Licencja pośrednictwa w przewozie osób - jak ją uzyskać?

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Rynek przewozu osób w Polsce przeszedł ogromną transformację wraz z pojawieniem się platform cyfrowych takich jak Uber, Bolt czy FreeNow. Za sukcesem tych aplikacji kryje się jednak skomplikowany system pośrednictwa przewozowego wymagający ścisłego przestrzegania przepisów prawnych i spełnienia rygorystycznych wymagań licencyjnych określonych w ustawie o transporcie drogowym. Pośrednictwo w przewozie osób to działalność gospodarcza łącząca pasażerów z przewoźnikami, ale jednocześnie nakładająca na pośredników szczególne obowiązki związane z weryfikacją współpracujących kierowców, prowadzeniem dokumentacji elektronicznej przez pięć lat oraz zapewnieniem bezpieczeństwa świadczonych usług pod rygorem kar sięgających nawet 500 000 złotych. W niniejszym artykule kompleksowo wyjaśniamy procedurę uzyskania licencji na pośrednictwo przy przewozie osób, szczegółowe wymagania prawne oraz praktyczne aspekty prowadzenia legalnej działalności w tym dynamicznie rozwijającym się sektorze transportu.

Spis treści

1. Definicja pośrednictwa przy przewozie osób
2. Podstawy prawne i regulacje
3. Wymogi do uzyskania licencji
4. Wymagana dokumentacja
5. Procedura składania wniosku
6. Opłaty i terminy
7. Obowiązki posiadacza licencji
8. Sankcje za brak licencji
9. Podsumowanie - kluczowe wnioski
10. Spis źródeł

Definicja pośrednictwa przy przewozie osób

Czym jest pośrednictwo przy przewozie osób?

Zgodnie z art. 4 pkt 24 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. 2001 nr 125 poz. 1371 ze zm.), pośrednictwem przy przewozie osób jest działalność gospodarcza polegająca na przekazywaniu zleceń przewozu osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub taksówką.

Pośrednictwo obejmuje następujące formy działalności:

1. Zawieranie umowy przewozu w imieniu klienta lub przedsiębiorcy wykonującego przewóz osób.
2. Pobieranie opłaty za przewóz osób.
3. Umożliwianie zawarcia umowy przewozu lub umożliwianie uregulowania opłaty za przewóz osób za pośrednictwem dostarczonych lub udostępnionych do tych celów środków komunikacji elektronicznej, domen internetowych, aplikacji mobilnych, programów komputerowych, systemów teleinformatycznych lub innych środków przekazu informacji.

Podstawy prawne i regulacje

Akty prawne regulujące pośrednictwo przy przewozie osób

1. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. 2001 nr 125 poz. 1371 ze zm.) - szczególnie art. 4 pkt 24, art. 5b ust. 1, art. 5c ust. 2a.
2. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych.
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów.
4. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168 ze zm.).
5. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. 2006 nr 225 poz. 1635 ze zm.).

Historia regulacji

Obowiązek posiadania licencji na pośrednictwo przy przewozie osób wszedł w życie 1 października 2020 roku. Przed tą datą działalność taka mogła być prowadzona bez specjalnych zezwoleń. Zmiany legislacyjne miały na celu uporządkowanie rynku przewozów osób, w szczególności w kontekście dynamicznego rozwoju platform internetowych i aplikacji mobilnych typu Uber, Bolt czy FreeNow.

Wymagania do uzyskania licencji

Wymaganie dobrej reputacji

Zgodnie z art. 5c ust. 2a pkt 1 ustawy o transporcie drogowym, wymóg dobrej reputacji uważa się za spełniony, jeżeli:

1. Przedsiębiorca (w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą) nie został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwa karne skarbowe lub przestępstwa umyślne związane z przedmiotem działalności w zakresie transportu drogowego.
2. Członkowie organu zarządzającego osoby prawnej lub osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową nie zostali skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi.
3. Przedsiębiorca lub osoby zarządzające nie otrzymali prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego na okres co najmniej 2 lat.

Wymaganie zdolności finansowej

Przedsiębiorca wnioskujący o wydanie licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób musi wykazać, że znajduje się w sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem w wysokości 5000 złotych (art. 5c ust. 2a pkt 2 ustawy o transporcie drogowym).

Zdolność finansową można wykazać za pomocą:

1. Rocznego sprawozdania finansowego (wszystkie części składowe zgodnie z art. 45 Ustawy o rachunkowości) - oryginał lub kopia poświadczona za zgodność z oryginałem przez przedsiębiorcę lub notarialnie - wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta (jeśli sprawozdanie podlega takiemu badaniu).
2. Dokumentu potwierdzającego dysponowanie środkami pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych lub dostępnymi aktywami (wyciąg z rachunku bankowego, dokument potwierdzający złożenie gotówki do depozytu bankowego).
3. Dokumentu potwierdzającego posiadanie akcji lub innych zbywalnych papierów wartościowych (dokument z biura maklerskiego lub wyciąg z KRS).
4. Dokumentu potwierdzającego udzielenie gwarancji bankowej (w miejscu beneficjenta należy wskazać Głównego Inspektora Transportu Drogowego).
5. Dokumentu potwierdzającego własność i wartość nieruchomości (wyciąg z księgi wieczystej, akt notarialny, postanowienie sądu, wycena rzeczoznawcy majątkowego).

Wymagana dokumentacja

Kompletny wykaz dokumentów

1. Wniosek o udzielenie licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób (wniosek LPO) - oryginał. Wzór wniosku dostępny jest na stronie internetowej GITD oraz w systemie biznes.gov.pl.
2. Dokumenty potwierdzające posiadanie odpowiedniej zdolności finansowej w wysokości 5000 złotych - w jednej z form wymienionych w punkcie 3.
3. Oświadczenie o spełnianiu wymogu dobrej reputacji przedsiębiorcy/wszystkich osób uprawnionych do reprezentacji według KRS (załącznik ONPO) - oryginał. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
4. Dowód uiszczenia opłaty za wydanie licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób.
5. Pełnomocnictwo - jeśli w sprawie reprezentuje przedsiębiorcę pełnomocnik (oryginał lub kopia poświadczona notarialnie).

Uwagi dotyczące dokumentacji

Wszystkie dokumenty powinny być aktualne na dzień składania wniosku. Wyciągi z rachunków bankowych nie mogą być starsze niż 3 miesiące. W przypadku dokumentów w języku obcym wymagane jest ich tłumaczenie przysięgłe na język polski.

Procedura składania wniosku

Etapy procedury administracyjnej

1. Przygotowanie kompletu wymaganych dokumentów oraz uiszczenie opłaty administracyjnej za wydanie licencji.
2. Złożenie wniosku wraz z załącznikami do Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Wniosek można złożyć osobiście w siedzibie GITD w Warszawie przy Al. Jerozolimskich 94 lub przesłać pocztą.
3. Weryfikacja formalna wniosku przez organ - GITD sprawdza kompletność dokumentacji oraz poprawność formularzy.
4. Weryfikacja merytoryczna - GITD ocenia, czy przedsiębiorca spełnia wszystkie wymogi określone w ustawie o transporcie drogowym (dobra reputacja, zdolność finansowa).
5. Wydanie decyzji administracyjnej - w przypadku pozytywnej weryfikacji GITD wydaje licencję na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób. W przypadku braków formalnych lub niespełnienia wymogów GITD wydaje decyzję odmowną z uzasadnieniem.
6. Odbiór licencji - przedsiębiorca otrzymuje licencję osobiście lub pocztą.

Terminy rozpatrzenia wniosku

Zgodnie z art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego sprawę załatwia się bez zbędnej zwłoki. W przypadku spraw wymagających przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego - nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

Opłaty i terminy

Wysokość opłat administracyjnych

Opłata za udzielenie licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób wynosi:

1. Na okres od 2 do 15 lat - 400 złotych.
2. Na okres powyżej 15 do 30 lat - 450 złotych.
3. Na okres powyżej 30 do 50 lat - 500 złotych.

Dane do przelewu

Opłatę należy wpłacić na rachunek bankowy Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego. Aktualny numer rachunku oraz tytuł przelewu dostępne są na stronie internetowej GITD. W tytule przelewu należy bezwzględnie podać numer NIP przedsiębiorcy oraz informację "Opłata za licencję LPO".

Ważność licencji

Licencja na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób wydawana jest na czas określony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat, zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy.

Obowiązki posiadacza licencji

Rejestr przekazanych zleceń

Przedsiębiorca posiadający licencję na pośrednictwo przy przewozie osób jest zobowiązany do prowadzenia rejestru przekazanych zleceń przewozowych. Rejestr powinien zawierać co najmniej:

1. Datę i godzinę przekazania zlecenia.
2. Dane identyfikacyjne przedsiębiorcy, któremu przekazano zlecenie (nazwa firmy, NIP, numer licencji).
3. Dane dotyczące trasy przewozu (miejsce rozpoczęcia i zakończenia).
4. Wysokość opłaty za przewóz.

Ewidencja przedsiębiorców

Pośrednik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przedsiębiorców, którym przekazuje zlecenia przewozowe. Ewidencja powinna zawierać dane identyfikacyjne przewoźników oraz kopie ich licencji transportowych.

Współpraca wyłącznie z licencjonowanymi przewoźnikami

Od 1 października 2020 roku pośrednik może przekazywać zlecenia przewozowe wyłącznie przedsiębiorcom posiadającym odpowiednią licencję na przewóz osób. Przekazywanie zleceń podmiotom nieposiadającym licencji grozi cofnięciem licencji pośrednika.

Obowiązek informacyjny wobec klientów

Pośrednik jest zobowiązany do poinformowania klientów o danych identyfikacyjnych przedsiębiorcy wykonującego przewóz (nazwa firmy, dane kontaktowe, numer licencji). Informacje te powinny być dostępne przed zawarciem umowy przewozu.

Sankcje za brak licencji

Konsekwencje prawne prowadzenia działalności bez licencji

1. Kara grzywny do 5000 złotych dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób bez wymaganej licencji (art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym).
2. Nakaz zaprzestania działalności wydany przez organ kontroli (GITD, ITD wojewódzki).
3. Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone klientom w związku z nielegalnym prowadzeniem działalności.
4. Ryzyko utraty reputacji biznesowej oraz zaufania klientów i partnerów handlowych.

Kontrole organów

Główny Inspektorat Transportu Drogowego oraz wojewódzkie inspektoraty transportu drogowego prowadzą regularne kontrole przedsiębiorców działających w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób. Kontrole mogą obejmować weryfikację posiadania licencji, prowadzenia wymaganej dokumentacji oraz współpracy z licencjonowanymi przewoźnikami.

Podsumowanie - kluczowe wnioski

Praktyczne wskazówki dla przedsiębiorców

1. Zanim rozpoczniesz działalność w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób, upewnij się, że posiadasz aktualną licencję wydaną przez GITD. Prowadzenie działalności bez licencji grozi wysokimi karami finansowymi oraz nakazem zaprzestania działalności.
2. Zadbaj o kompletną dokumentację przy składaniu wniosku - braki formalne wydłużają czas rozpatrzenia sprawy. Skorzystaj ze wzorów dokumentów dostępnych na stronie GITD.
3. Wykaż zdolność finansową w wysokości 5000 złotych w sposób czytelny i zgodny z wymogami ustawy. Najprościej jest przedstawić wyciąg z rachunku bankowego potwierdzający posiadanie odpowiednich środków.
4. Złóż oświadczenie o dobrej reputacji pod rygorem odpowiedzialności karnej - upewnij się, że spełniasz wymogi niekaralności określone w ustawie.
5. Wybierz okres ważności licencji odpowiedni do planowanej działalności - im dłuższy okres, tym niższa relatywna opłata roczna.
6. Prowadź skrupulatną dokumentację działalności pośredniczej - rejestr przekazanych zleceń oraz ewidencję przedsiębiorców. Dokumentacja ta jest weryfikowana podczas kontroli organu.
7. Przekazuj zlecenia wyłącznie licencjonowanym przewoźnikom - współpraca z podmiotami nieposiadającymi licencji skutkuje cofnięciem licencji pośrednika.
8. Regularnie monitoruj zmiany w przepisach dotyczących transportu drogowego - branża podlega dynamicznym zmianom legislacyjnym.

Najczęściej popełniane błędy przedsiębiorców

1. Rozpoczęcie działalności przed uzyskaniem licencji - wielu przedsiębiorców błędnie zakłada, że pośrednictwo nie wymaga formalnych zezwoleń.
2. Nieprowadzenie wymaganej dokumentacji (rejestr zleceń, ewidencja przewoźników) - brak dokumentacji skutkuje nałożeniem kar administracyjnych.
3. Przekazywanie zleceń przewoźnikom nieposiadającym licencji - najczęstszy powód cofnięcia licencji pośrednika.
4. Niekompletna dokumentacja finansowa przy składaniu wniosku - wydłuża procedurę i prowadzi do wydania wezwania do uzupełnienia braków.

Spis źródeł

1. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. 2001 nr 125 poz. 1371 ze zm.), szczególnie art. 4 pkt 24, art. 5b ust. 1, art. 5c ust. 2a, art. 92a.
2. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168 ze zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych.
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów.
5. Główny Inspektorat Transportu Drogowego - materiały informacyjne i instrukcje proceduralne dostępne na www.gitd.gov.pl.
6. Opracowania branżowe i komentarze eksperckie dotyczące pośrednictwa przy przewozie osób (2020-2025).
7. Orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie licencji transportowych i pośrednictwa.

#LicencjaPośrednictwa #TransportOsób #PośrednictwoTransportowe #LicencjaTransportowa #GITD #PrawoTransportowe #PrzewózOsób

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.

Wróc na bloga