Instytutowe Klauzule Ładunkowe - co to jest i jakie mają zastosowanie?
Opracował: dr inż. Bogusław Madej
W świecie ubezpieczeń transportowych trudno znaleźć instrument bardziej powszechnie stosowany i jednocześnie lepiej dopracowany niż Instytutowe Klauzule Ładunkowe. Te standardowe warunki ubezpieczenia ładunków, opracowane przez londyński Instytut Ubezpieczycieli (Institute of London Underwriters), stanowią od dziesięcioleci podstawę ochrony ubezpieczeniowej towarów przemieszczanych drogą morską, lądową i powietrzną na całym świecie. Dla przedsiębiorców zajmujących się międzynarodowym handlem i transportem znajomość tych klauzul nie jest jedynie kwestią formalności – to klucz do zrozumienia, jakie ryzyka są pokryte ubezpieczeniem, a które pozostają poza jego zakresem. Wybór odpowiedniej klauzuli – A, B czy C – może zadecydować o tym, czy w razie szkody firma otrzyma pełne odszkodowanie, czy też będzie zmuszona ponieść znaczne straty z własnej kieszeni. W tym artykule szczegółowo omówimy istotę Instytutowych Klauzul Ładunkowych, ich rodzaje, zastosowanie oraz znaczenie praktyczne dla wszystkich uczestników łańcucha dostaw.
Geneza i historia Instytutowych Klauzul Ładunkowych
Instytutowe Klauzule Ładunkowe (ang. Institute Cargo Clauses, w skrócie ICC) mają swoją genezę w XIX-wiecznym Londynie, który przez stulecia był światowym centrum ubezpieczeń morskich. W miarę rozwoju handlu międzynarodowego i wzrostu liczby transportów morskich, rynek ubezpieczeniowy stanął przed koniecznością ujednolicenia warunków ubezpieczenia ładunków, które wcześniej różniły się znacząco między poszczególnymi ubezpieczycielami.
Historia klauzul sięga lat 60. XIX wieku, kiedy to londyński Instytut Ubezpieczycieli (Institute of London Underwriters) rozpoczął prace nad standaryzacją warunków ubezpieczenia. Pierwsza oficjalna wersja Instytutowych Klauzul Ładunkowych została wprowadzona w 1906 roku, równocześnie z uchwaleniem brytyjskiej ustawy o ubezpieczeniach morskich (Marine Insurance Act 1906), która do dziś stanowi podstawę prawną ubezpieczeń morskich w krajach anglosaskich.
Na przestrzeni XX wieku klauzule przechodziły szereg rewizji, dostosowując się do zmieniających się warunków transportu międzynarodowego oraz praktyki rynkowej. Najważniejsze rewizje miały miejsce:
W 1963 roku, kiedy wprowadzono podział na trzy podstawowe zakresy ochrony oznaczone jako FPA (Free from Particular Average), WA (With Average) i All Risks.
W 1982 roku, gdy dokonano fundamentalnej reformy i wprowadzono obecny system oznaczeń literowych A, B i C, zastępujący tradycyjne angielskie nazwy bardziej zrozumiałymi symbolami.
W 2009 roku, kiedy przeprowadzono ostatnią znaczącą aktualizację klauzul, dostosowując je do współczesnych realiów transportu kontenerowego i multimodalnego.
Standaryzacja warunków ubezpieczenia przyniosła korzyści wszystkim uczestnikom rynku. Dla ubezpieczycieli oznaczała możliwość precyzyjnego kalkulowania ryzyka i tworzenia jednolitych produktów. Dla ubezpieczających zapewniła przewidywalność zakresu ochrony oraz ułatwienie w porównywaniu ofert różnych ubezpieczycieli. Dla brokerów i rzeczoznawców stworzyła wspólny język porozumiewania się na arenie międzynarodowej.
Instytut Ubezpieczycieli Londyńskich i jego rola
Instytut Ubezpieczycieli Londyńskich (Institute of London Underwriters, w skrócie ILU) to organizacja profesjonalna zrzeszająca underwriterów i firmy ubezpieczeniowe działające na londyńskim rynku ubezpieczeniowym, ze szczególnym uwzględnieniem rynku Lloyd's of London. Instytut został założony w 1884 roku i od początku swojego istnienia odgrywał kluczową rolę w standaryzacji praktyk ubezpieczeniowych oraz tworzeniu wzorcowych klauzul umownych.
Główne funkcje Instytutu Ubezpieczycieli Londyńskich obejmują:
Opracowywanie i aktualizację standardowych klauzul ubezpieczeniowych, w tym słynnych Instytutowych Klauzul Ładunkowych.
Reprezentowanie interesów swoich członków w kontaktach z organami regulacyjnymi oraz innymi uczestnikami rynku ubezpieczeniowego.
Prowadzenie działalności edukacyjnej i szkoleniowej dla profesjonalistów z branży ubezpieczeniowej.
Gromadzenie i analizowanie danych statystycznych dotyczących szkód oraz trendów rynkowych.
Współpracę z międzynarodowymi organizacjami ubezpieczeniowymi w celu harmonizacji praktyk na poziomie globalnym.
Podstawowe rodzaje klauzul ICC
System Instytutowych Klauzul Ładunkowych opiera się na trzech podstawowych wariantach ochrony ubezpieczeniowej, oznaczonych literami A, B i C. Każdy z tych wariantów oferuje inny zakres ochrony, co pozwala ubezpieczającym na dostosowanie poziomu pokrycia do charakteru przewożonego towaru, rodzaju transportu oraz akceptowanego poziomu ryzyka.
Charakterystyka trzech podstawowych klauzul:
ICC(A) – Institute Cargo Clauses (A) to wariant oferujący najszerszy zakres ochrony, często określany jako ubezpieczenie od wszystkich ryzyk (all risks coverage). Zgodnie z zasadą właściwą dla tego typu ubezpieczenia, ochroną objęte są wszystkie ryzyka powodujące fizyczne uszkodzenie lub utratę ubezpieczonego towaru, z wyjątkiem tych, które zostały wyraźnie wyłączone w treści klauzuli.
ICC(B) – Institute Cargo Clauses (B) stanowi wariant pośredni, oferujący ochronę od nazwanych ryzyk rozszerzonych (named perils coverage). W tym przypadku ubezpieczenie pokrywa konkretnie wymienione w klauzuli zdarzenia powodujące szkodę, przy czym katalog tych zdarzeń jest szerszy niż w przypadku klauzuli C.
ICC(C) – Institute Cargo Clauses (C) to wariant podstawowy, zapewniający ochronę jedynie od głównych ryzyk katastroficznych (basic named perils coverage). Ubezpieczenie pokrywa wyłącznie te zdarzenia, które zostały wprost wymienione w klauzuli, a katalog ten jest najwęższy spośród wszystkich trzech wariantów.
Klauzula ICC(A) – najszerszy zakres ochrony
Klauzula ICC(A) reprezentuje najwyższy standard ochrony ubezpieczeniowej w transporcie towarów i jest często wybierana przez przedsiębiorców przewożących ładunki wartościowe lub wrażliwe na uszkodzenia. Jej fundamentalną cechą jest zasada ubezpieczenia od wszystkich ryzyk, co oznacza, że ochroną objęte jest każde fizyczne uszkodzenie lub utrata ubezpieczonego towaru, niezależnie od przyczyny zdarzenia, o ile nie zostało ono wyraźnie wyłączone w treści klauzuli.
Główne zalety klauzuli ICC(A):
Maksymalna ochrona – ubezpieczający nie musi udowadniać, że szkoda powstała w wyniku konkretnego, wymienionego w polisie zdarzenia. Wystarczy wykazać, że doszło do fizycznego uszkodzenia lub utraty towaru w okresie objętym ochroną.
Elastyczność – klauzula pokrywa zarówno typowe, jak i nietypowe przyczyny szkód, co jest szczególnie istotne w przypadku nowych rodzajów ryzyk.
Uproszczona procedura likwidacji szkody – ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczycielu, który musi wykazać, że szkoda powstała w wyniku zdarzenia wyłączonego z ochrony.
Ochrona przed ryzykami nieznanych przyczyn – jeżeli nie można ustalić dokładnej przyczyny szkody, ubezpieczenie i tak przysługuje.
Klauzula ICC(A) znajduje szczególne zastosowanie w ubezpieczeniu produktów elektronicznych i high-tech, maszyn i urządzeń precyzyjnych, wyrobów farmaceutycznych, dzieł sztuki, towarów luksusowych oraz ładunków kontenerowych w transporcie multimodalnym.
Klauzula ICC(B) stanowi rozwiązanie pośrednie między najszerszą ochroną oferowaną przez ICC(A) a podstawowym zakresem ICC(C). W odróżnieniu od zasady all risks właściwej dla ICC(A), klauzula ICC(B) opiera się na zasadzie nazwanych ryzyk (named perils), co oznacza, że ubezpieczenie pokrywa wyłącznie te zdarzenia, które zostały wprost wymienione w treści klauzuli.
Zgodnie z klauzulą ICC(B), ubezpieczenie pokrywa utratę lub uszkodzenie przedmiotu ubezpieczenia, które można racjonalnie przypisać następującym przyczynom:
Pożar lub wybuch.
Osadzenie się, przewrócenie się pojazdu lądowego.
Zderzenie lub kontakt statku, jednostki pływającej lub pojazdu z jakimkolwiek obiektem zewnętrznym.
Rozładunek towaru w porcie schronienia.
Trzęsienie ziemi, wybuch wulkanu lub uderzenie pioruna.
Powódź lub tsunami.
Ogólna awaria.
Wyrzucenie towaru za burtę lub zmycie fal.
Wejście wody morskiej, rzecznej lub jeziornej do statku, jednostki pływającej, pojazdu, kontenera lub miejsca przechowania.
Całkowita utrata jakiegokolwiek opakowania w wyniku upadku za burtę podczas załadunku lub wyładunku.
Klauzula ICC(B) znajduje zastosowanie w ubezpieczeniu towarów o średniej wartości, ładunków przemysłowych w standardowych opakowaniach, produktów spożywczych oraz materiałów budowlanych i surowców przemysłowych.
Klauzula ICC(C) – ochrona podstawowych ryzyk
Klauzula ICC(C) oferuje najbardziej ograniczony zakres ochrony spośród trzech podstawowych wariantów Instytutowych Klauzul Ładunkowych. Jest to ubezpieczenie od podstawowych ryzyk katastroficznych (basic named perils), które pokrywa wyłącznie te zdarzenia o charakterze poważnych wypadków i katastrof, które zostały wprost wymienione w treści klauzuli.
Zgodnie z klauzulą ICC(C), ubezpieczenie pokrywa utratę lub uszkodzenie przedmiotu ubezpieczenia, które można racjonalnie przypisać następującym przyczynom:
Pożar lub wybuch.
Osadzenie się, przewrócenie lsię pojazdu lądowego.
Zderzenie lub kontakt statku, jednostki pływającej lub pojazdu z jakimkolwiek obiektem zewnętrznym innym niż woda.
Rozładunek towaru w porcie schronienia.
Ogólna awaria.
Wyrzucenie towaru za burtę.
Klauzula ICC(C) znajduje zastosowanie w ubezpieczeniu towarów masowych o niskiej wartości jednostkowej, takich jak rudy, węgiel, zboże, drewno konstrukcyjne oraz produkty stalowe odporne na uszkodzenia.
Porównanie zakresów ochrony ICC(A), ICC(B) i ICC(C)
Zrozumienie różnic między trzema podstawowymi wariantami Instytutowych Klauzul Ładunkowych jest kluczowe dla podjęcia świadomej decyzji o wyborze odpowiedniego poziomu ochrony ubezpieczeniowej.
Zasada ochrony
ICC(A): Ubezpieczenie od wszystkich ryzyk (all risks) – pokrywa wszystkie przyczyny szkód z wyjątkiem wyraźnie wyłączonych.
ICC(C): Ubezpieczenie od podstawowych ryzyk – pokrywa jedynie główne ryzyka katastroficzne (wąski katalog).
Ciężar dowodu
ICC(A): Ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczycielu – musi wykazać, że szkoda wynikła z przyczyny wyłączonej.
ICC(B): Ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczającym – musi wykazać, że szkoda wynikła z ryzyka wymienionego w klauzuli.
ICC(C): Ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczającym – musi wykazać, że szkoda wynikła z ryzyka wymienionego w klauzuli.
Poziom składki ubezpieczeniowej
Przyjmując składkę za ICC(C) jako 100%, względne poziomy składek wynoszą:
ICC(C): 100% (składka podstawowa).
ICC(B): 150-180% (o 50-80% wyższa niż ICC(C)).
ICC(A): 200-300% (o 100-200% wyższa niż ICC(C)).
Klauzule specjalistyczne i dodatkowe
Oprócz trzech podstawowych wariantów ICC(A), ICC(B) i ICC(C), Instytut Ubezpieczycieli Londyńskich opracował szereg klauzul specjalistycznych, dostosowanych do specyfiki poszczególnych rodzajów towarów, środków transportu oraz szczególnych okoliczności przewozu.
Klauzule dotyczące środków transportu
Institute Cargo Clauses (Air) – ICC (Air) – klauzule dedykowane transportowi lotniczemu, uwzględniające specyfikę ryzyk związanych z przewozem drogą powietrzną.
Institute Cargo Clauses (Rail/Road) – klauzule dla transportu kolejowego i drogowego.
Institute Cargo Clauses (Containers) – specjalne warunki dla transportu kontenerowego.
Klauzule dotyczące specjalnych rodzajów towarów
Institute Coal Clauses – klauzule dla transportu węgla.
Institute Frozen Food Clauses – warunki dla mrożonek.
Institute Frozen Meat Clauses – klauzule dla mrożonego mięsa.
Institute Bulk Oil Clauses – warunki dla luzem przewożonych produktów naftowych.
Klauzule dotyczące ryzyk dodatkowych
Institute War Clauses (Cargo) – rozszerzają ochronę o ryzyka związane z działaniami wojennymi, wojną domową, rebeliami, powstaniami oraz minami i torpedami.
Institute Strikes Clauses (Cargo) – obejmują szkody spowodowane strajkami, lokautami, rozruchami społecznymi, zamieszkami oraz aktami terroryzmu.
Institute Malicious Damage Clause – klauzula pokrywająca szkody spowodowane celowymi działaniami osób trzecich (wandalizm, sabotaż).
Wyłączenia z ubezpieczenia
Wszystkie warianty Instytutowych Klauzul Ładunkowych, niezależnie od ich zakresu ochrony, zawierają katalog wyłączeń określających sytuacje i okoliczności, w których ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkody.
Wyłączenia podstawowe wspólne dla ICC(A), ICC(B) i ICC(C)
Zwykły wyciek, normalny ubytek wagi lub objętości oraz naturalne zużycie – straty będące normalnym skutkiem właściwości towaru lub upływu czasu.
Niewłaściwe lub niewystarczające opakowanie – szkody powstałe z powodu nieodpowiedniego opakowania towaru.
Nieodpowiednie przygotowanie towaru – szkody wynikające z faktu, że towar nie był w stanie nadającym się do przewozu.
Niewypłacalność lub zaniedbanie przewoźnika – straty wynikające z niewypłacalności lub niedbalstwa przewoźnika, spedytora czy operatora terminalu.
Opóźnienie – ubezpieczenie nie pokrywa strat wynikających z opóźnienia w dostawie, nawet jeżeli opóźnienie zostało spowodowane ryzykiem objętym ubezpieczeniem.
Wyłączenia dotyczące działań wojennych i rozruchów społecznych
Klauzula wyłącza z ochrony szkody spowodowane:
Wojną, wojną domową, rewolucją, powstaniem, rebelią lub konfliktem zbrojnym.
Zajęciem, konfiskatą, aresztowaniem przez jakikolwiek rząd lub władzę.
Minami, torpedami, bombami lub innymi urządzeniami wojennymi.
Strajkami, lokautami, rozruchami społecznymi lub zamieszkami.
Terroryzmem lub działaniami osób działających z motywów politycznych.
Zastosowanie klauzul w różnych rodzajach transportu
Instytutowe Klauzule Ładunkowe zostały pierwotnie opracowane dla transportu morskiego, jednak w miarę rozwoju handlu międzynarodowego i wzrostu znaczenia transportu multimodalnego, ich zastosowanie rozszerzyło się na wszystkie rodzaje transportu towarów.
Transport morski
Transport morski pozostaje domeną, dla której klauzule ICC zostały pierwotnie stworzone i gdzie są najczęściej stosowane. Zastosowanie klauzul ICC w transporcie morskim:
Ładunki kontenerowe – standardowo ubezpieczane na warunkach ICC(A), ze względu na wielokrotne manipulacje kontenerami.
Ładunki masowe (bulk cargo) – węgiel, rudy, zboże często ubezpieczane na warunkach ICC(C).
Ładunki płynne (tankers) – produkty naftowe ubezpieczane według specjalistycznych Institute Bulk Oil Clauses.
Ładunki chłodnicze – produkty mrożone i schłodzone ubezpieczane na warunkach ICC(A) z dodatkiem specjalistycznych klauzul.
Transport lotniczy
Transport lotniczy charakteryzuje się krótkimi czasami przewozu, niskim ryzykiem klasycznych zagrożeń transportowych, ale wyższym ryzykiem katastrofy całkowitej. Dla transportu lotniczego opracowano specjalne Institute Cargo Clauses (Air), które stanowią adaptację klauzul morskich do specyfiki przewozów lotniczych.
Transport drogowy
Transport drogowy stanowi integralną część większości łańcuchów dostaw, często jako część transportu multimodalnego. Typowe zastosowania:
Transport międzynarodowy TIR – zazwyczaj ICC(A) ze względu na długie dystanse i wielokrotne ryzyko manipulacji ładunkiem.
Transport krajowy – często ICC(B) lub ICC(C) w zależności od wartości towaru.
Transport drobnicowy – ICC(A) ze względu na wysokie ryzyko uszkodzeń przy manipulacji.
Transport multimodalny
Transport multimodalny (kombinowany) obejmuje przewóz towaru z wykorzystaniem co najmniej dwóch różnych środków transportu w ramach jednej umowy przewozowej. Współczesne klauzule ICC z 2009 roku zostały zaprojektowane z myślą o transporcie multimodalnym i obejmują ochroną cały łańcuch transportowy "od magazynu do magazynu".
Rewizja klauzul z 2009 roku
W dniu 1 stycznia 2009 roku weszła w życie najnowsza rewizja Instytutowych Klauzul Ładunkowych, zastępująca poprzednią wersję z 1982 roku. Głównym celem aktualizacji było dostosowanie klauzul do współczesnych realiów transportu międzynarodowego, wyjaśnienie niejednoznacznych postanowień oraz uwzględnienie zmian w praktyce orzeczniczej.
Główne zmiany wprowadzone w rewizji 2009
Modernizacja języka – tekst klauzul został napisany prostszym i bardziej zrozumiałym językiem, eliminując archaiczne sformułowania.
Wyjaśnienie zakresu ochrony – precyzyjniejsze określenie, które ryzyka są objęte ochroną, szczególnie w kontekście ICC(A).
Uproszczenie struktury – reorganizacja poszczególnych postanowień w bardziej logiczną i czytelną strukturę.
Dostosowanie do transportu kontenerowego – uwzględnienie specyfiki współczesnego transportu kontenerowego i multimodalnego.
Aktualizacja wyłączeń – doprecyzowanie wyłączeń, szczególnie w zakresie działań terrorystycznych.
Praktyczne implikacje rewizji 2009
Łatwiejsza interpretacja – prostszy język klauzul ułatwia ich zrozumienie przez osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy prawniczej.
Większa przewidywalność – precyzyjniejsze sformułowania zmniejszają ryzyko sporów interpretacyjnych.
Lepsza ochrona ubezpieczonych – niektóre zmiany, szczególnie w ICC(A), rozszerzyły zakres ochrony.
Dostosowanie do rzeczywistości – uwzględnienie specyfiki współczesnego transportu kontenerowego i multimodalnego.
Praktyczne aspekty wyboru klauzuli
Decyzja o wyborze odpowiedniej Instytutowej Klauzuli Ładunkowej jest jednym z najważniejszych elementów strategii zarządzania ryzykiem w działalności handlowej i transportowej. Wybór ten powinien być wynikiem starannej analizy uwzględniającej szereg czynników.
Czynniki decydujące o wyborze klauzuli
Wartość towaru – im wyższa wartość jednostkowa przewożonego towaru, tym bardziej uzasadniony jest wybór szerszej ochrony.
Wrażliwość towaru na uszkodzenia – towary delikatne, wrażliwe na wstrząsy, temperaturę czy wilgotność wymagają szerszej ochrony.
Rodzaj opakowania – jakość opakowania wpływa na poziom ryzyka uszkodzeń.
Środek transportu i długość trasy – rodzaj i czas transportu mają znaczący wpływ na ryzyko.
Warunki handlowe INCOTERMS – warunki dostawy określone w umowie handlowej mogą wskazywać, która strona jest odpowiedzialna za ubezpieczenie.
Wymagania kontraktowe – kontrakty handlowe mogą określać minimalny poziom ubezpieczenia.
Budżet i koszt ubezpieczenia – składka ubezpieczeniowa musi być zrównoważona z poziomem ochrony.
Typowe błędy przy wyborze klauzuli
Niedoubezpieczenie – wybór zbyt wąskiego zakresu ochrony w celu oszczędności na składce.
Nadubezpieczenie – wybór zbyt szerokiej ochrony dla towarów, które tego nie wymagają.
Ignorowanie specyfiki towaru – stosowanie standardowej klauzuli bez uwzględnienia szczególnych właściwości towaru.
Brak uwzględnienia całego łańcucha dostaw – koncentracja tylko na głównym etapie transportu.
Niewystarczająca analiza wyłączeń – założenie, że ICC(A) pokrywa "wszystko".
Klauzule ICC a polskie prawo ubezpieczeniowe
Instytutowe Klauzule Ładunkowe, mimo że zostały opracowane przez brytyjską organizację ubezpieczeniową i opierają się na zasadach anglosaskiego prawa ubezpieczeniowego, znalazły szerokie zastosowanie również na polskim rynku ubezpieczeń transportowych.
Podstawy prawne ubezpieczeń cargo w Polsce
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 2283 t.j.) – główny akt regulujący działalność zakładów ubezpieczeń w Polsce.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 t.j.) – przepisy ogólne dotyczące umów, w tym umowy ubezpieczenia (art. 805 i nast.).
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1983 t.j.) – określa odpowiedzialność przewoźnika.
Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) – ratyfikowana przez Polskę i mająca bezpośrednie zastosowanie w przewozach międzynarodowych.
Stosowanie klauzul ICC w polskich polisach
Polskie towarzystwa ubezpieczeniowe stosują Instytutowe Klauzule Ładunkowe na dwa sposoby:
Bezpośrednie włączenie – klauzule ICC są włączane do polisy w oryginalnej wersji angielskiej wraz z tłumaczeniem na język polski.
Adaptacja do polskich warunków – ubezpieczyciele opracowują własne ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) bazujące na strukturze i filozofii klauzul ICC, ale dostosowane do wymogów polskiego prawa.
Postępowanie reklamacyjne według ICC
Instytutowe Klauzule Ładunkowe zawierają szczegółowe postanowienia dotyczące obowiązków ubezpieczonego w przypadku powstania szkody oraz procedury zgłaszania i likwidacji roszczeń.
Obowiązki ubezpieczonego w przypadku szkody
Podjęcie rozsądnych działań zapobiegawczych – ubezpieczony musi podjąć wszelkie rozsądne środki w celu uniknięcia lub zminimalizowania szkody.
Zabezpieczenie praw regresowych – ubezpieczony musi zapewnić, że wszelkie prawa do dochodzenia roszczeń od przewoźnika zostaną zachowane.
Współpraca z ubezpieczycielem – ubezpieczony zobowiązany jest do pełnej współpracy z ubezpieczycielem w procesie ustalania okoliczności i rozmiaru szkody.
Procedura zgłaszania szkody
Natychmiastowe powiadomienie – w momencie wykrycia szkody ubezpieczony powinien niezwłocznie powiadomić ubezpieczyciela, zazwyczaj w ciągu 24-48 godzin.
Zawiadomienie na piśmie – zgłoszenie szkody powinno być dokonane na piśmie, zawierając podstawowe informacje o zdarzeniu.
Formularz zgłoszenia szkody – ubezpieczyciel zazwyczaj wymaga wypełnienia standardowego formularza claim form (formularza zgłoszenia szkody).
Dokumentacja wymagana przy zgłoszeniu szkody
Polisa lub certyfikat ubezpieczeniowy.
Dokumenty przewozowe (konosament, list przewozowy CMR, AWB).
Faktury handlowe potwierdzające wartość towaru.
Packing list – specyfikacja zawartości przesyłki.
Protokół szkody sporządzony przez niezależnego rzeczoznawcę.
Protokół odbioru towaru z odnotowanymi uszkodzeniami.
Korespondencja z przewoźnikiem.
Dokumentacja fotograficzna uszkodzonego towaru.
Praktyczne wskazówki dla ubezpieczonych
Niezwłocznie po wykryciu szkody powiadom ubezpieczyciela i przewoźnika.
Zachowaj uszkodzony towar i opakowanie do oględzin rzeczoznawcy.
Zgromadź jak najwięcej dokumentów i dowodów dotyczących szkody.
Fotografuj wszystko – uszkodzenia, opakowania, oznaczenia.
Współpracuj z rzeczoznawcą i ubezpieczycielem.
Nie podpisuj żadnych dokumentów zrzekających się prawa do odszkodowania bez konsultacji.
Zachowaj kopie wszystkich dokumentów i korespondencji.
Podsumowanie
Instytutowe Klauzule Ładunkowe stanowią fundament międzynarodowego systemu ubezpieczeń transportowych, zapewniając standaryzację, przewidywalność i jednolitość ochrony ubezpieczeniowej towarów przemieszczanych na całym świecie. Przez ponad sto lat ich istnienia i ciągłego rozwoju, klauzule ICC udowodniły swoją wartość jako elastyczny i sprawdzony instrument zarządzania ryzykiem w handlu międzynarodowym.
Kluczowe wnioski
Trzy podstawowe warianty – ICC(A), ICC(B) i ICC(C) oferują różne poziomy ochrony dostosowane do potrzeb i budżetu ubezpieczających.
Globalna akceptacja – klauzule ICC są rozpoznawane i akceptowane przez ubezpieczycieli, banki i uczestników handlu na całym świecie.
Jasna struktura – rewizja z 2009 roku uczyniła klauzule bardziej przejrzystymi i zrozumiałymi.
Elastyczność – możliwość łączenia podstawowych klauzul z klauzulami specjalistycznymi pozwala na stworzenie kompleksowego pakietu ubezpieczeniowego.
Wyłączenia – znajomość wyłączeń jest równie ważna jak znajomość zakresu ochrony.
Praktyczne wskazówki
Dla przedsiębiorców zajmujących się międzynarodowym handlem i transportem zalecamy:
Dokładną analizę potrzeb – wybór odpowiedniej klauzuli powinien być poprzedzony szczegółową analizą charakteru towaru i warunków transportu.
Korzystanie z usług brokera – profesjonalny broker ubezpieczeniowy pomoże w doborze optymalnego zakresu ochrony.
Zrozumienie wyłączeń – nie zakładaj, że ICC(A) pokrywa "wszystko" – zawsze dokładnie zapoznaj się z wyłączeniami.
Rozważenie dodatkowych rozszerzeń – szczególnie Institute War Clauses i Institute Strikes Clauses dla przewozów przez regiony niestabilne.
Prawidłową dokumentację – w przypadku szkody kluczowe jest szybkie zgłoszenie i dostarczenie kompletnej dokumentacji.
Zachowanie praw regresowych – zawsze zgłaszaj szkodę również przewoźnikowi.
Regularne przeglądy – warunki ubezpieczenia powinny być regularnie weryfikowane i dostosowywane do zmieniających się potrzeb.
Spis źródeł
Institute Cargo Clauses (A) 1/1/2009, opracowane przez Joint Cargo Committee of International Underwriting Association of London and the London Market Joint Committee.
Institute Cargo Clauses (B) 1/1/2009, opracowane przez Joint Cargo Committee of International Underwriting Association of London and the London Market Joint Committee.
Institute Cargo Clauses (C) 1/1/2009, opracowane przez Joint Cargo Committee of International Underwriting Association of London and the London Market Joint Committee.
Institute Cargo Clauses (Air) 1/1/2009, opracowane przez International Underwriting Association of London.
Institute War Clauses (Cargo) 1/1/2009, opracowane przez Joint Cargo Committee.
Institute Strikes Clauses (Cargo) 1/1/2009, opracowane przez Joint Cargo Committee.
Marine Insurance Act 1906, Chapter 41, ustawodawstwo Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 2283 t.j.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 t.j.).
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1983 t.j.).
Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzona w Genewie dnia 19 maja 1956 r. (Dz.U. z 1962 r. nr 49 poz. 238).
Literatura specjalistyczna: publikacje Polskiej Izby Ubezpieczeń dotyczące ubezpieczeń transportowych i cargo.
W naszym serwisie internetowym są wykorzystywane pliki cookies. Służą one do zapamiętywania preferencji i ustawień oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących plików cookies w swojej przeglądarce internetowej.
Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w plikach cookies zamknij niniejszy komunikat. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej
