Co to jest urządzenie Telepass (OBU) i jak z niego korzystać?

Opracował: dr inż. Bogusław Madej

Telepass to nowoczesne urządzenie elektroniczne, które rewolucjonizuje sposób opłacania przejazdów autostradami w Europie. Dla kierowców zawodowych i firm transportowych jest to narzędzie nieocenione – pozwala na szybkie i bezgotówkowe przejazdy przez bramki poboru opłat bez konieczności zatrzymywania się. System ten znacząco przyspiesza transport drogowy, obniża koszty operacyjne oraz eliminuje stres związany z poszukiwaniem gotówki czy kart płatniczych. W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowy przewodnik po systemie Telepass – od podstawowych informacji, przez proces aktywacji, aż po praktyczne wskazówki użytkowania w codziennej pracy kierowcy.

Spis treści

1. Czym jest Telepass?
2. Rodzaje urządzeń Telepass
3. Zasięg działania i obsługiwane kraje
4. Instalacja i aktywacja urządzenia
5. Jak korzystać z Telepass w praktyce?
6. Koszty i opłaty
7. Zalety i korzyści dla firm transportowych
8. Rozwiązywanie problemów
9. Podsumowanie

---

Czym jest Telepass?

Telepass to elektroniczne urządzenie pokładowe (OBU – On Board Unit), które służy do automatycznego poboru opłat za przejazd autostradami płatnymi oraz innymi drogami objętymi systemem opłat elektronicznych. System został pierwotnie opracowany we Włoszech, ale obecnie obejmuje wiele krajów europejskich.

Podstawowe funkcje Telepass

1. Automatyczne opłacanie przejazdów autostradami bez zatrzymywania się na bramkach.
2. Obsługa systemu EETS (European Electronic Toll Service) – europejskiej usługi poboru opłaty elektronicznej.
3. Możliwość korzystania z dedykowanych pasów dla posiadaczy Telepass (Telepass lanes).
4. Rejestracja wszystkich transakcji w systemie elektronicznym.
5. Integracja z różnymi systemami opłat drogowych w Europie.

Jak działa Telepass?

Urządzenie Telepass wykorzystuje technologię RFID (Radio Frequency Identification) oraz GPS/GNSS do komunikacji z bramkami i systemami poboru opłat. Gdy pojazd wyposażony w Telepass zbliża się do bramki lub strefy objętej opłatami:

1. Urządzenie wysyła sygnał identyfikacyjny do systemu poboru opłat.
2. System rozpoznaje pojazd i automatycznie oblicza należną opłatę.
3. Opłata jest pobierana z konta powiązanego z urządzeniem.
4. Transakcja zostaje zarejestrowana w systemie.
5. Kierowca może kontynuować jazdę bez zatrzymywania się.

---

Rodzaje urządzeń Telepass

Telepass Family/Base

Podstawowa wersja przeznaczona głównie dla użytkowników indywidualnych i małych pojazdów (do 3,5 tony). Obsługuje przede wszystkim autostrady włoskie oraz wybrane drogi płatne w innych krajach europejskich.

Telepass SAT

Zaawansowana wersja wyposażona w moduł GPS/satelitarny, dedykowana dla pojazdów ciężarowych i firm transportowych. Oferuje:

1. Obsługę systemu EETS – możliwość korzystania z opłat elektronicznych w wielu krajach Europy.
2. Śledzenie GPS pojazdu.
3. Obsługę różnych kategorii pojazdów (ciężarowych, z przyczepami).
4. Automatyczne wykrywanie parametrów pojazdu (liczba osi, wysokość).
5. Kompatybilność z systemami opłat w Polsce, Niemczech, Austrii, Francji i innych krajach.

Telepass Plus i Telepass Premium

Wersje rozszerzone oferujące dodatkowe usługi, takie jak:

1. Opłacanie parkingów.
2. Dostęp do stref ograniczonego ruchu (ZTL) we włoskich miastach.
3. Płatności za bilety promowe.
4. Tankowanie na wybranych stacjach benzynowych.

---

Zasięg działania i obsługiwane kraje

Telepass, szczególnie w wersji SAT z certyfikacją EETS, obsługuje systemy opłat drogowych w następujących krajach:

1. Włochy – pełna obsługa wszystkich autostrad i tuneli płatnych.
2. Polska – system e-TOLL dla pojazdów powyżej 3,5 tony.
3. Niemcy – system opłat dla pojazdów ciężarowych (Toll Collect).
4. Austria – system Go-Maut.
5. Francja – autostrady płatne i tunele.
6. Hiszpania – autostrady Via-T.
7. Portugalia – autostrady elektroniczne Via Verde.
8. Belgia – system Viapass dla pojazdów ciężarowych.
9. Dania, Norwegia, Szwecja – wybrane mosty i tunele płatne.

Każdy dostawca usług Telepass może oferować nieco inny zakres obsługiwanych krajów, dlatego przed podpisaniem umowy warto sprawdzić szczegółową listę dostępnych tras.

---

Instalacja i aktywacja urządzenia

Krok 1: Wybór dostawcy i zamówienie urządzenia

W Polsce usługi Telepass oferuje kilku dostawców, m.in.:

1. Vialtis (dawniej ZMPD).
2. Shell Fleet Solutions.
3. UTA.
4. DKV Euro Service.
5. Telepass bezpośrednio (dla klientów włoskich).

Proces zamówienia obejmuje:

1. Wypełnienie formularza rejestracyjnego.
2. Podanie danych pojazdu (numer rejestracyjny, kategoria, liczba osi).
3. Wybranie odpowiedniego pakietu usług.
4. Podpisanie umowy.

Krok 2: Montaż urządzenia

Urządzenie Telepass SAT montuje się zazwyczaj na przedniej szybie pojazdu, w górnej części, przy lusterku wstecznym. Procedura instalacji:

1. Oczyść miejsce montażu na szybie (usuń kurz, tłuszcz).
2. Sprawdź, czy urządzenie jest naładowane (jeśli ma baterię wewnętrzną).
3. Podłącz urządzenie do zasilania (jeśli wymagane – niektóre modele mają własną baterię).
4. Przymocuj urządzenie do szyby zgodnie z instrukcją producenta (zazwyczaj za pomocą przyssawki lub taśmy samoprzylepnej).
5. Upewnij się, że urządzenie ma swobodny widok na niebo (dla sygnału GPS).
6. Sprawdź, czy dioda LED sygnalizuje prawidłowe działanie.

Krok 3: Aktywacja

Aktywacja urządzenia następuje zazwyczaj automatycznie po pierwszym użyciu lub może wymagać:

1. Rejestracji w portalu dostawcy usług.
2. Wprowadzenia numeru seryjnego urządzenia.
3. Potwierdzenia aktywacji poprzez SMS lub e-mail.
4. Pierwszego przejazdu przez bramkę testową (niektórzy dostawcy).

---

Jak korzystać z Telepass w praktyce?

Przejazd przez bramki

1. Zbliżając się do bramki poboru opłat, poszukaj pasa oznaczonego symbolem "Telepass" lub ogólnym "ETC" (Electronic Toll Collection).
2. Zbliż się do bramki z prędkością nieprzekraczającą 30 km/h (dla Telepass) lub 5-10 km/h (dla niektórych innych systemów).
3. Urządzenie automatycznie komunikuje się z bramką – nie musisz nic robić.
4. Zielone światło lub podniesienie szlabanu sygnalizuje poprawne przejście.
5. W razie problemu – czerwone światło lub komunikat dźwiękowy – zatrzymaj się i skontaktuj z personelem bramki.

Monitorowanie transakcji

Większość dostawców oferuje:

1. Portal internetowy lub aplikację mobilną do śledzenia przejazdów.
2. Comiesięczne zestawienia transakcji.
3. Możliwość pobrania faktur elektronicznych.
4. Powiadomienia SMS lub e-mail o dokonanych opłatach.

Rozliczanie opłat

Opłaty za przejazdy są zazwyczaj rozliczane:

1. Miesięcznie – poprzez wystawienie zbiorczej faktury.
2. Automatycznie – poprzez polecenie zapłaty z konta firmowego.
3. Opłata przedpłacona – wymaga zasilenia konta przed rozpoczęciem przejazdów (niektórzy dostawcy).

---

Koszty i opłaty

Opłata aktywacyjna

Jednorazowa opłata za aktywację usługi i urządzenia – zazwyczaj od 0 do 100 EUR (w zależności od dostawcy i pakietu).

Abonament miesięczny

Stała opłata za dostęp do systemu:

1. Telepass Basic – ok. 1-3 EUR/miesiąc.
2. Telepass SAT – ok. 8-15 EUR/miesiąc.
3. Pakiety dla flot – ceny negocjowane indywidualnie.

Kaucja za urządzenie

Zwrotna kaucja za wypożyczenie urządzenia – zazwyczaj 50-150 EUR.

Opłaty drogowe

Rzeczywiste koszty przejazdów autostradami, naliczane zgodnie z taryfikatorami obowiązującymi w danym kraju.

Opłaty dodatkowe

1. Opłata za brak środków na koncie (jeśli dotyczy).
2. Opłata za zgubienie/uszkodzenie urządzenia.
3. Opłata za wypowiedzenie umowy przed terminem (jeśli dotyczy).

---

Zalety i korzyści dla firm transportowych

Oszczędność czasu

1. Brak konieczności zatrzymywania się na bramkach – średnio 2-5 minut zaoszczędzone na każdym przejeździe.
2. Szybszy przejazd przez dedykowane pasy Telepass.
3. Mniejsze ryzyko korków na bramkach.

Oszczędność kosztów

1. Brak konieczności wypłacania zaliczek gotówkowych kierowcom.
2. Centralne rozliczanie wszystkich przejazdów.
3. Łatwiejsza kontrola wydatków floty.
4. Możliwość negocjowania rabatów dla dużych flot.

Wygoda administracyjna

1. Automatyczne faktury elektroniczne.
2. Szczegółowe raporty przejazdów.
3. Integracja z systemami zarządzania flotą.
4. Jeden system dla wielu krajów.

Bezpieczeństwo

1. Eliminacja konieczności przewożenia gotówki.
2. Zmniejszenie ryzyka kradzieży.
3. Możliwość szybkiej blokady urządzenia w razie kradzieży pojazdu.

---

Rozwiązywanie problemów

Urządzenie nie działa – czerwone światło na bramce

Możliwe przyczyny i rozwiązania:

1. Urządzenie nie jest aktywowane – skontaktuj się z dostawcą usług.
2. Brak środków na koncie – doładuj konto lub sprawdź status płatności.
3. Błąd w danych pojazdu – zweryfikuj parametry pojazdu w systemie.
4. Uszkodzone urządzenie – wymień na sprawne.
5. Słaby sygnał GPS – sprawdź montaż urządzenia.

Nieprawidłowe naliczanie opłat

1. Sprawdź kategorię pojazdu w systemie (liczba osi, wysokość).
2. Skontaktuj się z dostawcą – możliwość reklamacji transakcji.
3. Zachowaj dowody przejazdu (bilety, zdjęcia tablic informacyjnych).

Zgubienie lub kradzież urządzenia

1. Natychmiast zgłoś zdarzenie dostawcy usług.
2. Zablokuj urządzenie w systemie.
3. Zamów nowe urządzenie.
4. Sprawdź, czy polisa ubezpieczeniowa pokrywa koszty wymiany.

---

Podsumowanie

---

 

Jesteś zainteresowany podnoszeniem swoich kwalifikacji?

Skorzystaj z naszych usług.

Wróc na bloga