Kierowca gubi kartę tachograficzną lub została ona uszkodzona - co musi zrobić, aby nie naruszać przepisów?
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
Wyobraź sobie scenariusz, który spędza sen z powiek każdemu w trasie: jesteś tysiąc kilometrów od bazy, w połowie dwutygodniowej trasy, i nagle odkrywasz, że Twoja karta kierowcy zniknęła. Może została skradziona na parkingu, a może po prostu pękł w niej chip i tachograf wypluwa ją z błędem. Zanim wpadniesz w panikę, weź głęboki oddech. Przepisy unijne przewidują taką sytuację. Nie musisz porzucać ładunku ani wracać lawetą. Musisz jednak działać z chirurgiczną precyzją, by Twoja podróż pozostała legalna.
W tym artykule przeprowadzimy Cię przez procedurę awaryjną krok po kroku – od pierwszego wydruku, przez zgłoszenie do służb, aż po bezpieczny powrót do bazy. To wiedza, która ratuje przed mandatami idącymi w tysiące euro.
Zanim przejdziemy do praktyki, musisz wiedzieć, na czym stoisz. Twoim najważniejszym orężem w dyskusji z inspektorem ITD lub BAG jest znajomość prawa. Cała procedura opiera się na przepisach unijnych, które obowiązują w każdym kraju członkowskim identycznie.
Kluczowe artykuły prawne
Podstawą Twojego działania jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014. To ono definiuje "awaryjną ścieżkę".
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ww. rozporządzenia, kradzież karty musi zostać formalnie zgłoszona właściwym organom państwa, w którym do niej doszło.
Zgodnie z art. 29 ust. 4, zgłoszenie utraty lub uszkodzenia karty musi nastąpić w ciągu 7 dni kalendarzowych.
Zgodnie z art. 29 ust. 5, jazda bez karty jest dozwolona przez maksymalnie 15 dni kalendarzowych (z pewnymi wyjątkami).
Procedura "Wydruków"
Najczęściej występującym błędem kierowców jest kontynuowanie jazdy "na czysto" z nadzieją, że jakoś to wytłumaczą przy kontroli. To prosta droga do mandatu. Od momentu utraty lub uszkodzenia karty, Twoim nowym obowiązkiem staje się ręczna rejestracja aktywności.
Codzienny rytuał kierowcy bez karty
Każdego dnia, kiedy prowadzisz pojazd bez karty, musisz wykonać następujące czynności, zgodnie z art. 35 ust. 2 Rozporządzenia 165/2014:
Na początku trasy (przed ruszeniem):
Wykonaj wydruk z tachografu pojazdu.
Na rewersie (tylnej stronie) wydruku wpisz ręcznie swoje dane: Imię i Nazwisko.
Wpisz numer Prawa Jazdy lub numer utraconej karty kierowcy.
Złóż czytelny podpis.
Na koniec trasy (po zakończeniu pracy):
Wykonaj drugi wydruk z tachografu (tzw. wydruk końcowy).
Uzupełnij ręcznie wszystkie okresy innej pracy, dyspozycyjności oraz odpoczynku, które wystąpiły od momentu zrobienia pierwszego wydruku.
Ponownie wpisz swoje dane identyfikacyjne.
Podpisz wydruk.
Te dwa kawałki papieru dziennie są jedynym dowodem Twojej pracy. Przechowuj je z taką samą starannością, jak samą kartę. Brak któregokolwiek z nich podczas kontroli drogowej traktowany jest jak brak danych o czasie pracy.
Kradzież, zgubienie czy uszkodzenie – różnice w postępowaniu
Choć skutek jest ten sam (brak karty w slocie), procedura prawna różni się w zależności od przyczyny.
Kradzież karty
Jeśli karta została skradziona, Twoim absolutnym priorytetem jest wizyta na komisariacie policji.
Zgłoś kradzież właściwym organom w kraju, w którym zdarzenie miało miejsce (np. policja polska, francuska, niemiecka itd.).
Dokument ten musisz okazywać podczas każdej kontroli drogowej wracając do kraju.
Uszkodzenie lub wadliwe działanie
Karta fizycznie istnieje, ale tachograf jej nie czyta lub jest pęknięta.
Nie wyrzucaj uszkodzonej karty! Musisz ją zwrócić do organu wydającego (w Polsce jest to PWPW - Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych w Warszawie).
Jeśli karta działa "w kratkę", nie ryzykuj – traktuj ją jako uszkodzoną i przejdź na tryb wydruków ręcznych, by zachować ciągłość danych.
Zgubienie karty
W przypadku zgubienia, musisz złożyć stosowne oświadczenie we wniosku o wydanie duplikatu. Pamiętaj, że odnalezienie "zgubionej" karty po wydaniu nowej nakłada na Ciebie obowiązek zwrotu tej starej do urzędu.
Wyścig z czasem: Zasada 7 i 15 dni
Przepisy dają Ci czas, ale nie jest on nieograniczony. Musisz pilnować dwóch kluczowych terminów.
Termin 7 dni (Zgłoszenie)
Masz 7 dni kalendarzowych na wystąpienie o kartę zastępczą (duplikat).
Wniosek składasz do organu w kraju swojego normalnego zamieszkania (w Polsce: PWPW).
Możesz to zrobić online (przez serwis Info-Car) lub papierowo.
Ważne: PWPW ma 8 dni roboczych na wydanie nowej karty od momentu otrzymania kompletnego wniosku.
Termin 15 dni (Jazda)
Możesz kontynuować jazdę bez karty przez maksymalnie 15 dni kalendarzowych.
Termin ten liczy się od dnia utraty/uszkodzenia karty.
Jazda jest dozwolona wyłącznie w celu powrotu do bazy lub odstawienia pojazdu.
Jazda bez karty powyżej 15 dni – kiedy jest możliwa?
Co w sytuacji, gdy jesteś w trasie na drugim końcu Europy (np. w Portugalii), a powrót zajmie więcej niż 15 dni? Artykuł 29 ust. 5 Rozporządzenia 165/2014 pozostawia małą furtkę, ale korzystanie z niej wymaga solidnych dowodów.
Jazda powyżej 15 dni jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do powrotu pojazdu do bazy, pod warunkiem, że kierowca może udowodnić brak możliwości przedstawienia lub użycia karty w tym okresie.
Jak się zabezpieczyć przy przedłużonym powrocie?
Posiadaj przy sobie potwierdzenie złożenia wniosku o nową kartę (np. wydruk potwierdzenia z PWPW/Info-Car).
Miej przy sobie protokół policji (w przypadku kradzieży).
Udokumentuj trasę – miej dowody (listy przewozowe), że jedziesz najkrótszą drogą do bazy, a nie wykonujesz dodatkowych operacji kabotażowych czy przerzutów, które nie są niezbędne do powrotu.
Podsumowanie
Utrata karty to sytuacja stresowa, ale działając systematycznie, unikniesz kar. Kluczem jest rzetelne dokumentowanie każdego dnia pracy.
Twoja lista zadań (Checklista):
Natychmiast rozpocznij robienie wydruków (Start i Koniec dnia) z ręcznymi wpisami i podpisem.
W przypadku kradzieży – zdobądź protokół z lokalnej policji.
Złóż wniosek o duplikat do PWPW w ciągu maksymalnie 7 dni.
Pobierz i wydrukuj potwierdzenie złożenia wniosku – miej je w kabinie.
Planuj trasę tak, by wrócić do bazy w ciągu 15 dni.
Jeśli karta była uszkodzona – zwróć ją do urzędu po powrocie.
Źródła
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym (Art. 29, Art. 35).
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach (Dz.U. z 2018 r. poz. 1480 z późn. zm.).
Procedury wydawania kart do tachografów cyfrowych – Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych (PWPW).
W naszym serwisie internetowym są wykorzystywane pliki cookies. Służą one do zapamiętywania preferencji i ustawień oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących plików cookies w swojej przeglądarce internetowej.
Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w plikach cookies zamknij niniejszy komunikat. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej