny dzięki efektowi synergii poszczególnych jego elementów ma szczególne zalety i jest obecnie promowany przez UE. Działania legislacyjne, rosnąca konkurencja i ogólna zmiana warunków rynkowych branży transportowej powodują, że transport intermodalny to przyszłość i konieczność.

Przy odpowiednim wsparciu ze strony władz lokalnych i architektów, kontenery mogą stać się integralnym elementem przyszłościowych miast, odpowiadając na wyzwania związane z urbanizacją, zrównoważonym rozwojem i nowoczesnym stylem życia. W miastach, gdzie problem mieszkalnictwa socjalnego i kryzysu mieszkaniowego jest palący, kontenery stanowią szybkie i efektywne rozwiązanie.

Podsumowanie

Kontenery transportowe to znacznie więcej niż metalowe skrzynie – stanowią fundament współczesnej gospodarki globalnej i kluczowy element międzynarodowego łańcucha dostaw. Standaryzacja wymiarów zgodna z normami ISO, różnorodność typów kontenerów dopasowanych do specyficznych potrzeb transportowych oraz zaawansowane systemy identyfikacji zapewniają bezpieczeństwo i efektywność przewozu towarów na całym świecie.

Zrozumienie podstawowych parametrów technicznych, takich jak jednostki TEU i FEU, znajomość różnych rodzajów kontenerów – od uniwersalnych, przez chłodnicze, aż po specjalistyczne kontenery zbiornikowe – oraz świadomość wymagań prawnych i norm bezpieczeństwa są niezbędne dla profesjonalistów w branży transportowej i logistycznej.

Przyszłość konteneryzacji będzie kształtowana przez innowacje technologiczne, w tym Internet rzeczy, sztuczną inteligencję oraz dążenie do zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji CO2. Transport intermodalny i multimodalny zyskuje na znaczeniu, a inteligentne kontenery wyposażone w zaawansowane systemy monitoringu stają się standardem w globalnej logistyce.

Dla osób planujących karierę w transporcie międzynarodowym, spedycji czy logistyce, gruntowna znajomość tematyki kontenerów transportowych jest fundamentem sukcesu zawodowego. Regularne śledzenie zmian w przepisach, nowych technologii oraz trendów rynkowych pozwoli pozostać konkurencyjnym w dynamicznie rozwijającej się branży transportu kontenerowego.

Spis źródeł

  1. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) – normy ISO 668, ISO 1161, ISO 1496-1, ISO 6346 dotyczące kontenerów transportowych.
  2. Norma PN-EN ISO 6346:1995 – System identyfikacji kontenerów morskich.
  3. Bureau International des Containers (BIC) – Międzynarodowe Biuro Kontenerowe, rejestr kodów właścicieli kontenerów.
  4. Międzynarodowa Konwencja Bezpieczeństwa Życia na Morzu (SOLAS) – wymagania bezpieczeństwa dla kontenerów morskich.
  5. Europejska Konferencja Ministrów Transportu (CEMT) – Terminologia transportu kombinowanego.
  6. Europejska Komisja Gospodarcza ONZ – standardy transportu intermodalnego.
  7. Publikacje branżowe dotyczące historii konteneryzacji i rozwoju transportu morskiego.
  8. Raporty Freightos i FreightWaves dotyczące rynku transportu kontenerowego.
  9. Research and Markets – raporty dotyczące rynku inteligentnych kontenerów.
  10. Literatura specjalistyczna z zakresu logistyki i transportu międzynarodowego.

Hashtagi

#KonteneryTransportowe #TransportMiędzynarodowy #LogistykaGlobalna #TransportIntermodalny #NormyISO #SpedycjaMiędzynarodowa #TransportMorski

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.